وقف زمین های سورک در هاله ای از ابهام/ مردم سرگردان هستند

به گزارش خبرنگار مهر، سورک شهری در 10 کیلومتری ساری و به عنوان مرکز شهرستان تازه تاسیس میاندرود شناخته شده است.

سالهاست سورکی ها با مشکل عدم مشخص نبودن وقف زمین ها مواجه بوده و هیچ مقام مسئولی حاضر به پاسخگویی نیست و تنها به دریافت هزینه هایی بابت وقف زمین از مردم جهت صدور سند ثبتی اقدام می کند.

وقف، حبس مال یا در اختیار قرار دادن مال یا زمین برای مصرف معین و مشخص در اختیار دیگران است که موقوفات برای مصارف معین شرعی و دینی در راه خداوند انجام می شود.

محمد حجت نیا گفت: در گذشته برای اینکه هزینه حسینیه در ماه محرم و ایام عزاداری تهیه شود، برخی از صاحبان زمین ، مقداری از زمین های زارعی خود را وقف می کردند.

وی در خصوص وقف جنگل های اطراف سورک گفت: کمتراز 50 درصد زمین های زراعی که اکنون در سورک وجود دارد، در آن زمان وجود داشت، اما اکنون اداره اوقاف در مورد سند ملک ، خانه و مغازه ها نیز هزینه وقف از مردم دریافت می کند.

عضو هیئت امنای مسجد جامع سورک با بیان اینکه مجموع ملک سورک اگر بنا بر فرض 100 سیر بوده، تنها 6 سیر آن وقف است افزود:این مقدار وقف در تمام زمین ها به سبب ندانستن محل دقیق زمین های وقفی پخش است اما مشخص نیست که در همه خانه سراها این وقف وجود داشته باشد.

حجت نیا گفت: در قبل جمعا زمین های زراعی سورک 250 هکتار بوده است اما اکنون در حدود 3هزار هکتار مساحت زمین های زراعی است که این مقدار اضافه شده نباید جز موقوفات لحاظ شود.

این ریش سفید سورک ابراز داشت: برای ثبت اسناد مغازه یا انباری در سورک باید حداقل 800 هزار تومان پول به اداره اوقاف پرداخت شود که اگر شما مقدار آن را در تمام اراضی محاسبه کنید مقداری غیر قابل باور است.

وی ادامه داد: در قبل پیگیری و اقدام اساسی در این خصوص صورت نپذیرفت اما با استقرار نماز جمعه و شخص امام جمعه که متولی فرهنگی منطقه است این موضوع با شدت بیشتری در حال پیگیری است.

حجت نیا بیان داشت: اکثر اسناد ملکی در سورک سند عادی و معمولی است که برای گرفتن سند ثبتی باید به اداره اوقاف مراجعه شود که پس از اخذ مبلغ قابل توجهی توسط این اداره سند ثبتی و رسمی به مردم داده می شود.

اسنادی مبنی بر وقف خانه سرا در سورک نیست

علی اکبر بابازاده یکی دیگر از ریش سفیدان شهر سورک و پدر دو شهید دفاع مقدس اظهار داشت: اربابان در سورک تنها مالیات بر زمین های زراعی مردم می گرفتند اما صاحب زمین نبودند.

وی با بیان اینکه در سال 1332 مرگ بر مالک توسط مردم سر داده شد و اصلاحات ارضی در مملکت شکل گرفت افزود: به علت اینکه به صاحبان املاک زمینی داده نمی شد این آقایان به سبب اینکه با زور بر مردم حکومت می کردند ، زمین را در بسیاری موارد وقف امام رضا(ع) کردند.

وی گفت: هیچ سندی مبنی بر وقف بودن خانه سرا در سورک در دست نیست زیرا که ما با سنی بیش از 75 سال بر این امر گواهی می دهیم که حتی هیچ یکی از اربابان سورک برای خانه سرا مبلغی یا مطاعی از مردم مطالبه نمی کردند.

