تهیه‌کنندگان علاقه ای به تولید مستندهای اجتماعی ندارند

الهام حسین‌زاده، مستندساز در پاسخ به این سئوال که چرا مستندسازان در تلویزیون کمتر به سراغ مضامین اجتماعی برای ساخت مستند می‌روند به خبرنگار مهر گفت: اتفاقاً یکی از مسائلی که همیشه به آن فکر می‌کنم تعداد کم مستندهای اجتماعی است و اینکه چرا مستندهای اجتماعی کمتر از تلویزیون پخش می‌شود؟ تهیه‌کنندگان تلویزیون سعی می‌کنند برای ساخت مستند سوژه‌هایی را دستمایه قرار دهند که کمترین درگیری برای پخش آن داشته باشند یا مورد انتقاد قرار بگیرند.

وی در ادامه افزود: در حالی که مسائل زیادی در جامعه وجود دارد که مستندسازان علاقمند به ساخت مستندهایی بر اساس آن موضوعها هستند. در واقع علاقه از سوی مستندساز قرار دارد اما از تولید مستندهای اجتماعی استقبال زیادی نمی‌شود. برخی مستندسازان هم خودشان تهیه‌کننده هستند. این افراد هم وقتی با شرایط تلویزیون کار می‌توانند کمتر به سراغ موضوعات اجتماعی می‌روند به همین دلیل تعداد مستندهای خوب اجتماعی که مخاطبان را با خود همراه کند کم است.

این مستندساز درباره کمرنگ بودن تولید مستندهای اجتماعی خارج از تلویزیون هم گفت: مستندهای اجتماعی هم که در بیرون از تلویزیون کار می‌شوند روز به روز کمتر می‌شود. در بیرون هم مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی از ساخت مستند حمایت می‌کند و شاهد هستیم هر سال تولید مستندهای اجتماعی کمرنگ‌تر می‌شود. البته مستندسازانی هم هستند که با بودجه خودشان مستند اجتماعی می‌سازنند که در فستیوال‌ها جایزه می‌برد اما نمی‌توان از طریق همین مستندها در ایران کسب درآمد کرد.

حسین‌زاده درباره اینکه چه مسیری را مستندسازان برای تعامل با تلویزیون طی بکنند که در هنگام پخش، مستندهای اجتماعی دستخوش تغییرات نشوند، گفت: مستندهای اجتماعی در هنگام پخش با تعدیلهای زیادی همراه هستند، اما باید قبول کرد که تشکیلات تلویزیون گسترده است و قسمت تولید نمی‌تواند به پخش فشار بیاورد. زمانی می‌توان گفت راه باز شده که مستندها از تلویزیون درست پخش شود.

وی درباره اختصاص یافتن بودجه کم به ساخت مستند گفت: دلیل این مسئله آن است که فکر می‌کنند ساخت مستند کار ساده‌ای است در حالی که این طور نیست یک دوربین گذاشته شود و بعد مستند را ضبط کرد. شاید یکی دیگر از دلایل این مسئله این بوده که همیشه به حداقل‌ها راضی بودیم. اگر تلویزیون خصوصی داشتیم شاید می‌توانستیم از طریق مستند کسب درآمد کنیم اما هر سال شاهد هستیم که بودجه تلویزیون برای ساخت مستند سال به سال تغییر نمی‌کنند.

این مستندساز درباره اینکه آیا راه‌اندازی شبکه مستقل مستند می‌تواند به مشکل مستندسازان کمک کند توضیح داد: فعلاً که این شبکه دیجیتالی است و کسی هم این سیستم را تهیه نکرده که به تلویزیون نصب کند بنابراین تا زمانی که این طور باشد، تاثیری هم به حال مستندسازان ندارد.