حضور و فعالیت نظامیان آمریکا بدون کنترل و نظارت دولت عراق

به گزارش خبرگزاری مهر، متن کامل این توافقنامه که در روزنامه الشرق الاوسط منتشر شده، به شرح ذیل است:

مقدمه

جمهوری عراق و ایالات متحده آمریکا که در ادامه "طرفین" به آنها اطلاق می شود؛ برای تثبیت امنیت خود به اهمیت تقویت امنیت مشترک طرفین و مشارکت در صلح و ثبات بین المللی و مبارزه با تروریسم و همکاری در زمینه های امنیتی، دفاعی و برای بازدارندگی در برابر تهدیدهایی که بر ضد حاکمیت، امنیت و وحدت ارضی عراق وجود دارد، تاکید می کنند که :

چنین همکاری بر اساس احترام کامل به حاکمیت طرفین و همسو با اهداف و اصول سازمان ملل متحد خواهد بود.

تمایل طرفین برای دستیابی به تفاهم مشترک با هدف تقویت همکاری دوجانبه بدون اینکه آسیبی به حاکمیت عراق بر زمین، آبها و حریم هوایی آن وارد شود.

طرفین بر پایه تعهدات مشترک به عنوان دو شریک دارای حاکمیت و مستقل و برابر درباره موارد زیر به توافق دست یافتند:

بند  نخست: زمینه و هدف – این توافقنامه احکام و نیازهای اساسی که حضور موقت، فعالیتها و عقب نشینی نظامیان آمریکایی از عراق را ساماندهی می کند، مشخص می کند.

بند دوم :

تعریفها (شناسایی ها)

تعریف واژه ها

1- تاسیسات و مکانهای مورد توافق، تاسیسات و مکانهای تحت تملک دولت عراق است که نظامیان ایالات متحده از تاریخ اجرایی شدن این توافقنامه از آنها استفاده می کنند .

چنین تاسیسات مورد توافق در لیستی که نظامیان آمریکایی ارائه می کنند، مشخص می شود و به صورت مشترک مورد ارزیابی طرفین قرار می گیرد.

این تاسیسات و مکانهای مورد توافق همچنین شاملی مواردی است که می تواند در جریان اجرای این توافقنامه و با توافق طرفین در اختیار نظامیان ایالات متحده آمریکا قرار گیرد.

2- نیروهای ایالات متحده شامل نظامیان وغیرنظامیان و تمام دارایی ها و دستگاهها و تجهیزات نیروهای مسلح ایالات متحده مستقر در خاک عراق هستند.

3- منظور از افراد، نیروها یعنی هر فرد وابسته به ارتش ایالات متحده یا نیروهای دریایی، زمینی یا تفنگداران دریایی یا گارد ساحلی است.

4- منظور از عناصرغیرنظامی، غیرنظامیانی هستند که برای وزارت دفاع آمریکا فعالیت می کنند و این واژه افراد عادی مقیم عراق را شامل نمی شود.

5- کسانی که با ایالات متحده آمریکا قرارداد بسته اند و آنهایی که با طرفهای قرارداد آمریکا همکاری می کنند، افراد و گروههای قانونی غیرعراقی هستند و استخدام کنندگان آنها، شهروندان آمریکایی یا شهروندان کشور ثالث و مستقر در عراق هستند که کالاها و خدمات و امنیت را برای نظامیان ایالات متحده یا به نمایندگی از آنها فراهم می کنند که این موضوع بر اساس عقد قرارداد با نظامیان ایالات متحده صورت می گیرد و این دو اصطلاح، شامل افراد یا گروههای قانونی عادی مقیم خاک عراق نمی شود.

6- خودروهای رسمی که منظور خودروهای تجاری است که قابل تغییر برای اهداف امنیتی که اساسا برای تردد در جاده های مختلف و حمل و نقل افراد است.

