به گزارش خبرگزاری مهر، اولین جلسه انجمن خیرین توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی با حضور مهدی رمضانی؛ محمد احمدوند؛ هادی آشتیانی؛ اصغر گودرزی؛ مرضیه خالویی؛ امین متولیان؛ سید افضل موسوی و حضور مجازی محمد امین دستمالچی برگزار شد.
امین متولیان در ابتدای نشست با اشاره به تعاملات نهاد با خیرین گفت: در ادوار مختلف نهاد ارتباط و تعاملات مختلفی با خیرین برقرار شده است که عموماً معطوف به ساخت کتابخانه، تأمین منابع بوده است. در زمان برادرانی که مسئولیت دبیرکلی نهاد را برعهده داشتند این تعاملات شکل‌ها و گونه‌های مختلف و البته دارای اشتراکاتی نیز بوده است. از طرف دیگر هم نهاد در مراسم‌های مختلف همچون هفته کتاب سعی کرده است با تقدیر از خیرین خدمات شایسته آنان را معرفی کند. در سال‌های اخیر آقای رمضانی در جایگاه معاونت توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی دغدغه شأن این بود که شکل و نظم جدیدی به این تعامل بدهند. چیزی شبیه تعاملی که در دستگاه‌های مثل آموزش و پرورش شکل گرفته است یا اخیر جامعه خیرین حوزه سلام به صورت یکپارچه و منسجم کار را جلو می‌برند. با پیگیری‌های و همت ایشان انجمن خیرین پس از طی مسیری پرفراز و نشیب با وجود تغییر دولت‌ها و البته قوانین دشوار به ثبت رسید و امروز توانسته است شکل رسمی پیدا کند تا نقطه شروع و عزیمت جدیدی باشد.
وی افزود: تشکیل انجمن خیرین توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی با ساختار قانونمند نقطه بنای جدیدی در نهاد کتابخانه های عمومی کشور است. چرا که هر چه در عرصه فرهنگ جلوتر می‌رویم، بودجه و امکانات دستگاه‌های دولتی محدودتر و از آن طرف نیاز مخاطبان فزاینده است. وقتی ادعا می‌کنیم مردم باید در فرهنگ حضور داشته باشند یکی از شئون آن استفاده از ظرفیت‌های مردمی به خصوص خیرین است. آینده نهاد اگر واقعاً خیرین نقش آفرینی منسجم، منظم و رو به جلویی نداشته باشند عملاً توسعه کتابخانه ها در نهاد با مشکل مواجه خواهیم شد.
متولیان گفت: استفاده از ظرفیت خیرین برای توسعه کتابخانه ها به نوعی ضرورت ذاتی نهاد است، انتخاب و اجبار نیست. هر چه این تعامل جدی تر و بهتر شکل بگیرد، خیر آن به مردم خواهد رسید. هر چند امروز از چشم اندازها عقب هستیم اما باید قدردان زحمات آقای رمضانی باشیم که بعد از سال‌ها سر و شکلی به مشارکت خیرین در نهاد دادند تا از وضعیت غیر منسجم و نامنظم آن بیرون بیاید.
احیای انجمن خیرین توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی
مهدی رمضانی گفت: از زمان حضور در جایگاه معاونت توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور دغدغه جدی در حوزه مشارکت خیرین داشتم و به حد بضاعت و امکانات موجود تلاش کردم این انجمن که سال‌ها پیش تأسیس و دچار توقف فعالیت شده بود را با کمک همکارانم در نهاد احیا کنم. یکی از دشواری‌های این راه کسب مجوزها بود. اولین مجوزی که برای تأسیس انجمن خیرین در نهاد صادر شده مربوط به سال ۱۳۴۳ است که بعد از مدتی امکان ادامه فعالیت را پیدا نکرد. با این حال در طول سال‌های اخیر برخی استان‌ها برای فعالیت انجمن مجوز فعالیت می‌گیرند.
وی افزود: با تشکیل و تأسیس انجمن خیرین توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی به دنبال تعلیق و بر هم زدن نظم انجمن‌های استانی نیستیم؛ چرا که می‌خواهیم این راه به شکل قانونی ادامه پیدا کند. حضور مدیران نهاد نیز در این انجمن به منظور تسهیل در راه اندازی انجمن‌ها است. به زودی هم بنا داریم از تعداد همکاران مان که عضو هیأت مدیره انجمن هستند کم شود و از فعالان این حوزه برای عضویت استفاده کنیم.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: فاصله به وجود آمده در سال‌های اخیر بین نهاد کتابخانه های عمومی کشور و خیرین با شکل گیری انجمن هدفمند و با جمع بندی نظام مسائل حوزه خیرین در حوزه کتابخانه سازی جمع دغدغه‌های موجود نیز برطرف خواهد شد. البته از این سو ما نیز نکاتی برای تعامل با خیرین داریم که به واسطه تشکیل انجمن درصدد رفع آنها خواهیم بود.
