این دیدگاه امسال به شکلی کاملاً جدی نمود پیدا کرده است. با اعلام قوانین جشنواره فیلم فجر مشخص شد 40 سیمرغ در جشنواره امسال اهدا خواهد شد و همین مسئله واکنش‌هایی را از سوی اهالی سینما در پی داشت. اغلب سینماگران معتقد بودند این افزایش‌ها موجب کاهش ارزش و اعتبار جایزه جشنواره می‌شود و برخی نیز آن را وسیله‌ای برای تقدیر از تمام آثار خوب دانستند.
تعداد سیمرغ‌های جشنواره فیلم فجر در سال 87 نسبت به سال گذشته پنج عدد افزایش داشته است و در مورد بخش سینمای ایران نیز امسال 10 سیمرغ بیشتر از 10 سال قبل یعنی زمانی که جشنواره فیلم فجر دوران اوج خود را سپری می‌کرد و ورود به آن اعتباری برای سینماگران محسوب می‌شد، اهدا می‌شود.
پنج سیمرغی که به جشنواره بیست و هفتم اضافه شده در بخش‌های ویدئوسینما دو سیمرغ، فیلم اول و دوم یک سیمرغ و بخش مهمان دو سیمرغ است. ویدئوسینما امسال برای نخستین بار در جشنواره جای گرفته و به نظر می‌رسد لزوم ایجاد آن با افزایش تعداد فیلم‌های تلویزیونی که در سال‌های اخیر راهی جشنواره فیلم فجر می‌شدند احساس شده است.
قضاوت درباره این فیلم‌ها که در گذشته در کنار فیلم‌های سینمایی ارزیابی می‌شدند رقابتی نابرابر بود که به نظر با اختصاص بخشی مستقل به آن حرکتی در جهت نظم‌دهی بیشتر به جشنواره است. اما اهدای همان سیمرغی که به برترین فیلم بلند سینمایی تعلق می‌گیرد به آثار این بخش مسئله‌ای است که می‌تواند مورد بحث قرار بگیرد.
در بخش مهمان نیز دو سیمرغ اهدا می‌شود. بخش مهمان جشنواره فیلم فجر محلی برای نمایش فیلم‌هایی بوده که یا به دلیل مغایرت شرایط فیلم با قوانین بخش مسابقه یا مناسب نبودن کیفیت برای نمایش در این بخش در بخشی جنبی پخش می‌شدند. در سال‌هایی که تعداد فیلم‌های قابل توجه سینمای ایران چندان زیاد نیست، مدیران جشنواره دو جایزه به آثار بخش مهمان اختصاص داده‌اند.
نکته قابل توجه در این بخش اهدای همان سیمرغ بلورین به برگزیده‌ها است و فردی که فیلمش به بخش مسابقه جشنواره هم راه نیافته می‌تواند سیمرغ بلورین بگیرد. ظاهرا تنها سیمرغی که به درستی به جشنواره امسال اضافه شده سیمرغ بهترین فیلم دوم است که زمینه کشف استعدادهای جوان و تازه را فراهم می‌کند و باعث می‌شود فیلمساز با انگیزه بیشتر مسیر خود را ادامه دهد.
در شرایطی که مدیران جشنواره بیست و هفتم فیلم فجر به این نتیجه رسیده‌اند که بهتر است برای اعتلای سینمای ایران تعداد سیمرغ‌ها را افزایش دهند، حدوداً 10 سال قبل اتفاقاً برای رسیدن به همین هدف مدیران جشنواره تعداد سیمرغ‌ها را کم کردند و در دوره هجدهم فقط یک سیمرغ در بخش صدا اهدا شد.