7- خودروهای نظامی که منظور از آن تمام خودروهایی است که نظامیان ایالات متحده و به طور خاص برای عملیات جنگی استفاده می کنند و دارای پلاکها و علائم اختصاصی بر اساس آئین نامه ها و سیستمهای رایج در نیروهای ایالات متحده آمریکا است.

8- تجهیزات دفاعی که منظور از آن سیستمها و سلاحها و تجهیزات و مواد به کار گرفته شده درجنگهای سنتی است که نیروهای ایالات متحده برای فعالیتهای مورد توافق بر اساس این توافقنامه به آن نیاز دارند که این تجهیزات هیچ ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با سیستمهای سلاحهای کشتارجمعی (شیمیایی، هسته ای، رادیولوژی، میکروبی و پسماندهای مرتبط با این سلاحها)

9- انبار کردن، منظور حفظ تجهیزات دفاعی است که نیروهای ایالات متحده آمریکا برای انجام فعالیتهای مورد توافق بر اساس این توافقنامه به آن نیاز دارند.

10- مالیاتها و عوارض که منظور تمام مالیات و عوارضی (از جمله عوارض گمرکی) از هر نوعی است که دولت عراق و دستگاهها و استانهای آن بر اساس قوانین و مقررات عراقی وضع می کنند که این مالیاتها شامل آنچه دولت و دستگاها و استانها به دست می آورند و یا خدماتی که از نیروهای ایالات متحده آمریکا درخواست و کسب می کنند، نمی شود.

* بند سوم

* احترام به قوانین

* نیروهای مسلح آمریکا و افراد غیر نظامی ملزم هستند به هنگام انجام عملیات نظامی بر اساس این توافقنامه به قوانین و مقررات و توافقنامه های عراقی احترام بگذارند و از هرگونه فعالیت غیر همسو با متن و روح این توافقنامه خودداری کنند و وظیفه ایالات متحده است تا تمام تدابیر ضروری برای این منظور را به کار گیرد.

* بند چهارم

* ماموریتها

* برای بازدارندگی در برابر هرگونه تهدیدهای داخلی و خارجی بر ضد جمهوری عراق و تقویت همکاری برای شکست القاعده و گروههای قانون شکن طرفین بر اساس زیر با هم توافق کردند :

1- دولت عراق خواستار کمک موقت نیروهای ایالات متحده برای کمک به عراق در حفظ امنیت و ثبات از جمله همکاری در عملیات بر ضد القاعده و گروههای تروریستی دیگر و گروههای قانون شکن از جمله بازماندگان رژیم سابق شود.

2- عملیات نظامی بر اساس این توافقنامه بنا به موافقت دولت عراق و با هماهنگی کامل با مقامهای این کشور انجام می شود.
هماهنگی درباره تمام عملیاتهای نظامی با نظارت کمیته مشترکی که بر اساس این توافقنامه تشکیل می شود، صورت می گیرد.

3- چنین عملیاتی بر اساس احترام کامل به قانون اساسی و دیگر قوانین عراق و همسو و هماهنگ با حاکمیت و منافع عراق و بر اساسی که دولت عراق تعیین می کند و مطابق قوانین بین المللی انجام می شود و نیروهای ایالات متحده وظیفه دارند به قوانین، مقررات و دستورالعملهای عراق احترام بگذارند.

4- طرفین تصمیم دارند تلاشهای خود را برای همکاری و تقویت توانمندی های امنیتی عراق از جمله در زمینه های آموزش، تجهیز، پشتیبانی و نوسازی نهادهای اداری ادامه دهند.

5- هیچ بندی در این توافقنامه مانع حق طرفین در دفاع از خویش نخواهد شد.

* بند پنجم

* درآمد املاک و دارایی ها 1- عراق تمام ساختمانها و تاسیسات غیرمنقول مرتبط با زمین و موجود در تاسیسات و مکانهای مورد توافق را در تملک خود دارد از جمله تاسیساتی که نیروهای ایالات متحده آمریکا استفاده می کنند یا آن را تغییر می دهند یا بهینه سازی می کنند.

