گفتگوی مهر با سفیر ایران درصربستان : استقلال کوزوو چالش اصلی دولت تادیچ/ موضع ایران ثبات حوزه بالکان است

همزمان با بهمن ماه و تاثیرات شگرف این تحول بزرگ در عرصه بین المللی با هدف درک عمیق ابعاد تاثیرگذاری اندیشه این اتفاق بی بدیل وهمچنین تحولات حوزه بالکان به ویژه استقلال کوزوو، در گفتگویی با نماینده کشورمان در یکی از کشورهای اروپایی حوزه بالکان به ارزیابی این مهم پرداخته ایم.  

خبرگزاری مهر: ارزیابی شما از آخرین تحولات بالکان و به خصوص نتایج به دست آمده از انتخابات اخیر صربستان چیست؟ انتخاب مجدد بوریس تادیچ به عنوان رئیس جمهور صربستان چه نتایجی را در عرصه تحولات  داخلی بالکان و همچنین مناسبات بلگراد با کشورهای اروپایی خواهد داشت؟

- میرحیدری: انتخابات ریاست جمهوری صربستان با شرکت 9 کاندیدا درتاریخ 30 ژانویه برگزارشد. پیش بینی اکثریت تحلیل گران این بود که انتخابات به دو دوم کشیده می شود و این اتفاق هم افتاد. از بین بوریس تادیچ از حزب دمکرات و تومیسلاو نیکولیچ از حزب رادیکال به عنوان دو کاندید اصلی در یک رقابت بسیار تنگاتنگ سرانجام در روز 3 فوریه تادیچ از حزب دموکرات با اختلاف بسیار کم سه درصد آراء به صندوق ریخته شده انتخاب شد.

این نتیجه در واقع تغییر روند تحولات داخلی صربستان را بازگو می کند. علیرغم اینکه هر دو کاندیدا اعلام می کردند که صربستان باید به عضویت اتحادیه اروپا در آید. در این بین تادیچ بیشتر بر این مطلب تاکید داشت که جذب سرمایه گذاری خارجی و نجات کشور از وضعیت فعلی را عضویت در اتحادیه اروپا می داند، می توان گفت وی نسبت به رقیب خود از مقبولیت بیشتری در بین اعضا اروپا برخوردار است و این کمک زیادی در اجرای این سیاست خواهد کرد.

اما چالش بزرگی که او باید با آن باید دست و پنجه نرم کند مسئله تلاش استان کوزوو جهت کسب استقلال با حمایت آمریکاست که اکثریت جمعیت دو میلیونی آن آلبانی تبار بوده و بعد از درگیری های نهایی یوگسلاوی سابق و در اواخر سال 1990 بالاخره با حمله نیروهای ناتو به صربستان (بلگراد) و خاتمه درگیری ها سازمان ملل به همراه نیروهای چند میلتی در آن مستقر شده وعملا راه خود را طی می کنند. اتفاقاتی که در کوزوو رخ خواهد داد هم بر سیاست های صربستان تاثیر قطعی خواهد داشت و هم در بین اتحادیه اروپا موافقان و مخالفان خاص خود را خواهد داشت که در حال حاضر امکان دستیابی به یک نظر واحد در اتحادیه عملا با مشکل مواجه شده است. اما قطعا تادیچ در اجرای سیاست پیوستن به اتحادیه اروپا با چالش بزرگی روبروست و بعید به نظر می رسد کسی در صربستان آمادگی داشته باشد چنین برگی را بر پرونده خود اضافه نماید.

*آیا انتخاب مجدد تادیچ علیرغم مسائل مختلف در پرونده بلگراد چون موضوع جنایت کاران جنگی، می تواند تحولی در روند عضویت صربستان در اتحادیه اروپا ایجاد کند؟

- موضوع تحویل جنایتکاران جنگی همچنان به عنوان یک اهرم فشار در اختیار اتحادیه اروپا قرار دارد و طی چند سال گذشته همواره به عنوان مانعی بر سر راه صربستان جهت پیشرفت الحاق به اتحادیه مسئله ساز بوده است و همچنان نیز باقی خواهند ماند. ولی می توان گفت طی یک سال گذشته اگر چه گفتگوهایی از سوی دادگاه لاهه در خصوص تحویل این افراد وجود داشته اما این موضوع در صحنه داخلی و عرصه خارجی خیلی مورد توجه قرار نگرفته و یا حداقل انعکاس وسیعی نداشته است، علیرغم اینکه دادستان لاهه به این کشور رفت و آمد داشته و بحث بر سر تحویل ملادیچ و کاراجیچ نیز وجود دارد.