پدر شهیدان بابازاده ابراز داشت: این موضوع به وضوح نشان می دهد که خانه سرا جزو املاک وقفی نیست.

وی با اشاره به وجود تفاوت اساسی بین صاحب ملک و صاحب زمین گفت: اربابان در سورک صاحب زمین نبودند اما صاحب ملک بودند.

بابازاده عنوان کرد: چون سلاطین نمی توانستند تمام ایران را خود اداره کنند هر بخش یا منطقه را در اختیار شخصی یا بزرگی از قومی قرار می دادند تا با آوردن رعیت از مناطق دیگر آنجا را آباد کنند.

وی ادامه داد: در صورتی که آنها، رعیت به مکانی می بردند چند دانگ از شش دانگ آن منطقه را به او واگذار می کردند، در صورتیکه اصل زمین برای صاحب زمینی بود که آنرا آباد کرده است.

وی افزود: شخصی را به مکانی می آوردند به او زمین می دادند تا آن را آباد کنند اما در قبال اینکار از او بریجه می گرفتند.
بابازاده گفت: بریجه به معنای مالیاتی بود که اربابان از رعیتی که در زمین تحت امر آنان کار می کردند می گرفتند.

وی تصریح کرد: خود رعیت، در سورک صاحب زمین بودند که تنها بریجه و مالیات به اربابان می دادند.

پدر شهیدان بابازاده گفت: اگر زمینی زراعت نمی شد، محصولی عمل نمی آمد و بالتبع آن مالیات و بریجه ای هم در کار نبود و اربابان در این موارد بریجه نمی خواستند.

وی گفت: ادعای وقف بودن خیلی از زمین های زراعی هم از اساس باطل است چرا که بسیاری از زمین ها در زمان شاه به زور از دست مردم خارج شد.

پدر شهیدان بابازاده گفت: دین و آخرت خود را برای دنیای دیگران نمی دهیم و با اهدای دو شهید در راه اسلام و انقلاب اوج ارادت خود را به امام و انقلاب ثابت کرده ایم.

وی گفت: هر جایی شرع مقدس دستور فرماید سمعا و طاعتا عمل کرده ایم اما گر چیزی نبوده، نباید بر آن اصرار ورزید و از مردم پولی بر مبنای غیر واقعی وقف زمین ها در سورک دریافت کرد.

حسین علیزاده یکی دیگر از ریش سفیدان شهرسورک اظهار داشت: چند صد سال پیش سیستم حکومت در ایران ارباب و رعیتی بوده است و مردم از مناطق مختلف به جایی می آمدند که با آبادانی آن محل، امتیازاتی دریافت کنند.

وی گفت: از همان سال های قبل، از خانه سرا در سورک، نه پولی دریافت می شد و نه از آن مالک بود.

وی ادامه داد: تنها در قبال زمین هایی که در اختیار رعیت قرار می گفت تا آنرا آباد کند، مبلغی را به عنوان بریجه دریافت می کردند.

علیزاده ابراز داشت: در زمین های گارنک ، گل باغ یا همان برارده گاهی اربابان مالک بودند که آن هم به سبب اینکه قنات یا مقداری از زمین متعلق به ارباب بود، مردم نصف کار یا همان در آمد سالیانه محصول را با صاحبان اراضی قسمت می کردند.

وی در تشریح بحث مالکیت گفت: تنها صاحب متاع می تواند ادعایی در این خصوص داشته باشد که عملا اینگونه نبوده و نیست.

وی گفت: تنها به شالیزار،پنبه زار و گندم زار بریجه تعلق می گرفت و اگر شخصی حتی دو هکتار باغ انار هم داشت، هیچ بریجه ای از او اخذ نمی شد.

این ریش سفید سورک گفت: سیفی جات ، جالیز جار ، زمین خالی و به اصطلاح عرفی کشاورزی به "زمین کاله" هم ، بریجه ای تعلق نمی گرفت.

