سياست دانشگاه ها به سمت كسب درآمد از راه آموزش رفته است ؛ يعني دوري از پژوهش

دكتر عباس اكبرزاده عضو هيئت علمي دانشگاه صنعتي شريف در گفت و گو با خبرنگار دانشگاهي "مهر"، افزود: دانشگاه هاي دنيا در سيستم علم تجربي جديد بعد از رنسانس فعاليت هاي خود را بر اساس پژوهش تنظيم كردند. در گذشته آموزش مورد توجه قرار مي گرفت و تجربه بعد از اتمام دوره هاي آموزشي توسط افراد مختلف كسب مي شد. اما بعد از رنسانس شيوه نگرش به علم تغيير كرد. امروزه دانشگاه هاي مهم دنيا بيشتر به پژوهش مي پردازند. امروز بحث هاي پژوهشي، مشاهدات جديد، كشف هاي تازه و طراحي هاي جديد مطرح است. البته همه اين موارد در صنعت صورت مي گيرد اما بهتر است تحقيقات بنيادين در دانشگاه ها انجام شود و صنعت اين تحقيقات را به عمل منتج كند. اين راه مسلما نتايج مثبت تري را براي كشورهاي پيشرفته به ارمغان داشته است كه شاهد پيشرفت هاي آنها هستيم.

برخي دانشگاه ها مثل دانشگاه هاي ... به بحث پژوهش كمتر اهميت مي دهند. البته سعي مي كنند به اين مباحث بپردازند اما در واقع به اين صورت نيست. اين مراكز علمي دانشگاه نيستند اينها تنها يك آموزشكده هستند. استاد درس مي دهد، دانشجو در كلاس درس حضور مي يابد و امتحاني برگزار مي شود. دقيقا عين دوران دبيرستان.

وي تصريح كرد: در دانشگاه هاي كشور توازني بين آموزش و پژوهش برقرار نيست و پژوهش در دانشگاه هاي ايران جا نيفتاده است. دانشگاه هاي كشور بر اساس پژوهش و تحقيق كار نمي كنند. برخي دانشگاه ها مثل دانشگاه هاي ... به بحث پژوهش كمتر اهميت مي دهند. البته سعي مي كنند به اين مباحث بپردازند اما در واقع به اين صورت نيست. اين مراكز علمي دانشگاه نيستند اينها تنها يك آموزشكده هستند. استاد درس مي دهد، دانشجو در كلاس درس حضور مي يابد و امتحاني برگزار مي شود. دقيقا عين دوران دبيرستان. در حالي كه دوران متوسطه نيز در كشورهاي پيشرفته بحث هاي پژوهشي را ارائه مي كنند. در كشورهاي توسعه يافته در دوران متوسطه دانش آموزان را با مبحث پژوهش آشنا مي كنند.

سياست دانشگاه ها در دو سال اخير به سمتي رفته است كه بيشتر آموزش هاي درآمدزا ارائه مي دهند. دانشگاه هاي مرتبط به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري به سمت آموزش هاي تك درس و نوبت دوم رفته اند و اين آموزش ها به عنوان راهي براي كسب درآمد ارائه مي شوند. اين سياست دانشگاه ها را به سمت آموزش صرف سوق مي دهد و اين معضل بزرگي است.

استاد دانشكده فني و مهندسي دانشگاه صنعتي شريف در ادامه افزود: در كنار دانشگاه هايي كه نمي توان نام دانشگاه را بر روي آنها گذاشت و نام آموزشكده بيشتر با برنامه هاي آنها همخواني دارد دانشگاه هايي هستند كه به طور جدي به مباحث پژوهشي اهميت مي دهند. دانشگاه صنعتي شريف نمونه اي از اين دانشگاه ها است. تعداد مقالات و پژوهش هاي انجام شده در اين دانشگاه خود نشان دهنده اين مطلب است كه آموزش و پژوهش در اين دانشگاه نسبت به بسياري از دانشگاه ها از توازن بهتري برخوردار است.

دكتر عباس اكبرزاده تصريح كرد: محدوديت هاي اجتماعي، اقتصادي و سياسي سبب شده است دانشگاه ها به سمت آموزش بروند و كمتر پژوهش را مورد توجه قرار دهند.  سياست دانشگاه ها در دو سال اخير به سمتي رفته است كه بيشتر آموزش هاي درآمدزا ارائه مي دهند. دانشگاه هاي مرتبط به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري به سمت آموزش هاي تك درس و نوبت دوم رفته اند و اين آموزش ها به عنوان راهي براي كسب درآمد ارائه مي شوند. اين سياست دانشگاه ها را به سمت آموزش صرف سوق مي دهد و اين معضل بزرگي است.

استادي كه پتانسيل پژوهش دارد براي تامين مخارج زندگي مجبور مي شود به آموزش بپردازد. بنابراين در سياست هاي جديد دانشگاهي نه تنها دانشجو بلكه استاد هم فقط به آموزش اهميت مي دهد.

وي افزود: استادي كه بايد تنها دو درس ارائه دهد براي كسب درآمد و حل مشكلات مالي مجبور است چهار درس ارائه كند و چنين استادي زماني را كه صرف آموزش دادن مي كند، او را از بحث پژوهش دور خواهد كرد. استادي كه پتانسيل پژوهش دارد مجبور مي شود به آموزش بپردازد. بنابراين در سياست هاي جديد دانشگاهي نه تنها دانشجو بلكه استاد هم فقط به آموزش اهميت مي دهد. اين موارد دانشگاه ها را از مسير اصلي و واقعي خود دور مي كند و دانشگاه ها نمي توانند رسالت واقعي خود را به نحو احسن به انجام برسانند.

عضو هيئت علمي دانشگاه صنعتي شريف در پايان تصريح كرد: البته همه رشته هاي دانشگاهي به يك ميزان به پژوهش نياز ندارند. رشته هاي علوم انساني در مقطع كارشناسي  كمتر از رشته هاي فني به پژوهش نياز دارند. هر چند رشته هاي علوم انساني نيز در مقاطع بالاتر تحصيلي به پژوهش هاي اساسي و عميق نياز دارند. شايد بر خلاف تصور بسياري از مردم علت پيشرفت بسياري از كشورهاي پيشرفته، پيشرفت در علوم فني و مهندسي نباشد، تكنولوژي در غرب مديون پژوهش ها و تحقيقات عميق در علوم انساني است.