به گزارش خبرنگار مهر، قبرستان "پیرمحمد شاه" در حدود 200 متری شمال غرب روستای پیر محمد شاه در شهرستان سلسله قرار گرفته است. به اعتقاد اهالی روستا در این گورستان شخصی به نام پیرمحمدشاه دفن شده که مردم منطقه با دادن جنبه تقدس به این شخص، ایشان را به عنوان یک امامزاده مورد تکریم و احترام قرار می دهند.
در سطح این محوطه سنگ گورهایی متعلق به قرن 6 هجری دیده می شود. سنگ گورها از نشانه گورهایی هستند که قدیمی ترین نمونه آنها در لرستان به قرن 4و5 هجری می رسند و جدیدترین آنها مربوط به زمان حال است که به لحاظ شکل و نقشهای روی آن بسیار متنوع اند و بنا به موقعیت اجتماعی و خانوادگی افراد متوفی اندازه، شکل و نقش آنها متفاوت است.
سنگ قبرهایی با نمادهایی از دلاوری مردان لر
از جمله نقوشی که بر سنگ گورهای گورستان های قدیمی لرستان به یادگار مانده اند نقشهای سواران و جنگاورانی هستند که همراه با سلاح گرز، شمشیر، سپر یا تفنگ در حالتی از رزم دیده می شوند.
این نقش ها بیانگر روزگار زندگی مردانی است که در دلیری، بی باکی، شجاعت، جنگاوری، سوارکاری و گذشت و جوانمردی در میان ایل و طایفه کم نظیر بوده اند.
همچنین سنگ قبرهای قبرستان پیرمحمدشاه مزین به خطوط کوفی و نقوش گیاهی هستند. مضمون خطوط، آیه های قرآنی و نیز نام شخص متوفی است. بر روی سطح تعدادی از این سنگ قبور چهار برجستگی گوی مانند در چهارگوشه و بعضاً پنج برجستگی وجود دارد.
سنگ قبرهای قبرستان "پیرمحمد شاه" مربوط به دوران سلجوقی است
مهدی رضایی کارشناس ارشد باستان شناسی در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: این نوع سنگ قبرها به لحاظ تاریخی همزمان با حکمرانی خاندان "آل برسقی" در الشتر است که در سایر نقاط این شهرستان به وفور دیده می شود .نمونه ای از سنگ گورهای این خاندان در موزه مردم شناسی قلعه فلک الافلاک نیز به نمایش درآمده است.
وی ادامه داد: خاندان برسقی از حکمرانان تابع سلجوقیان بودند که در الشتر و شاپورخواست(خرم آباد) حکومت کرده اند.
این کارشناس ارشد باستان شناسی یادآور شد: در بررسی سطحی این قبرستان، علاوه بر این سنگ قبرها، یک سنگ آسیاب دستی بزرگ نیز در سطح این قبرستان به دست آمده است.
رضایی با بیان اینکه از سفال های شاخصی که بر سطح محوطه دیده می شود، سفال "اسگرافیاتوی" دوره سلجوقی قابل ذکر است، عنوان کرد: در مجموع این اثر تاریخی به عنوان قبرستان امروزی و زیارتگاه اهالی روستا استفاده می شود.
کاوشگران غیر مجاز قبرستان را نابود کردند
وی یادآور شد: این قبرستان که بر روی یک تپه طبیعی و عظیم شکل گرفته است، با توجه به وجود سنگ قبرهای متعلق به قرون میانه اسلامی می تواند در شناخت هر چه بهتر این دوره در رابطه با عصر سلجوقی حایز اهمیت باشد.
رضایی به تخریب های صوت گرفته در این قبرستان قدیمی اشاره و تصریح کرد: تعدادی از قبور این قبرستان مربوط به زمان حال است که برخی از این قبور، سنگ های عمودی روی همان سنگ قبرهای قدیمی است که مجدداً مورد استفاده قرار گرفته است.
وی ادامه داد: علاوه بر این موارد، می توان در سطح این گورستان و به خصوص در جایی که از سوی اهالی تحت عنوان قبر پیرمحمدشاه زیارت می شده، آثار حفاری های غیرمجاز و قاچاق را مشاهده کرد.
این کارشناس ارشد باستان شناسی یادآور شد: همچنین به گفته اهالی روستا تعداد زیادی از این سنگ گورهای تاریخی که دارای 4 یا 5 برجستگی گوی مانند بوده و مزین به خطوط کوفی بوده اند از سوی قاچاقچیان به سرقت رفته اند.
رضایی با بیان اینکه در قسمت جنوب این قبرستان آثار ساخت و ساز روستائیان نیز دیده می شود، یادآور شد: علاوه بر این به هنگام حفر قبور جدید در این قبرستان توسط اهالی نمونه های سنگ قبور قدیمی از زیرخاک پدیدار می شود.
حمله بولدوزرها آخرین پرده از تخریب یک قبرستان تاریخی!
علاوه بر تخریب های ذکر شده توسط این کارشناس ارشد باستان شناسی متاسفانه در هفته گذشته این قبرستان تاریخی شاهد حمله بولدوزرها توسط پیمانکار اداره کل اوقاف و امور خیریه استان لرستان بود تا همان سنگ قبرهای باقیمانده نیز از دست برود.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: متاسفانه بدون هر گونه مجوزی یکی از پیمانکاران که علی الظاهر از طرف اداره کل اوقاف استان بوده است به وسیله بولدوزر یک مسیر را خاکبرداری کرده که به این قبرستان تاریخی برخورده است.
میراث فرهنگی علیه عامل این قضیه شکایت کرده است
محمد رحمدل با بیان اینکه میراث فرهنگی علیه عامل این قضیه شکایت کرده است، افزود: در این راستا ضمن تشکیل پرونده موضوع را به مراجع قضایی اطلاع دادیم و شکایت میراث فرهنگی در مراجع قضایی در حال پیگیری است.
وی با تاکید بر اینکه قبرستان "پیرمحمد شاه" ثبت آثار تاریخی بوده است، عنوان کرد: هنوز میزان تخریب های صورت گرفته توسط پیمانکار اوقاف در این قبرستان تاریخی مشخص نیست ولی در اینکه تخریب اثر تاریخی صورت گرفته شکی نیست.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان در مورد اشیاء و سنگ قبرهای احتمالی به تاراج رفته در جریان این تخریب نیز گفت: در حال حاضر متاسفانه چیزی پیرامون این موضوع در دست ما نیست ولی از عوامل شکایت کرده ایم که در بازجویی ها در مراجع قضایی این موضوع نیز مشخص خواهد شد.
نظر شما