2- ایالات متحده تمام هزینه های ساخت یا تغییر یا توسعه تاسیسات و اماکن مورد توافق را که برای استفاده انحصاری ارائه می شود، برعهده می گیرد و در این زمینه با مقامهای عراقی مشورت و برای کسب موافقت دولت عراق برای طرحهای ساخت و تغییر بزرگ تلاش می کند.

در صورت استفاده مشترک از تاسیسات مورد توافق، طرفین هزینه های ساخت یا تغییر یا توسعه را بر اساس میزان استفاده برعهده می گیرند. ایالات متحده آمریکا باید عوارض خدمات دریافتی از تاسیسات مورد توافق را پرداخت کند. طرفین پرداخت عوارض خدمات ناشی از تاسیسات مشترک را بر اساس میزان استفاده را برعهده دارند.

3- به هنگام کشف هر اثر و مکان تاریخی یا فرهنگی یا یک مورد راهبردی در تاسیسات و مکانهای مورد توافق، تمام فعالیتهای ساخت یا تغییر کاربری فورا متوقف می شود و نمایندگان عراقی کمیته مشترک در جریان این موضوع قرار می گیرند.

4- ایالات متحده تاسیسات و مکانهای مورد توافق و هر تاسیساتی را که در جریان اجرای این توافقنامه احداث کرده است بر اساس سازوکارهای وضع شده از سوی کمیته مشترک بدون هرگونه بدهی و هزینه های مالی به عراق تحویل می دهد در صورتی که طرفین درباره عکس این موضوع توافق نکرده باشند.

5- ایالات متحده، تاسیسات و مکانهای مورد توافق دارای اهمیت فرهنگی، معنوی و سیاسی و هرگونه تاسیساتی و ساختمانهایی که بر اساس سازوکارها و مدت زمانی مورد توافق در کمیته مشترک باز می گرداند؛ به هنگام اجرای این توافقنامه، نیروهای ایالات متحده آمریکا دارایی های ذکر شده در پیوست و نامه ارسالی سفارت ایالات متحده آمریکا در مورخه ... به وزیر امور خارجه عراق را برمی گردانند.

6- دیگر تاسیسات و مکانهای مورد توافق به هنگام پایان مهلت توافقنامه یا در صورتی که نیروهای ایالات متحده به آن نیازی نداشته باشند، به مقامهای عراقی بازگردانده می شود.

7- نیروهای ایالات متحده و طرفهای قرارداد با ایالات متحده تملک تمام تجهیزات، مواد و تاسیسات و دارایی هایی که وارد عراق کرده یا در داخل خاک عراق به دست آورده اند که مربوط به این توافقنامه است، برای خود محفوظ می دارند.

* بند ششم

* به کارگیری تاسیسات مورد توافق 1- با در نظر گرفتن احترام کامل به حاکمیت عراق و در چارچوب تبادل دیدگاهها میان طرفین بر اساس این توافقنامه،عراق امکان دستیابی به تاسیسات مورد توافق را برای ایالات متحده و طرفهای قرارداد با آن را تضمین می کند؛ این تاسیسات در صورت پایان نیاز ایالات متحده بدون هرگونه بدهی یا هزینه های مالی به عراق تحویل داده می شود و این در صورتی است که طرفین درباره عکس این موضوع توافق نکرده باشند.

2- عراق بر اساس این توافقنامه به نیروهای ایالات متحده آمریکا اجازه می دهد از داخل تاسیسات و مکانهای مورد توافق تمام حقوق و اختیارات ضروری برای استفاده و حفظ امنیت این تاسیسات را اعمال کند.

طرفین درباره اعمال این حقوق و اختیارات در تاسیساتی که از آن به طور مشترک استفاده می کنند، با یکدیگر همکاری و هماهنگی می کنند.

