به گزارش خبرنگار مهر در قم، بیش از 40 سال از عمر خود را در کوره‌های آجرپزی سوزانده‌ام، سرنوشت 20 کارگرم در‌هاله‌ای از ابهام است، امرار معاش خانواده‌ام دچار مشکل شده است، نزدیک به یک میلیارد و 300 میلیون تومان خشت خام پخته نشده در کوره‌های آجرپزی قم سرگردان است، با تعطیلی آجرپزی‌ها چه کسی به داد صد‌ها بیکاری که از این طریق نابود می‌شوند می‌رسد، اگر به آجرپزان توجه نشود آنان ذلیل خواهند شد، بعد از 40 سال کار در این حرفه و در آستانه سالخوردگی چه کاری می‌توانم انجام دهم، این جملات بخشی از درد و دل‌های عده‌ای از آجرپزان قم است که دست‌های خود را بالا برده‌اند تا اگر گوش شنوائی پیدا کنند بگویند که با گرانی سوخت و حذف آجر‌های سنتی در ساختمان سازی زندگی آنان به معنای واقعی در آستانه نابودی قرارگرفته است.
یکی از آجرپزان استان قم در گفت‌و‌گو با خبرنگار مهر در قم اظهار داشت: با توجه به گران شدن سوخت، در گذشته قیمت یک تانکر سوخت 450 هزار تومان بود اما در حال حاضر این قیمت پس از اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها به 5 میلیون و 500 هزار تومان رسیده است.
هادی کرمانی تصریح کرد: قبل از اجرای طرح هدفمند کردن برای تولید هر تن آجر به 17 هزار تومان سوخت نیاز بود که در حال حاضر این قیمت به 22 هزار و 500 تومان رسیده است.
این کوره‌پز افزود: اگر به این قیمت، دیگر هزینه‌ها از قبیل حمل و مزد کارگر را اضافه کنیم هزینه تولید یک تن آجر به 45 هزار تومان می‌رسد و این سؤال پیش می‌آید که دیگر چه کسی قادر به خرید آجر با این قیمت است؟
وی با بیان این که در قم 560 واحد آجرپزی وجود دارد بیان کرد: در این میان شاید تنها 20 کوره‌پز سرمایه‌دار وجود دارد و مابقی کوره پزان از قشر ضعیف جامعه هستند که با توجه به شرایط به وجود آمده با مشکلات فراوانی مواجه شده‌اند.
کرمانی با اشاره به این که سابقه فعالیت برخی کوره پزان به 40 الی 50 سال می‌رسد گفت: چرا تا قبل از طرح هدفمند کردن یارانه‌ها کوره پزی‌ها آلاینده نبوده‌اند اما اکنون آلاینده شده‌اند؟
وی با اشاره به این که 3 هزار نفر از خانواده‌های اعضای صنف کوره پزان درآمد خود را از این راه تأمین می‌کنند بیان داشت: اگر برای هر کوره پز 20 کارگر را درنظر بگیریم با مشکلاتی که به وجود آمده تعداد کثیری از خانواده‌ها منبع درآمد خود را از دست داده‌اند.
صنعتی شدن هزینه بالایی نیاز دارد
کرمانی از پیشنهاد طرحی به آجرپز‌ها جهت رفع مشکلات آنان خبرداد و با انتقاد از آن گفت: در این طرح آمده است که کوره پز‌ها نفت کوره را به قیمت 9 تومان خریداری کنند و مابقی را از دولت به صورت وام دریافت کنند.
وی با بیان این که کوره پز‌ها بالاخره باید این وام را پرداخت کنند ادامه داد: برخی از کوره پزان واقعا توانایی پرداخت وامی را که دارای بهره نیز هست ندارند.
کرمانی به بحث صنعتی کردن کوره‌پزی‌ها و تولید مصالح صنعتی اشاره کرد و بیان داشت: میانگین متراژ زمینی که کوره‌ها در آن احداث شده نهایتا 3 هزار متر است در حالی که برای صنعتی کردن به زمینی به متراژ صد هزار متر نیاز است و علاوه بر آن تغییرکاربری نیازمند اعتباری بالغ بر 600 میلیون تومان است که پرداخت چنین هزینه‌ای از توان کوره پزان خارج است.
وی با بیان این که پیشنهاد صنعتی شدن با دست خالی امکان پذیر نیست ابراز داشت: هنگامی که سوخت گران باشد قیمت تمام شده برای کالا نیز گران خواهد بود و کسی قادر به خرید کالا نیست.
