اهداف شرکت کنندگان در نشست «نقب»/ واشنگتن ضامن امنیت منطقه نیست

به گزارش خبرگزاری مهر، اندیشکده «کارنگی» با انتشار مطلبی اعلام کرد که شرکت کنندگان در نشست اخیر «نقب» هریک به دنبال تحقق اهداف خاص خود بودند. در مطلب اندیشکده کارنگی آمده است: تنها برداشت مهمی که از این نشست به دست آمد کمرنگ شدن نقش آمریکا در منطقه است. مشروح مطلب اندیشکده کارنگی در خصوص نشست نقب به شرح ذیل است؛

۱. هفته گذشته، آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا به نشستی در نقب اسرائیل پیوست که همتایانش از بحرین، مصر، مراکش و امارات هم در آن شرکت داشتند تا به بحث درباره همکاری‌های منطقه‌ای امنیتی و اقتصادی در پرتوی توافقات ابراهیم بپردازند. اما این نشست، عملاً به چهار موضوعی پرداخت که ناهمسازی چشمگیری را میان شرکت کنندگان پدید آورد: ایران، روسیه، بهای انرژی و فلسطین.

۲. این شد که شرکت کنندگان بیشتر از آنکه از این گفتگوها برای کاهش اختلافاتشان استفاده کنند، هریک با اهدافی کاملاً متفاوت ظاهر شدند. بحرین، مصر، رژیم صهیونیستی، مراکش و امارات، کلافگی خود از سیاست‌های آمریکا در قبال ایران ابراز کردند. همچنین از تعهد امنیتی نیم بند آمریکا به شرکایش در خاورمیانه و قصد اعلام شده رئیس جمهوری آمریکا برای محدود کردن نقش این کشور در منطقه شکایت داشتند. مصر هم بیطرفی خود در جنگ اوکراین را اعلام کرد تا دیپلمات ارشد آمریکایی از اهمیت استراتژیک پیوندهای مصر با روسیه خبردار شود.

۳. بلینکن اما دنبال این هدف بود که حمایت کشورهای منطقه را برای موضع آمریکا در برابر روسیه به دست آورد و منافع حیاتی آمریکا در کنترل بهای جهانی انرژی را پیش ببرد.

۴. اکنون، کشورهای عربی، تل آویو را بعنوان یک متحد بالقوه در تدابیر امنیتی منطقه‌ای برای محدود کردن منازعات جاری و مقابله با نفوذ ایران در پس زمینه کمرنگ شدن نقش منطقه‌ای آمریکا می‌نگرند و همچنین صهیونیست‌ها را بعنوان شریکی در توسعه پیوندهای مستحکم اقتصادی، تجاری و فن آوری می‌بینند.

۵. حضور وزیر خارجه مصر یعنی سامح شکری که آخرین مدعو نشست بود را می‌توان اینگونه تعبیر کرد که مصر نگران است که در میدان ابتکارات دیپلماتیک عربی اسرائیلی، غایب بماند. شاید هم نتیجه تاخیریِ هماهنگی‌های سیاسی میان رهبران مصر، اسرائیل و امارات بود که چند روز جلوتر در شرم الشیخ دیدار کرده بودند. به هرحال، دولت مصر، علاقه کمتری به ایجاد یک اتحاد ضد ایرانی در منطقه داشت و بیشتر به دنبال پیشبرد همکاری‌های امنیتی اعراب و تل آویو در مسیرهایی بود که به بحران‌های اصلی خاورمیانه بپردازد.

۶. وزیر خارجه مصر، درست یک روز پس از نشست نقب، در یک کنفرانس رسانه‌ای با همتای قطری اش، به صراحت گفت که شرکت مصر در آن نشست، به معنی مشارکت در یک اتحاد منطقه‌ای برای رویارویی با دیگر کشورهای منطقه نیست.

۷. اردن هم که ظاهراً برای این نشست دعوت شده بود، به بهانه‌ای در آن شرکت نکرد اما همزمان با برگزاری نشست نقب، ملک عبدالله با محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان در رام الله دیدار کرد تا کلافگی اردن از سیاست‌هایی را نشان دهد که فلسطین را در دیپلماسی منطقه‌ای به حاشیه می‌راند. وزیر خارجه آمریکا هم در کنفرانس مطبوعاتی اش که پس از نشست نقب برگزار شد، به اهمیت راهبردی احیای گفتگوهای صلح میان تل آویو و تشکیلات فلسطینی اشاره کرد. بقیه کشورهای عربی به دنبال تقویت پیوندهای دوجانبه با تل آویو و پیشبرد تدابیر امنیتی منطقه‌ای برای دورانی بودند که نقش آمریکا کمرنگ شده است.

۸. اینکه آیا پیامدهای جهانی جنگ اوکراین و تحریم‌های غرب علیه روسیه، آمریکا را به متحدان منطقه‌ای خود نزدیکتر کند و دولت بایدن را به بازنگری در سیاست‌های منطقه‌ای اش وادارد، هنوز قطعی به نظر نمی‌رسد. آنچه مسلّم است همان ناخرسندی تل آویو و کشورهای عربی از نقش آمریکا در منطقه بویژه در زمینه مسائل امنیتی است. تنها برداشت مهمی که از این نشست می‌توان داشت، تاکید بر آمادگی آنان برای رویارویی با آینده‌ای است که در آن، واشنگتن دیگر بعنوان تنها ضامن امنیت منطقه و تنها ابرقدرتی که در این منطقه شناخته می‌شود، نخواهد بود.