3- نیروهای ایالات متحده آمریکا کنترل ورود به تاسیسات را که منحصرا برای استفاده آن اختصاص یافته، برعهده دارد؛ طرفین درباره ورود به تاسیسات مورد توافق برای استفاده مشترک بر اساس سازوکارهای کمیته مشترک، هماهنگی می کنند.

*** (بندهای هفتم و هشتم در متن اصلی منتشره در روزنامه الشرق الاوسط نیامده است)

*  بند نهم

* حرکت قایقها، کشتی ها و هواپیماها 

* برای اهداف این توافقنامه : قایقها و کشتی های ایالات متحده یا کشتی هایی که منحصرا برای نیروهای مسلح فعالیت می کنند مجاز هستند با احترام کامل به مقررات سلامت و تردد دریایی و زمینی برای اهداف اجرای این توافقنامه وارد اراضی عراق شوند و کمیته مشترک تدابیر و مقررات مناسب برای ساماندهی آن را وضع می کند.

2- هواپیماهای دولت ایالات متحده و هواپیماهای مسافربری که بر اساس قرارداد با وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون)همکاری می کنند، مجاز هستند در آسمان عراق پرواز کرده و در خاک این کشور سوخت گیری کنند . مقامهای عراقی به هواپیماهای مورد اشاره اجازه خواهند داد هر سال برای اهداف اجرای این توافقنامه و با احترام کامل به مقررات سلامت هواپیمایی و فضانوردی از اراضی عراق برای پرواز استفاده کنند.

بدون رضایت مقامهای آمریکا هواپیماهای دولت ایالات متحده و هواپیماهای غیر نظامی که منحصرا بر اساس قرارداد با وزارت دفاع آمریکا همکاری می کنند و کشتی ها و قایقها در معرض بازرسی(از سوی عراق) قرار نمی گیرد و کمیته مشترک مربوطه تدابیر مناسب برای تسهیل ساماندهی حرکت عبور و مرور را اتخاذ می کند.

3- نظارت و کنترل حریم هوایی عراق به محض اجرایی شدن این توافقنامه به مقامهای عراقی منتقل می شود.

4- عراق می تواند از نیروهای ایالات متحده بخواهد به طور موقت ماموریت نظارت و کنترل حریم هوایی عراق را برعهده بگیرد. و این ماموریت بنا به درخواست دولت عراق به آن منتقل خواهد شد و مقامهای ذیربط عراقی به طور مشترک، عملیات نظارت و کنترل پرواز هواپیماهای نظامی و غیر نظامی در طول دوره موقت را انجام خواهند داد.

5- هیچ مالیات یا عوارضی بر هواپیماهای دولت ایالات متحده و هواپیمای غیرنظامی طرف قرارداد با وزارت دفاع این کشور از جمله عوارض پرواز یا عوارض فضانوردی یا فرود یا انتظار در فرودگاههای متعلق به آن یا فرودگاههایی که در خاک عراق استفاده می کند ، اعمال نمی شود و همچنین هیچ مالیات یا عوارضی بر کشتی های متعلق به ایالات متحده آمریکا در بنادری که در اختیار دارد یا اداره آن در خاک عراق را به عهده دارد،اعمال نمی شود و این کشتی ها و هواپیماها در معرض هیچ گونه بازرسی قرار نمی گیرند و از درخواستهای ثبت در داخل عراق معاف هستند.

6- نیروهای ایالات متحده آمریکا در برابر خدماتی که درخواست و دریافت می کنند، عوارض پرداخت می کنند.

7- هر یک از طرفین(عراق و آمریکا)، نقشه ها و اطلاعات مربوط به میادین مین و موانعی که ممکن است مانع تردد در خاک و آبهای عراق شود، در اختیار طرف دیگر قرار می دهند.