کرمانی ادامه داد: چنانچه وام‌های طولانی مدت با بهره کم در اختیار کوره پزان قرارگیرد آنان می‌توانند واحد‌های آجرپزی خود را صنعتی کرده و به تولید مصالح صنعتی اقدام کنند.
3 سال است که منتظر گاز هستم
یکی دیگر از آجرپزان قم که کوره وی صنعتی و به قول خودش آلایندگی ندارد در گفتگو با خبرنگار مهر در قم با اشاره به گرانی سوخت گفت: خود من در حال حاضر نزدیک به 12 میلیون تومان خشت نپخته دارم که به علت گران شدن سوخت توان پخت آن را ندارم.
عباس کلهری با اشاره به پیشنهاد دریافت وام به کوره پز‌ها ابراز داشت: وام هم که بدهند بالاخره باید آن را پرداخت کنیم. وقتی درحال حاضر به علت گرانی کسی آجر ما را خریداری نمی‌کند ما چگونه می‌توانیم وام دریافتی را باز پرداخت کنیم.
وی با اشاره به این که آجر تولیدی وی کاملا صنعتی است ادامه داد: حتی ما هم که تولید صنعتی داریم دچار مشکلات فراوانی شده‌ایم.
کلهری با اشاره به این که برای دریافت گاز برای کارخانه خود اقدام کرده است گفت: نزدیک به 3 سال است که برای دریافت گاز اقدام کرده‌ام و حتی برای کارخانه لوله کشی گاز هم انجام داده‌ام اما با گذشت 3 سال هنوز هم نتوانسته‌ام گاز دریافت کنم.
افزایش ناگهانی سوخت برای کوره پزان یک شوک بود
یکی دیگر از کوره پزان قمی نیز که خواست نامش ذکر نشود ابراز داشت: من در حال حاضر تنها 16 کارگر بیمه شده دارم که با وضعیت به وجود آمده توان پرداخت حقوق آنها را نداشته و در آینده مجبورم برخی از آنان را علی رغم میلم اخراج کنم.
وی ادامه داد: قول‌هایی برای دادن گاز به کوره پز‌ها داده شده بود که هم اکنون با گذشت زمان عملی نشده است.
این کوره‌پز با اشاره به این که هزینه سوخت وی به طور میانگین در ماه 50 میلیون تومان افزایش یافته است گفت: این افزایش را با هیچ وام و اعتباری نمی‌توان جبران کرد.
وی از پلکانی بودن قیمت سوخت و عدم اجرای این طرح برای کوره پزان گفت و ابراز داشت: ما نمی‌دانستیم قرار است سوخت اینقدر هدفمند شود و در حالی که برای سوخت‌هایی مانند بنزین و گاز درصد کمی گران شد قیمت سوخت کوره‌های آجرپزی ناگهان 21 برابر افزایش یافت که این برای کوره پزان یک شوک بود.
این آجرپز قمی در ادامه با اشاره به استفاده از مصالح صنعتی، این طرح را مفید دانست و ابراز داشت: این طرح اگر با کار‌شناسی اجرا شود برای جامعه مفید است.
این کوره‌پز قمی ادامه داد: در حالی که برای ساخت هر خانه، تنها 20 میلیون تومان وام پرداخت می‌شود و یا خانه‌هایی که بدون وام ساخته می‌شوند و یا ساختمان سازی‌هایی که در روستا‌ها انجام می‌شود هیچ یک به علت گرانی مصالح ساختمانی نوین توان خرید آن را ندارند.
وی نیز مانند دیگر کوره پزان از عمر خود که در این شغل سپری شده است گفت و بیان داشت: چه کسی می‌تواند پاسخگوی امرار معاش خانواده کوره پزان باشد.
یک میلیارد و 300 میلیون تومان خشت خام پخته نشده در کوره‌های آجرپزی قم
این کوره‌پز قمی ادامه داد: در حال حاضر نزدیک به یک میلیارد و 300 میلیون تومان خشت خام پخته نشده در کوره‌های آجرپزی قم سرگردان است و هیچکس نیز پاسخگوی ضرری که متوجه کوره پزان شده نیست.
وی در ادامه قاطعانه بیان کرد: اگر واقعا و به شکل جدی به مشکلات کوره پزان رسیدگی نشود برخی از کوره پزان و کسانی که امرار معاش آنها از این راه بوده است واقعا ذلیل خواهند شد.