در آن دوره تصمیمی مبنی بر کاهش سیمرغ‌ها در بخش‌هایی که می‌توان به طور جمعی با سایر اجزا آن را مورد بررسی قرار داد اتخاذ شده بود. همچنین سیمرغ‌های بلورین بخش عکس، آنونس و پوستر نیز در مقطعی از میان جوایز جشنواره فیلم فجر حذف شد. آزمایش آن سال‌ها چندان موفق نبود و در نتیجه روندی معکوس آغاز شد و آن هم افزایش سیمرغ‌ها بود.
افزایش سیمرغ‌ها نیز در چند جنبه اتفاق افتاد. در یک بعد سیمرغ‌هایی که در بخش‌های قدیمی جشنواره اهدا می‌شد افزایش یافت و در بعدی دیگر جشنواره فیلم فجر که مسیر تعریض خود را آغاز کرده بود، برای هویت بخشیدن به بخش‌های جدید نیازمند جایزه و سیمرغ بود و به این شکل هم تعدادی سیمرغ جدید به جمع جوایز پیوستند.
هر چند در دوره‌ای برخی با اضافه شدن بخش‌های تازه به جشنواره فیلم فجر از جمله معناگرا و مسابقه سینمای آسیا اعتراض کردند و اظهار داشتند که رویکرد چاق کردن جشنواره موجب کاهش کیفیت آن خواهد شد، اما این بخش‌ها در جشنواره ماندگار شدند و چنین مشاهده می‌شود که جشنواره فجر همچنان در این جهت راه خود را ادامه می‌دهد.
منتقدان این جریان اهمیت جشنواره فیلم فجر را در گسترگی آن نمی‌دانند و معتقدند تمرکز بیشتر روی بخش‌های موجود و جوایز اصلی می‌تواند جایگاه و کیفیت جشنواره را ارتقا دهد. از آنجا که جشنواره فجر عرصه‌ای برای مقایسه و ارزیابی تولیدات یکساله سینمای ایران و هدف آن علاوه بر جهتدهی‌های موضوعی بالابردن کیفیت تولید است، جایگاهی ویژه در سینمای ایران دارد.
اما این مسیر تجربی که طی 26 سال برگزاری جشنواره فیلم فجر در بخش جوایز طی شده نشان می‌دهد که این جشنواره نیازمند بررسی علمی تاثیرات، اهمیت و اهداف آن بر سینمای ایران است تا در این قالب تعریف شود که جشنواره فجر برای آنکه برنامه‌های خود را عملی کند به 40 سیمرغ بلورین نیاز دارد یا نه.
جشنواره فیلم فجر در مسیری قرار گرفته که به تلقی برگزارکنندگان سیر رشد است و به نظر می‌رسد جشنواره‌ای در این قالب برای ارتقای خود جشنواره‌های معتبر جهانی را الگو قرار دهد. نگاهی به جوایزی که در مراسم اختتامیه این جشنواره‌ها اهدا می‌شود نشاندهنده چند ویژگی شاخص است.
اول اینکه تعداد جوایز بین پنج تا 10 است و دوم اینکه تمام برگزیدگان همان جایزه اصلی را دریافت نمی‌کنند. در جشنواره برلین فقط یک خرس طلایی آن هم به بهترین فیلم اهدا می‌شود. جشنواره کن نیز شرایطی مشابه دارد و فقط یک نفر برنده نخل طلایی است. ونیز هم شیر طلا را فقط به بهترین فیلم می‌دهد و حتی بهترین کارگردان جشنواره شیر نقره‌ای می‌گیرد.
در این جشنواره‌ها با توجه به تعداد جوایز معمولاً مراسم اختتامیه 30 تا 45 دقیقه است. این زمان در مقابل اختتامیه جشنواره فجر که گاهی تا چهار ساعت ادامه می‌یابد، تفکربرانگیز است. به نظر می‌رسد نگاه حاکم بر جشنواره فیلم فجر کمی است. افزایش تعداد فیلم‌های هر بخش و جوایز و به تبع آن زمان اختتامیه همگی دلیلی هستند بر این مدعا.
نظر شما