نگرانی برای راین/ تقدیر یک معمار از خودش

خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ در این هفته تور علمی گردشگری شورای بین‏‏ دولتی راهداران کشورهای مستقل مشترک المنافع (CIS) در مسیر جاده ابریشم از مرز باجگیران در استان خراسان شمالی وارد کشورمان شد.

۲۲ نفر از مدیران راه به نمایندگی از ۱۲ کشور مستقل همسود (CIS) روز شنبه ۹ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ با استقبال همتایان ایرانی و مقامات محلی وارد ایران شدند.

این گروه طی سفر هفت روزه خود، از جاذبه‌های گردشگری، تاریخی و طبیعی و همچنین راه‌ها و جاده‌های شهرهای قوچان، طوس، مشهد، نیشابور، سبزوار، بجنورد، آزادشهر، گرگان، قائمشهر، فیروز کوه، تهران، زنجان و تبریز بازدید کردند.

توسعه راه‌های بین‏‬ المللی و حمل و نقل بار و مسافر، گسترش همکاری‌های علمی و فن‎‌آوری، آشنایی با اماکن تاریخی، فرهنگی و جاذبه‌های گردشگری‌کشورهای مسیر جاده ابریشم، تحکیم روابط دوستی راهداران کشورهای مشترک ‎المنافع با راهداران ایران و ترغیب ترددهای بین کشورها از مهمترین اهداف برگزاری این تور بود.

بازدید از موزه‌ها برای معلمان و اساتید دانشگاه رایگان است

این هفته اعلام شد بازدید از تمامی موزه‌های تحت پوشش وزارت میراث‌فرهنگی در سراسر کشور روز سه‌شنبه ١٢ اردیبهشت‌ماه برای استادان دانشگاه، معلمان و آموزگاران با ارائه کارت شناسایی رایگان است. در تقویم رسمی کشور سالروز شهادت استاد مرتضی مطهری به عنوان روز بزرگداشت مقام معلم نامگذاری شده است.

یک معمار در مسجد شیخ لطف‌الله از خودش تقدیر کرد!

این هفته از خودشیفتگی یک معمار خبر رسید. در واقع یک معمار پیشکسوت به پاس فعالیت‌های معماری که در شهر اصفهان انجام داده، از خودش با برگزاری مراسمی در گنبدخانه مسجد شیخ لطف الله اصفهان تقدیر کرد.

پیش از برگزاری مراسم نکوداشت معمار پیشکسوت خبر رسید که این برنامه توسط یک مؤسسه فرهنگی در اصفهان برگزار می‌شود مؤسسه‌ای خصوصی که نایب رئیس آن، همین معمار اصفهانی است و در حوزه معماری فعالیت می‌کند.

نکته قابل تأمل دیگر آنکه در این مراسم که از یک صد مهمان از جمله اعضای مؤسسه خصوصی برگزار کننده و متعلق به همین معمار دعوت رسمی شده بود اما اعلام شد تا ۲۰۰ نفر هم ظرفیت دارد، مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان و رئیس ایکوم ایران و رئیس پایگاه میراث فرهنگی نقش جهان نیز حضور پیدا کردند و در کنارشان معماران و فعالان میراث فرهنگی متعددی نشستند.

این اتفاق و این همراهی سوال بزرگی را در دو روز اخیر برای دوست داران میراث فرهنگی بوجود آورده است. آنکه حضور این افراد آیا می‌تواند مهر تأییدی بر چنین رفتارهایی باشد؟ آیا به راستی برگزاری مراسم نکوداشت در یک مکان مذهبی و مسجد صحیح است؟

نگرانی برای ارگ راین

بخشی از ارگ راین به عنوان دومین بنای خشتی جهان پس از ارگ بم قرار است به دست سرمایه گذار بخش خصوصی سپرده شود تا به آن کاربری اقامتی و پذیرایی بدهد درحالیکه مطالعات باستان شناسی آن تمام نشده است.

ارگ راین یکی از آثاری است که با شماره ۱۲۸۶۷ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده و متعلق به دوره صفوی و قاجاری است. این ارگ تاریخی که مالکیت آن در اختیار وزارت میراث فرهنگی است، به تازگی بخش حاکم نشین و چهار انبار آن توسط صندوق حفظ و احیا و بهره برداری از بناهای تاریخی به مزایده گذاشته شده است.

اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان برای این ارگ حکومتی کاربری اقامتی و فرهنگی و پذیرایی پیشنهاد کرده بود و صندوق کاربری علمی، پژوهشی، پذیرایی و اقامتی را برای این بنای تاریخی مصوب کرد.

در اسناد مربوط به واگذاری بنای ارگ راین آمده که تاریخ این بنا نسبتاً ناشناخته است و تنها با کاوش‌های دقیق باستان شناسی که تا کنون در آن انجام شده، می‌توان به قدمت دقیق آن دست یافت.

موضوع واگذاری ابنیه تاریخی کذب است

در این باره وزیر میراث فرهنگی گفت: بحث واگذاری برخی ابنیه تاریخی به هیچ وجه مطرح نیست و آن را تکذیب می‌کنیم، بلکه همکاری بخش خصوصی برای مرمت، نگهداری، مدیریت و استفاده بهینه از برخی ابینه تاریخی مطرح است.

وی افزود: این اقدام، یکی از گام‌های خوب دولت مردمی است که با قوت ادامه می‌یابد. البته از گذشته چنین سیاستی برقرار بوده اما دولت سیزدهم این موضوع را جدی‌تر دنبال می‌کند و با سرعت‌بخشی، ابعاد آن را گسترش داده است، چراکه بخش مردمی باید در این زمینه مشارکت کنند و به این اقدام علاقه دارند.

وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تصریح کرد: بسیاری از ابنیه تاریخی کشور در حال از بین رفتن است و هیچ اعتباری برای مرمت آنها وجود ندارد؛ همچنین نگهداری بنا بحث مهمی است؛ بنابراین با بخش خصوصی همکاری می‌کنیم.

درگذشت یک باستان شناس

ناگوارترین خبر این بود که فاطمه کریمی، عضو شورای عالی علمی دایره‌المعارف بزرگ اسلامی و عضو هیأت‌های باستان‌شناسی سازمان میراث فرهنگی ایران درگذشت.

فاطمه کریمی متولد ۱۳۲۴ در تهران بود که در زمینه باستان‌شناسی تحصیلات عالیه داشت و علاوه‌بر این‌که عضو هیأت باستان‌شناسی سازمان وقت میراث فرهنگی بود، در سال ۱۳۷۸ سرپرست کاوش علمی در دژ حسن صباح الموت بود، در سال ۱۳۷۴ سرپرستی هیأت کاوش در قلعه باستانی بندر هرمز را به عهده داشت و از سال ۱۳۸۷ تا زمان حیات، مدیر بخش هنر و معماری و عضو شورای علمی دایره‌المعارف بزرگ اسلامی بود. مقدمه‌ای بر هنر کاشیگری ایران، هنر سفالگری دوره اسلامی ایران، گلستان خیال، مقدمه‌ای بر شناخت رباط در ایران، کاوش کنگاور و کارنامه علمی باستان‌شناسی ایران از جمله تألیفات و مقالات او بود.

مدیرعامل صندوق توسعه و احیا منصوب شد

خبر انتصابی این هفته هم این بود که وزیر میراث‌فرهنگی، با صدور حکمی، شهاب طلایی شکری را به سمت مدیرعامل و رئیس هیئت‌مدیره صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی منصوب کرد.

شهاب طلایی شکری که در سوابق کاری‌اش سرپرستی گروه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، عضویت در کمیته مطالعات و پژوهش‌های اقتصادی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، عضویت در کارگروه چشم انداز گردشگری ایران در دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، عضویت در شورای انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی تهران، عضویت در گروه برنامه ریزی درسی رشته گردشگری، عضویت در هیئت مدیره گروه هتل‌های پارسیان، سرپرستی معاونت دفتر مطالعات مدیریت و عضویت در هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) به چشم می‌خورد.

پیام ملی هفته میراث فرهنگی در سال ۱۴۰۲ اعلام شد

علی دارابی قائم‌مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی، در این هفته ر سومین نشست معاونان میراث فرهنگی ادارات کل استان‌ها، پیام ملی و جزئیات نامگذاری ایام هفته میراث‌فرهنگی را اعلام کرد.

وی با اشاره به پیام روز جهانی موزه و شعار ایکوم برای سال ۲۰۲۳ میلادی که «موزه‌ها، پایداری و حال خوب» است، پیام ملی هفته میراث فرهنگی را «میراث فرهنگی؛ هویت ملی، نشاط اجتماعی» اعلام کرد.