استفاده از مصالح نوین نیازمند فرهنگ سازی است
رئیس اتحادیه صنف کوره پزان قم در گفت‌و‌گو با خبرنگار مهر در قم با مفید ارزیابی کردن طرح هدفمند کردن یارانه‌ها، به مشکلات کوره پزان پس از اجرای این طرح اشاره کرد و بیان داشت: قبل از اجرای این طرح نفت کوره با مبلغ لیتری 94 ریال در اختیار کوره پزان قرار می‌گرفت اما درحال حاضر با لیتری 2 هزار ریال عرضه می‌شود که این امر باعث صدمات فراوانی به کوره پزان شده است.
اکبر هدایت نیا با اشاره به این که در حال حاضر 570 واحد آجرپزی در قم فعالیت می‌کند ابراز داشت: به طور میانگین در هر کوره آجرپزی 10 خانواده مالکیت دارند که با توجه به گران شدن نفت کوره مشکلات فراوانی برای این خانواده‌ها به وجود آمده است.
وی همچنین با اشاره به این که برخی اعلام می‌کنند که در ساختمان سازی باید از مصالح نوین و صنعتی استفاده شود بیان کرد: باید برای فرهنگ سازی در این زمینه اقدامات بنیادی صورت گیرد.
رئیس اتحادیه صنف کوره پزان قم با بیان این که کسانی که بر این کار پافشاری دارند باید به این نکته توجه داشته باشند که با این شعار، تکلیف آجرپز‌ها چه می‌شود بیان کرد: باید اولویت تولید این گونه مصالح نیز با آجرپز‌ها باشد تا آنان بتوانند با دریافت اعتبارات لازم و کافی به تولید صنعتی اقدام کنند.
هدایت‌نیا با اشاره به این که کوره آجرپزی مغازه نیست اظهار داشت: فعالیت کوره‌های آجرپزی به گونه‌ای نیست که بتوان به راحتی آن را تغییر کاربری دارد و به شغل دیگری مشغول شد و برای این کار اعتبار زیادی لازم است که تهیه آن از عهده کوره پزان خارج است.
بیش از 6 هزار خانوار در قم به طورمستقیم از طریق تولید آجر تأمین درآمد می‌کنند
وی با بیان این که کمترین سابقه کاری مربوط به کوره پزان30 سال است ابراز داشت: در حال حاضر با توجه به گران شدن نفت کوره و همچنین‌ترغیب افراد به استفاده از مصالح صنعتی سرمایه‌های کوره پزان و همچنین عمری را که برای این کار صرف کرده‌اند از دست رفته است.
رئیس اتحادیه صنف کوره پزان قم ادامه داد: درحال حاضر در قم، بیش از 6 هزار خانوار به طورمستقیم درآمد خود را از طریق تولید آجر در کوره‌های آجرپزی تأمین می‌کنند که با توجه به مشکلاتی که به وجود آمده سرنوشت این خانواده‌ها در‌هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است.
هدایت‌نیا به راه حل‌هایی برای حل مشکلات به وجود آمده اشاره کرد و گفت: مسئولین می‌توانند کوره‌ها را به قیمت روز از کوره پزان خریداری کنند و یا این که سوخت گاز را در اختیار کوره پزان قراردهند تا آنها بتوانند به فعالیت‌های خود ادامه دهند و یا این که اعتبارات لازم جهت صنعتی شدن و یا تغییر کاربری را در اختیار آنان قراردهند.
امکانات تغییر کاربری باید در اختیار قرار گیرد
نایب رئیس صنف لوازم و مصالح ساختمانی نیز در رابطه با استفاده از مصالح صنعتی در ساختمان سازی درگفت‌و‌گو با خبرنگار مهر ابراز داشت: جمع کردن یکدفعه آجرپز‌ها با توجه به این که برخی از آنان عمری را صرف این کار کرده و هزینه زیادی را پرداخت کرده‌اند و چندین کارگر در حال کاردارند منطقی نخواهد بود.
ابوالفضل صبوری افزود: باید امکاناتی در اختیار این صنف قرارگیرد تا آنان بتوانند کوره‌های خود را تغییرکاربری داده و به شغل دیگری مشغول شوند.
وی در ادامه درباره تهیه مصالح ساختمان نوین توسط این صنف گفت: درحال حاضر مصالح ساختمانی نوین از شهرهایی مانند اصفهان به استان وارد می‌شود.