این مطلب که تحویل متهمان جنگی در حال حاضر در محاق قرار گرفته بیشتر به پروسه استقلال خواهی کوزوو مربوط می شود که بر اساس آن صربستان معتقد است 15 درصد خاک این کشور بر خلاف کلیه قوانین بین المللی، با زور و با حمایت قدرتهای استعماری از آلبانی تباری های ساکن کوزوو در حال جدا شدن است و البته تلاش های وسیعی هم در این خصوص صورت گرفته است. اما این مطلب مهمتر است که تا تحویل جنایتکاران جنگی که دادگاه های بین المللی در تعقیب آن هستند و اولویت رئیس جمهور جدید و هر کس دیگری که در حال حاضر به قدرت برسد اولین و مهمترین چالش روبروی وی استقلال کوزوو است و دشواری این شرایط زمانی مشخص تر می گردد که بر مبنای پیش بینی های مختلف، کوزوو به صورت یک جانبه اعلام استقلال خواهد کرد.

*آیا می توان روند عضویت صربستان در اتحادیه اروپا را با مسئله عضویت ترکیه در این اتحادیه شبیه دانست؟

- به نظر من روند پیوستن صربستان به اتحادیه اروپا و مقایسه آن با ترکیه اندکی دور از ذهن است چرا که هر یک از این دو کشور با چالش های مخصوص به خود روبرو هستند و در حال حاضر گرفتاری ها و درخواست های اتحادیه از ترکیه و یا صربستان کاملا متفاوت است . در واقع صربستان بنا به دلایل مختلف برای اتحادیه از اولویت بیشتری برخوردار است و شاید هم مسیر را در این رابطه برای صربستان بسیار کوتاه کنند.

*نگاه جمهوری اسلامی ایران در خصوص مسائل داخلی صربستان و مجموع تحولات منطقه بالکان چیست و تهران چه موضعی در قبال مسائل کوزوو اتخاذ کرده است؟ به اعتقاد شما به سرنوشتی در انتظار استقلال طلبان کوزوو است؟

 - موضع جمهوری اسلامی ایران تاکید بر حفظ ثبات و امنیت در منطقه بالکان و حل مشکل از طریق ابزارهای مسالمت آمیز و دموکراتیک، احترام به خواست و اراده ملت ها، رعایت حقوق همه اقلیت های ساکن در منطقه و خودداری از هر گونه توسل به زور و خشونت است. در رابطه با اینکه چه سرنوشتی در انتظار استقلال طلبان کوزوو است، آلبانی تبار ها اعلام کرده اند که  علیرغم مخالفت های موجود از طرف صربستان و روسیه، با حمایت آمریکا و برخی کشورهای اروپایی استقلال خود را اعلام خواهند کرد.

* با توجه به پتانسیل های بسیاری که  در عرصه گسترش و تعمیق روابط جمهوری اسلامی ایران با کشورهای حوزه بالکان وجود دارد می توان در انتظار وقوع تحول جدی در روند گسترش این روابط بود؟ ارزیابی شما از چشم انداز روابط ایران و صربستان چیست؟