* بند دهم

* تدابیر مربوط به عقد قرارداد

* نیروهای ایالات متحده آمریکا مجاز هستند بر اساس قانون آمریکا برای خرید مواد و خدمات در عراق اقدام به عقد قرارداد کنند که این موضوع شامل خدمات ساخت و بنا و خرید مواد و خدمات از هر منبعی برای نیروهای آمریکا می شود و باید به قانون عراق در هنگام عقد قرارداد احترام گذاشت.

با طرفهای عراقی در صورتی که خدمات آنها رقابتی و با بهترین قیمت باشد قرارداد بسته می شود و نیروهای ایالات متحده، مقامهای عراقی را در جریان اسامی طرفهای قرارداد عراقی و مبالغ قراردادهای مربوطه قرار خواهند داد.

* بند یازدهم

* خدمات و ارتباطات 1- آب و برق و دیگر خدمات تاسیسات مورد توافق با هماهنگی مقامهای عراقی و از طریق کمیته مشترک برای نیروهای ایالات متحده فراهم می شود.

2- دولت عراق مالک تمام فرکانسهای ارتباطی است و مقامهای عراقی ذیربط مسئولیت اختصاص حق فرکانسهای ارتباطی را به  نیروهای ایالات متحده بر اساس هماهنگی طرفین از طریق کمیته مشترکی(JMOCC) که عملیات نظامی را هماهنگ می کند برعهده دارد و این نیروها، فرکانسهای اختصاص یافته را به هنگام پایان استفاده از آن، برمی گرداند.

3- نیروهای ایالات متحده می توانند سیستمهای ارتباطی ثابت و سیار را به کار گیرند که شامل حق استفاده از راهها و خدمات مخصوص سیستمها برای تامین قدرت کامل به کارگیری و استفاده از سیستمهای ارتباطاتی ثابت و سیار است و نیروهای ایالات متحده بر اساس قانون اتحادیه بین المللی ارتباطات ثابت و سیار این سیستمها را به کار می اندازند.

4- برای اهداف این توافقنامه، نیروهای ایالات متحده از هرگونه درخواستهای مربوط به پرداخت مالیات برای استفاده امواج ارسالی و فرکانسهای اختصاص یافته از جمله هرگونه عوارض اداری یا عوارض دیگر معاف هستند.

5- نیروهای ایالات متحده درباره هرگونه طرحهای زیربنایی ارتباطاتی که خارج از تاسیسات مورد توافق صورت می گیرد، با مقامهای عراقی ذیربط هماهنگی می کنند.

* ماده دوازدهم

* اختیارات قانونی

1- ایالات متحده اختیارات قانونی و سرپرستی نیروهای مسلح و غیر نظامی داخل و خارج تاسیساتی را برعهده دارد که منحصرا این نیروها استفاده می کنند.

پیشنهاد عراق : هیئت عراقی پیشنهاد داد تا دوره زمانی به صورت ذیل باشد :

اینکه ایالات متحده اختیارات قانونی نیروهای مسلح و غیر نظامی داخل تاسیساتی که به طور انحصاری در اختیار آنهاست به هنگام انجام وظیفه به استثنای اقدامات عمدی و اشتباهات بزرگ را برعهده داشته باشد.

هیئت آمریکایی پیشنهاد متن دیگری برای این بند داد به این شکل:

همانند احکام موقت و با هدف تکمیل عقب نشینی نیروهای رزمی ایالات متحده همانگونه که در بندهای 1 تا 26 به آن اشاره شده و با پایان اقدامات رزمی(جنگی)، مقامهای ایالات متحده، اختیارات قانونی نیروهای مسلح و غیر نظامی داخل و خارج تاسیساتی را که این نیروها به طور انحصاری از آن استفاده می کنند، به عهده دارند.

2- ایالات متحده به هرگونه درخواست عراق برای سرپرستی بر نیروهای مسلح آمریکا و غیرنظامیان درباره جرایمی که شامل اقدامات عمدی و اشتباهات بزرگ که ناقض قانون عراق است اهمیت می دهد و چنین مواردی به اختیارات قانونی عراقی به کمیته مشترک مربوط به اختیارات قضایی ارجاع خواهد شد و حل آن با توافق متقابل طرفین صورت می گیرد.