بر پایه این خبر، طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته، از روز دوشنبه ۲۵ اردیبهشت در سراسر کشور با بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و زبان و ادب فارسی، در موزه‌ها و بناهای فرهنگی تاریخی پیش‌درآمد برنامه‌های هفته میراث فرهنگی آغاز خواهد شد. هفته میراث فرهنگی ۱۴۰۲ از ۲۸ اردیبهشت تا ۳ خرداد برگزار می‌شود.

۳۱ رویداد گردشگری متقاضی ثبت در فهرست رویدادهای گردشگری کشور

رئیس اداره ترویج و رویدادهای دفتر توسعه گردشگری داخلی گفت: در حال حاضر ۳۱ رویداد گردشگری استان‌های کشور برای ثبت و اجرا در تقویم و سامانه رویدادهای گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی آماده هستند.

سید سجاد مختاری گفت: با عنایت به تکمیل مدارک و مستندات مربوطه، ۳۱ رویداد گردشگری از جمله مراسم تعزیه نظنز، قالیشویان مشهد اردهال شهرستان نیاسر و نیز مراسم گلاب‌گیری قمصر کاشان، به زودی در سامانه و تقویم رویدادهای گردشگری کشور ثبت خواهند شد تا هموطنان بتوانند سفرهای داخلی هدفمندی را تجربه کنند.

وی ادامه داد: از زمان آغاز به کار سامانه تقویم رویدادهای گردشگری کشور در بهمن ماه سال گذشته تاکنون بالغ بر ۱۷۷ درخواست ثبت رویداد در تقویم رویدادهای گردشگری کشور از سراسر استان‌ها در سامانه درج شده است که از این تعداد ۳۱ رویداد هم‌اکنون سطح‌بندی شده و در حال تکمیل نهایی مستندات جهت طرح در شورای ثبت هستند.

یک کشف مهم

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی از کشف کتیبه فارسی با تصویری از شیر شمشیر به دست در کنار شمایل حضرت علی (ع) در یکی از روستاهای ارمنستان خبر داد.

مرتضی رضوانفر عضو هیأت علمی پژوهشگاه گفت: سال پیش به دعوت حسین طباطبایی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران برای تحقیق و پژوهش میدانی به ارمنستان سفر کردم.

او افزود: آنچه در این پژوهش نظرم را به خود جلب کرد و می‌توانم آن را به‌عنوان یک کشف معرفی کنم بقایای مسجدی تاریخی در یکی از روستاهای ارمنستان به نام بجنی است.

رضوانفر تصریح‌کرد: در کتیبه ساخت این مسجد، تاریخ ۶۶۱ هجری قمری، نام پنج تن آل عبا و اسامی استاد جعفر و استاد محرم به عنوان معماران این بنا ذکر شده که نشان می‌دهد شیعیان در این روستا ساکن بوده اند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت: در این مسجد که بقایای آن در حال حاضر در یک منطقه کوهستانی واقع شده و از آن ۳ دیوار باقی مانده است، ۴ کتیبه یکی به عربی دو تا به فارسی و یک نقش برجسته وجود دارد که در ۳ کتیبه نقش شیر جای گرفته است.

رضوانفر افزود: بر روی یکی از کتیبه‌های یافته شده در این مسجد شمایلی از حضرت علی (ع) ترسیم و در کنار آن به فارسی نوشته شده «جناب علی» و نقش یک شیر شمشیر به دست که به دنبال هیولایی در حرکت است نمایان است.

این پژوهشگر اظهارکرد: اگر تاریخ ساخت این کتیبه را با تاریخ کتیبه ساخت مسجد (۶۶۱ ه. ق) برابر بگیریم، می‌تواند نقش شیر شمشیر به دست را ۶۰۰ سال به عقب برگرداند، چرا که جدای از نقش شیر و خورشید که هزاران سال قدمت دارد، اولین نشانه موجود از شیر شمشیر به دست مربوط به دوره فتحعلیشاه قاجار است و تا پیش از آن شیر همواره پایش بر روی زمین و یا در حال حرکت بوده است.

تدوین سند چشم‌انداز میراث فرهنگی

سند چشم‌انداز ۱۰ ساله میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، طی یک سال و نیم اخیر تدوین شده و در مرحله نهایی برای ابلاغ است. این سند به‌عنوان مبنا قرار می‌گیرد و هر استان باید نقش خود را در چارچوب آن مشخص کند.