- روند روابط دو جانبه اعم از سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بعد از حوادث دهه 1990 مجددا مراحل رشد خود را شروع کرده و فعلا از سرعت خوبی برخوردار است و سفرهای مقامات مختلف دو کشور هم انجام شده و برای آینده هم سفرهایی برنامه ریزی شده است. دو طرف از این روند حمایت می کنند؛ گسترش و توسعه رابطه دو جانبه با صربستان، مسئله ای بسیار خوب است و  باید توجه داشت که یک دهه به دلیل محاصره اقتصادی یوگسلاوی رابطه تهران - بلگراد در نازلترین سطح خود بوده و  حتی سطح سیاسی مراوادات ما به کاردار تنزل یافته بود که در سال 2000 این مناسبات مجددا به سطح سفیر ارتقا یافت و به اعتقاد اینجانب این یک نکته قوت و حاکی از  اراده سیاسی طرفین جهت ارتقای سطح رابطه دو جانبه در تمام زمینه ها بوده است. به اعتقاد ما امکان این گسترش مناسبات وجود دارد و اعداد و ارقام نیز مبین این ادعا هستند. از سال 2005 تا پایان سال 2007 نیز حجم مبادلات اقتصادی از مبلغ 5 میلیون دلار به 8/19 میلیون دلار افزایش یافته است.

*در حال حاضر میزان مبادلات اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با صربستان به طور اخص و با منطقه بالکان به طور اعم چقدر است و شما به عنوان سفیر کشورمان در آن حوزه چه تدابیری برای گسترش دامنه این مبادلات داشته اید؟

- این که زمینه و امکانات بسیاری در این عرصه وجود دارد، خود بهترین دلیل برای گسترش روابط است و تجار ایرانی هم مجددا علاقه مند شده اند در این منطقه بعد از آن وقفه ای که در مبادلات و همکاری های دو کشور وجود داشته، حضور یابند. در سال 2002 وزیر خارجه صربستان دیداری رسمی از ایران اشت و ارزیابی بنده از روند روابط رو به گسترش دو کشور مثبت است و آینده خوبی را پیش روی این مناسبات می بینم. اما از مهتم رین تدابیری که در جهت این توسعه و رشد و گسترش روابط دو کشور مد نظر قرار گرفته باید به برقراری ارتباط مجدد تجار و اقتصادیون ایرانی با این کشور اشاره کرد و در همین رابطه به یاد داشت که پس از سال 2000 بیشترین حجم سفرها و مذاکرات ما با این منطقه در بعد اقتصادی و تجاری بوده است.

*نگاه افکار عمومی صربستان به ایران چیست و رسانه های این کشور عموما چه تصویری از جمهوری اسلامی ایران را به مخاطبان خود عرضه می کنند؟

- نگاه مردم صربستان به جمهوری اسلامی ایران نگاهی عمیق و توام با احترام است چرا که انکار یک تمدن 7 هزار ساله اساسا امکان پذیر نیست و می توان اذعان داشت که نکات منفی علیه جمهوری اسلامی ایران در مطبوعات این کشور به ندرت یافت می شود.

*به عنوان یک دیپلمات مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران در حوزه سیاست خارجی کشور را چه می دانید؟

- ما تا زمانی در جمهوری اسلامی ایران زندگی می کنیم نمی توانیم دریابیم که چه اتفاق بزرگ و منحصر به فردی توسط یک انسان منحصر به فرد(امام خمینی رحمه الله علیه)  در حوزه جغرافیایی کشورمان رخ داده؛ به واقع بنده توان ارائه چنین توضیحی را ندارم اما می دانم که امروزه اولا ما از آبرو و حیثیتی در عرصه مناسبات بین المللی برخوردار شده ایم و به برکت انقلاب اسلامی در مجامع بین المللی توانسته ایم ضمن ارائه تعریفی جدید از روابط بین الملل حرف های جدید هم داشته باشیم.

نکته ای که در این زمینه بسیار جالب توجه است و همگان نیز بر آن اذعان دارند، اینکه واقعا چشم تمام آزادی خواهان به این انقلاب اسلامی و این حرکت انحصاری پس از غیبت حضرت ولی عصر (عج) است؛ حقیقت این است که ما در حوزه سیاست خارجی قدرت تغییر مسیر را به برکت انقلاب اسلامی و طی 29 سال گذشته به دست آورده ایم و می توانیم به جرات بگوئیم که مهندسی جدیدی را در رفتار بین المللی پایه گذاری کرده ایم و دیگران نیز آموخته اند می شود در مقابل زورگویی و زیاده خواهی قدرتهای استکباری مقاومت و از حقوق خود دفاع نمایند.