پیشنهاد هیئت عراقی : هیئت عراقی پیشنهاد داد تا این بند به شکل زیر باشد :

عراق در صورتی که نیروهای مسلح آمریکا و غیر نظامیان این کشور مرتکب ارتکاب جرایمی شامل اقدامات عمدی و اشتباهات بزرگ که ناقض قانون عراق باشد، شوند از اختیارات قضایی نسبت به این نیروها برخوردار خواهد شد که کمیته فرعی مشترک مربوط به اختیارات قضایی، مسئولیت اقدامات مناسب برای حل این مسئله را با توافق متقابل برعهده می گیرد.

3- عراق از اختیارات قانونی نسبت به طرفهای قرارداد با آمریکا و نیروهای استخدامی آنها به هنگام نقض قانون عراق برخوردار می شود.

4- ایالات متحده درصورت آغاز تحقیقات کیفری درباره رفتار یکی از نظامیان یا افراد غیرنظامی، مقامهای عراقی را مطلع می کند و طرفین تدابیر مناسبی مانند تحقیق درباره جرم و تفهیم اتهام به جانی مظنون و زمان اقدامات دادگاه و نتایج گفتگو در این زمینه اتخاذ می کنند . ایالات متحده در صورتی که این مسئله مناسب و مورد توافق طرفین باشد برای انجام محاکمه ها در عراق تلاش خواهد کرد و اگر محاکمه در ایالات متحده انجام شود در آن صورت تمام تلاشهای خود را برای تسهیل حضور قربانیان در دادگاه به کار خواهد گرفت.

5- با درخواست هر یک از طرفین، طرفین موافقت می کنند تا به یکدیگر در تحقیقات مربوط به حوادث و جمع آوری و مبادله مدارک و شواهد برای تضمین حق روند عدالت کمک کنند.

6- نظامیان و نیروهای غیر نظامی که مقامهای عراقی آنها را دستگیر یا بازداشت می کنند، فورا به مقامهای آمریکایی تحویل داده می شود.

پیشنهاد عراقی : هیئت عراقی به صورت ذیل پیشنهاد داد:

نظامیان و غیرنظامیانی که مقامهای عراقی دستگیر یا بازداشت می کنند، مقدمات تحویل آنها به مقامهای ذیربط آمریکایی در مدت 24 ساعت فراهم خواهد شد.

* ماده سیزدهم

* حمل سلاح و پوشش یونیفورمهای رسمی

* نیروهای مسلح و غیرنظامیان می توانند سلاحهای عادی دولت ایالات متحده آمریکا را به هنگام حضور در عراق بر اساس اختیارات داده شده و دستورات صادره و نیازها و وظایف حمل کنند همچنین این نیروها می توانند یونیفورمهای رسمی را به هنگام انجام ماموریت در عراق بپوشند.

* ماده چهاردهم

* ورود و خروج 1- برای اهداف این توافقنامه، نظامیان و غیر نظامیان آمریکایی مجاز هستند بر اساس کارتهای شناسایی صادره برای آنها از سوی ایالات متحده، وارد عراق یا از آن خارج شوند و کمیته مشترک کار تدوین سازوکارها و شکل بازرسی را که مقامهای ذیربط عراقی انجام خواهند داد، به عهده دارد.

2- با هدف بازرسی، ایالات متحده، لیست نظامیان و غیر نظامیانی را که به طور مستقیم از طریق تاسیسات مورد توافق، وارد عراق یا از آن خارج می شوند، به مقامهای عراقی تحویل می دهند.

3- قوانین عراق بر ورود و خروج دیگران اعمال می شود، اما بر نظامیان و غیر نظامیان(آمریکایی) اعمال نمی شود.

ادامه دارد ...