وی تاکید کرد: یکی از دغدغه‌های خیرین در حوزه موقعیت یابی است که ما در ۴ سال اخیر با جدیت بر رعایت دغدغه‌ها و قوانین ما ایستاده ایم. چه در رعایت آمایش سرزمینی که در معاونت برنامه ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات تهیه شد و چه کتابخانه خارج از بافت و حریم مسکونی. کسب اعتماد خیرین از جمله اهداف ما است که هزینه‌های صرف شده در این زمینه به هدر نرود. خودم را موظف می دانم که اعتماد خیرین را جلب کنم، برای آن وقت بگذارم، یکی از شئون از دست رفته نهاد که مشارکت مردم در اداره کتابخانه های عمومی است احیا کنم، دوست دارم نگاه عمومی از سخت افزار و فیزیک کتابخانه به سمت خیرات نرم افزاری حرکت کند. امروز مردم در خیر کردن کتاب هم تشکیک دارند در صورتی که برای نشر علم توصیه‌های گوناگونی وجود دارد. همچنین سالن مطالعه بخش مهمی از کتابخانه است و قائل به کنار گذاشتن آن نیستم.
رمضانی با اشاره به اداره کتابخانه های عمومی افزود: ما معتقدیم نهاد کتابخانه های عمومی کشور نباید به شکل اداری اداره شود. یکی از مباحث جدی ما و بحث قدیمی و عمیقی است که برای آن هزینه دادیم و این شرایط حتماً باید اصلاح شود. همچنین حوزه کودک و نوجوان یکی از دغدغه‌های ما است. دو جلسه با معاونان محترم رئیس جمهور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار و تاکید کردم پرداختن به حوزه کودک و نوجوان یکی از ریشه‌ای ترین اقدامات برای اصلاح وضعیت کتاب و کتابخوانی است.
وی با اشاره به مطالبات موجود در حوزه کتاب الکترونیک گفت: در حوزه کتاب الکترونیک مطالبات زیادی برای نهاد کتابخانه های عمومی کشور وجود دارد که تقاضای کاذبی است. چرا که کتاب الکترونیک در دنیا هیچ وقت دغدغه نبوده است. نسبت تیراژ کتاب الکترونیک امروز ۴ درصد در مقابل ۹۶ درصد است. یک زمانی تیراژ کتاب الکترونیک نیم درصد بوده است که امروز به ۴ درصد رسیده است که نشان از فضای روانی و کاذب در این موضوع است.
رمضانی با تاکید بر ایجاد ارتباط با سایر انجمن‌های خیرین افزود: یکی از دغدغه‌های اصلی ما ارتباط با سایر انجمن‌های خیرین است. معتقدیم برای مثال خیرین حوزه سلامت می‌توانند در کنار ساخت بیمارستان، کتابخانه هم بسازند. معتقدیم حداقل در این دولت می‌شود موضوع مالیاتی ماده ۱۷۲ را برای خیرین حل کرد و قوانینی هم در این زمینه وجود دارد. ما میراث دار زحمات خیلی از خیرین هستیم و جز لذت بخش ترین کار ما است. ان شاء الله خیرات تشکیل این انجمن همه آنها که تا کنون در این حوزه نقش داشتند محفوظ باشد.
ضرورت پرداختن به حوزه کودکان و نوجوانان
سید افضل موسوی واقف بزرگترین کتابخانه خیرساز در کشور نیز در این نشست با اشاره به ارتباط قدیمی با نهاد کتابخانه های عمومی کشور بر ضرورت پرداختن به حوزه کودک و نوجوان تاکید کرد و گفت: چیزی که آینده کشور را می‌سازد کتابخوان کردن کودکان است. این موضوع دست کمی از قرار دادن کتاب خوب در دسترس کودکان ندارد. اگر کودک کتاب خوان شود، در آینده خود مسیر درست را پیدا خواهد کرد.
وی در ادامه بر ضرورت ایجاد تعامل با سایر انجمن‌های خیرین به خصوص خیرین مدرسه ساز تاکید کرد.