نایب رئیس صنف لوازم و مصالح ساختمانی با اشاره به این که در حال حاضر 300 مصالح فروش عضو این صنف هستند گفت: برای استفاده از مصالح ساختمانی نوین باید ابتدا در این زمینه کار کار‌شناسی، فرهنگ سازی و آموزش‌های لازم صورت گیرد در غیر این صورت این که بخواهند در مدت زمان کوتاه از ساخت ساختمان‌ها با مصالح ساختمانی سنتی جلوگیری کنند امکان پذیر نیست.
با توجه به این مشکلات و در ابهام قرار داشتن سرنوشت آجرپزان قمی، رئیس شورای شهر قم بدون ارائه راه‌حلی مناسب برای هزاران نفری که از طریق تعطیلی کوره‌های آجرپزی بیکار می‌شوند در یکی از سخنرانی‌های خود با استقبال از تعطیلی کوره‌های آجرپزی می‌گوید: باید برای جمع آوری کوره پز‌ها از سطح و حاشیه شهر فکر اساسی شود و به حمدالله با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و گران شدن سوخت، تعداد بسیاری از آنها در حال جمع شدن می‌باشند و باید برای تغییر کاربری و جایگزینی مشاغل مناسب با آنها فکر شود.
آجرپزان باید مجبور به استقرار در شهرک محمودآباد شوند
رئیس سازمان صنایع و معادن استان قم نیز درباره سرنوشت آجرپزان قمی در گفت‌و‌گو با خبرنگار مهر در قم اظهار داشت: تولیدات کوره پزان با مصرف انرژی زیادی همراه است در حالی که با صنعتی شدن و جمع‌آوری کوره‌های آجرپزی در مصرف انرژی صرفه جویی می‌شود.
مجید آوری‌فرد در ادامه درباره علت توجه نکردن به درخواست کوره پزان برای دریافت گاز گفت: ما گاز را در اختیار آنان قرار نمی‌دهیم تا از این طریق آنان مجبور شوند کوره‌های خود را تعطیل کرده و با تجیمع با دیگر کوره پزان در شهرک صنعتی محمود آباد مستقر شوند.
رئیس سازمان صنایع و معادن استان قم با اشاره به احداث شهرک محمود آباد جهت استقرار کارخانه‌های آجرپزی و دیگر کارخانه‌های تولید کانی‌های غیر فلزی گفت: کوره‌پزها می‌توانند در قالب شرکت‌های تعاونی به شکل تجمیع یافته اقدام به احداث کارخانه آجرسازی صنعتی کنند.
وی در ادامه تأکید کرد: این افراد می‌توانند حتی برای دیگر تولید مصالح ساختمانی غیر از آجر نیز اقدام کنند.
آوری فرد درباره درخواست این افراد برای وام‌های طولانی مدت و با سود کم هرچند که درباره میزان اعتبار و سود آن سخنی نگفت اما اظهار داشت: چنانچه این افراد بخواهند با یکدیگر تجمیع کنند و درخواست احداث کارخانه داشته باشند و پروانه‌های کوره‌های سنتی خود را باطل کنند این سازمان آمادگی پرداخت تسهیلات را دارد.
سرنوشت کوره‌هایی که خاموش می‌شوند چه خواهد شد
هرچند که کوره‌های سنتی دارای اتلاف انرژی بالایی و از سوی دیگر بر محیط زیست نیز تأثیرگذارند اما آیا تنها با این شعار‌ها می‌توان عده فراوانی را که سال‌های سال به این شغل اشتغال داشته‌اند و افراد زیادی که از این طریق امرار معاش می‌کنند را بدون برنامه‌ریزی دقیق بیکار کرد.
با توجه به این که برخی از این افراد توانایی مالی بالایی نداشته و همچنین از سود بالای وام‌ها و میزان کم آن نیز شاکی هستند چنانچه وام و تسهیلاتی نیز دریافت کنند، تا احداث کارخانه و بهره‌برداری از آن چه کسی پاسخگوی تأمین مایحتاج هزاران کارگری که در این مدت بیکار می‌شوند است در حالی که معلوم نیست بعد از راه‌اندازی کارخانه از این کارگران استفاده شود و معلوم نیست در این میان سرنوشت کوره‌هایی که خاموش می‌شوند و سرمایه عمر کوره پزان است چه خواهد شد.
.............................................
گزارش: سیده مرضیه میرقادری
نظر شما