به گزارش خبرنگار مهر، نشست علمی تخصصی معرفی مصحف مشهد با حضور چهره‌هایی همچون مرتضی کریمی‌نیا، محقق و پژوهشگر مصحف مشهد؛ مرتضی توکلی، محقق و پژوهشگر مصاحف کهن و قائم‌مقام مرکز طبع و نشر جمهوری اسلامی ایران؛ سیدعلی سرابی، کارشناس علوم کتابت و قرائت قرآن کریم و جانشین رئیس سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی و همچنین حجت‌الاسلام سیدجلال حسینی، رئیس سازمان موزه‌ها و کتابخانه و اسناد آستان قدس رضوی برگزار شد.
مرتضی توکلی در این نشست گفت: نسبت تحقیق نسخه‌های خطی و مراجعه پژوهشگران را در دوره‌های تاریخی تحول را شاهدش هستیم. کتابخانه آستان قدس در این زمینه رشد خوبی کرده است این نگاه حمایتی از پژوهشگر بسیار غنیمت است.
وی در باب اهمیت نسخه‌های آستان قدس، افزود: نسخه‌هایی وجود دارد که در قرن‌های اخیر خریداری و وارد شده است. خیلی از نسخه‌ها اصالت زمانی دارد و بیش از هزار سال این نسخه‌ها نگهداری می‌شود.
توکلی با اشاره به اینکه در موزه ترکیه هم نسخه‌های زیادی وجود دارد گفت: نسخه‌های خطی اصیل در گنجینه آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود و از جای دیگری نقل مکان نکرده است.
وی ادامه داد: در موضوع بحث نسخه‌های خطی کتابخانه آستان قدس نگهداری می‌شود از قرآن شروع می‌شود. در همین زمینه اوراق تازه کشف شده باعث شناسایی مصحف مشهد شده است. بر همین اساس دو شماره قرآنی ثبت شده است و هم پوشانی در جزوات و نسخه‌های قرآنی است که در آن دیده می‌شود. گلچینی از قرآن‌های اسلامی در موزه آستان قدس انجام شد که نسخه قرآنی مهم دیده نشد در آن دوره قرآن‌هایی در قرون اولیه شناخته شده بودند و خطش تفاوت چندانی نداشته است.
مصحف مشهد به خط قرآنی حجازی نوشته شده است
مرتضی کریمی‌نیا، محقق و پژوهشگر مصحف مشهد در این نشست گفت: تا ده سال پیش این مصحف ثبت نشده بود با آشنا شدن محققان قرآنی در قرآن‌های قرن اول توجه به گنجینه آستان قدس رضوی زیاد شد.
کریمی نیا ادامه داد: به این نسخه به مدت یکسال توجه کردیم و تصور کردیم نیمی از قرآن را داریم اما متوجه نیم دیگر آن در نسخه‌های دیگر شدیم. این پژوهشگر ادامه داد: مصحف مشهد رضوی تنها نسخه‌ای است که به خط قرآنی حجازی نوشته است. سبکی که در نوع کتابت تا قبل از کوفی بوده و نسخه‌های آنها زیاد نبوده و محدود است.
وی ادامه داد: این نسخه در منطقه شامات یا عراق یا حجاز نوشته شده است.ویژگی‌های متنی تبار این نسخه را به منطقه حجاز می‌رساند از طرف دیگر سبک کتابت این نسخه با ترکیب ابن مسعود کتابت شده است. این ویژگی کتابت ابن مسعود با شهر کوفه و تربیتی ابن مسعود است.
کریمی نیا اظهار داشت: از آنجایی که سرگذشت این نسخه و منطقه نگهداری این نسخه در عراق و حجاز نمانده و به ایران آمده است، در ایران نسخه‌های که به ترتیب سوره نوشته می‌شدند، اگر در اختیار کسی بوده است معدوم می‌شدند و یا آتش زده می‌شدند و در قرن اول امر این اتفاق امر منکری نبوده است. بر همین اساس این نسخه از بین نرفته است و از طریق ری به نیشابور رسیده است.
کریمی نیا با اشاره به اینکه مصحف رضوی در دو جلد مجزا وقف شده است افزود: در اواخر قرن پنجم این نسخه در نیشابور پیدا شده است. به دست مقربان نیشابور از اهالی اهل سنت وقف بر حرم حضرت رضا شده است. وقف نامه‌ای در ابتدا به خط مشرقی کوفی نوشته شده است. این نسخه از آن ابتدا در گنجینه آستان نگهداری شده و تا امروز به عنوان مرجع پژوهش ارائه می‌شود.
نظر شما