حمایت مدیران کل استانی از تأسیس انجمن‌های خیرین
محمد امین دستمالچی نیز در این نشست توضیحاتی در خصوص راه اندازی انجمن خیرین آذربایجان شرقی از سال ۹۳ ارائه کرد و دغدغه‌های موجود خیرین کتابخانه ساز در حوزه‌های مختلف را مطرح کرد.
وی همچنین پیشنهاداتی در خصوص راه اندازی انجمن‌ها و موانع قانونی در خصوص تعلیق یا ادامه فعالیت آنها ارائه و راه حل‌هایی را در این خصوص پیشنهاد داد.
طراحی کتابخانه ها، همکاری مدیران کل استان‌ها برای تسهیل فرایند راه اندازی و پیگیری مصوبات انجمن، تدوین بخشنامه‌ای در خصوص ساخت کتابخانه بر اساس قوانین استاندارد، اعمال ماده ۱۷۲ امور مالیاتی بر اقدامات خیرین و… از جمله موارد مطرح شده محمد امین دستمالچی در این نشست بود.
ضرورت ورود خیرین به حوزه کتابخانه های سیار
اصغر گودرزی نیز در این نشست گفت: من از سال ۸۸ در امور کتابخانه های نهاد حضور دارم و شاهد بودم که بیشترین کتابخانه هایی که امروز توسط نهاد مدیریت می‌شود توسط خیرین ساخته و اهدا شده است.
وی افزود: امروز یکی از سیاست‌های اصلی نهاد گسترش کتابخانه های سیار است. کتابخانه سیار با توجه به عملکردی که از خود نشان دادند، بعد از کتابخانه های مرکزی کارآمدترین و پرکاربردترین کتابخانه ها هستند. کتابخانه سیار می‌تواند به بیش از ۱۲ روستا و منطقه عشایری را پوشش دهد.
گودرزی با اشاره به وجود ۳۴ کتابخانه سیار در نهاد کتابخانه های عمومی کشور گفت: حدود ۱۲ کتابخانه سیار دیگر تا پایان سال به بهره برداری خواهند رسید تا در مناطق محروم از امکانات فرهنگی به خدمت بپردازند. یکی از ویژگی‌های کتابخانه های سیار پایین آمدن هزینه‌های اداره، افزایش خدمات و پوشش دهی مناسب است. ما معتقدیم ورود خیرین به این حوزه تسهیل کننده امور خواهد بود.
وی در ادامه به ارائه توضیحاتی در خصوص گلایه خیرین از اداره کتابخانه های خیر ساز پرداخت و رفع آنها را از دغدغه‌های جدی مدیریت نهاد برشمرد.
لزوم مشارکت خیرین در اتمام کتابخانه های نیمه تمام
هادی آشتیانی نیز در این نشست نقش تشکیل انجمن را گامی مهم در توسعه کتابخانه های عمومی در سراسر کشور دانست و گفت: امروز در بسیاری از استان‌ها، شهرستان‌ها و شهرها شورا و انجمن خیرین را داریم اما به دلیل عدم انسجام و تمرکز فعالیت‌ها، خروجی این انجمن‌ها برای نهاد تأثیرگذار نبوده است.
وی افزود: متأسفانه در حوزه کتابخانه سازی آنگونه که در حوزه مدرسه سازی و سلامت وجود دارد، تبلیغ و ترویج نشده است. بسیاری از خیرین نیز هنوز ضرورت کتابخانه سازی را نمی‌دانند که شاید دلیل مهم آن فقدان حس ضرورت پرداختن به حوزه فرهنگ و کتاب و کتابخوانی است. ما امروز تعداد زیادی کتابخانه نیمه کاره در کشور داریم که زیرساخت‌های آن فراهم شده اما برای بهره برداری نیازمند هزینه اندکی هستند که با مشارکت خیرین می‌توان آنها را تکمیل و به بهره برداری رساند.
مرضیه خالویی نیز در این نشست گفت: یکی از کارهای بر زمین مانده نهاد ایجاد سازوکار قانونی برای انجمن خیرین توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی بود که به حمدالله به نتیجه نشسته است. در اردیبهشت ماه جلسه‌ای برای نظام مند شدن کارها برگزار شده است و امیدواریم با همکاری حداکثری همکاران استانی مواجه شود و هر چه زودتر انجمن‌های استانی تأسیس و راه اندازی شوند.
نظر شما