برای دستیابی به عمق متون مرجع باید آنها را مکرر مطالعه کرد

حجت الاسلام محمد موسوی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد اینکه متون علوم انسانی را با توجه به چه قواعدی باید خواند؟ آیا کدهای خاصی برای خوانش متون رشته خود دارید؟ گفت: علوم انسانی یک مجموعه‏ای مفصل از علوم مختلف است که بعید به نظر می‏رسد که یک قاعده کلی و یکجا و یکسان در مورد تمامش بشود گفت. هردسته‏ای از علوم انسانی روشهای خاص خود و به طبع قواعد خاص خود را برای مطالعه متونش دارد.

وی افزود: من به خصوص درباره متون فلسفی و آن هم در شاخه فلسفه اسلامی می‏توانم اینطور توضیح بدهم که برای فهم و شناخت صحیح متن فلسفی و درست خواندن آن لازم است که ابتدا متن کلاسیک به طور منظم نزد استاد مبرز خوانده بشود. بعد از اینکه این متن نزد استاد خوانده شد به تدریج آن خواننده یا دانشجو به فرض اینکه مطالعه خوب در این خواندن داشته،مباحثه هم داشته، کم کم این توانایی را پیدا می‎کند که ازآن متون دیگرهم استفاده بکند و به آنها مراجعه بکند.

این استاد فلسفه و عرفان اسلامی دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد در ادامه تصریح کرد: در خواندن متون دیگر به طبع یادداشت‌برداری و علامتهایی که هر شخص در حین مطالعه برای خودش دارد نسبت به آن موضوعی که می‏خواهد مطالعه کند و نسبت به سلیقه و علاقه‏ای که دارد اینها مهم هستند و اینها را باید انجام بدهد.

این محقق و پژوهشگر در مورد اینکه آیا متون فلسفی خود را بیش از چندبار می‏خوانید همچنین اظهارداشت: این بستگی به متون دارد. بعضی از کتابها اصلاً ارزش مطالعه حتی برای یکبار هم ندارند و انسان می‏تواند این را از موضوع کتاب یا خواندن چند ورق اول تشخیص بدهد. بعضی از کتابها هم هستند که ارزش یکبار خواندن را دارند. ولی بعضی از آثار آنقدر عمیق هستند که آنها را انسان باید مکرر مطالعه بکند. به سبب اینکه آن مطلب در نفس انسان جای بگیرد و ملکه بشود. متونی مثل اسفار یا شفای ابن سینا یا حکمت اشراق اینها از متونی هستند که با دو سه بار مطالعه کسی نمی‎تواند به عمقش برسد بلکه باید اینها را مکرر مطالعه کرد حتی در مرحله استادی.

این استاد فلسفه و عرفان اسلامی خاطرنشان کرد: مرحوم استاد آیت الله آشتیانی مکرر به بنده می‏فرمودند که من همیشه هرشب قسمتی از اسفار یا شفا را می‏خوانم. یعنی شبی نیست که این کتابها را مطالعه نکنم. حتی وقتی در تابستان است و درسهای معمول تعطیل است . بنابراین جواب شما این است که خوانش هر متنی فرق می‏کند. یک قاعده کلی برای همه متون درسی فلسفی و علوم انسانی نمی‏شود گفت.