علیزاده در تشریح موارد مذکور تصریح کرد: هر چیزی قانون داشت و اگر قرار بود عملی صورت پذیرد با استناد انجام می شد و مردم می دانستند که در قبال کاری که می کنند چه چیزی باید بدهند و یا چه چیزی به آنها می دهند.

علیزاده بیان داشت: زمین های اطراف سورک ، دقیقا از محل آب بندان سورک، جنگل بوده است که مردم این زمین ها را می تراشیدند و سپس آباد می کردند.

وی ادامه داد: به علت اینکه ارباب بر مردم زور داشت و زمین تراشیده شده توسط مردم در محدوده حکمرانی او بود ، بریجه به آن تعلق می گرفت.

علیزاده گفت: در خود سورک، هر کسی زمین خود را داشت و در آن خانه سرا و ساختمان می ساخت و از این بابت هم به کسی چیزی پرداخت نمی کرد.

وی ابراز داشت: خیلی از مردم بعد از 100 سالی که از این موضوع می گذرد زمین خرید وفروش کرده اند و این نشان می دهد آنها صاحب زمین بوده اند .

وی با بیان اینکه در این 76 سال که از عمرم می گذرد، شخصی از من پولی برای خانه سرا و ملک شخصی طلب نکرده است افزود: اما اکنون برای دریافت سند ثبتی رسمی، اداره اوقاف مدعی است که صاحب اصلی زمین شخص دیگری است که مقداری از این ملک را وقف کرده است.

علی بابا دباغی مسن ترین پیرمرد سورکی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: یکی از کسانی که زمین هایش را در سورک وقف کرده بود، پدر بنده می باشد که فقط زمین های کشاورزی را وقف کرده بود.

وی با بیان اینکه تنها چند فقره از این زمین ها، سند وقف دارند افزود: اما اکنون اوقاف ادعا می کند که در بسیاری از موارد حتی خانه سراها نیز جز املاک وقفی است که این نادرست است.

مسئولان اوقاف مقصرند

حجت الاسلام سید مجتبی رسولی امام جمعه میاندرود با انتقاد از رفتار برخی مسئولان در خصوص عمل نکردن به وظیفه خود اظهار داشت: مردم موقوفات را می شناسند و ادای حق موقوفات را می دانند.

وی گفت: کسی از مسلمانان به سبب شرعیت این امر، حاضر نیست ذره ای از وقف و موقوفه در مال و اموالش باشد.

امام جمعه میاندرود ابراز داشت: اگر جایی مشکلی وجود دارد تقصیر مسئولان اداره اوقاف است که گاهی زمین و سرمایه مردم شبه ناک می شود.

رسولی با بیان اینکه در سورک بنا بر نقل قول ها و اسناد موجود ، برخی از زمین های مردم جزو موقوفات است افزود: اما مردم دقیقا نمی دانند کدام قسمت زمین و یا منزل آنها موقوفه است تا جهت انجام تکلیف شرعی خود اقدام کنند.

وی ادامه داد:وقف باید موجب تسهیل امور مردم شود که به علت سهل انگاری مسئولان، مشکلات مردم در این خصوص زیاد شده است.

به نظر می رسد موضوعی که در مورد وقف زمین و یا خانه سرای سورکی ها وجود دارد توسط مدیران استان قابل حل نیست چرا که اگر اینگونه بود با گذشت این همه سال باید مشکل رفع می شد.

در گفتگوهای متعدد با مردم و ریش سفیدان این شهر آنها به جد از امام جمعه شهرستان درخواست کردند تا موضوع در سطح ملی و با اظهار نظر صریح علما و مراجع تقلید و همچنین با نظارت مستقیم اوقاف کشور بر طبق اسناد و شواهد موجود رسیدگی شود تا مردم از این سردرگمی و بلاتکلیفی خارج شوند.

بسیاری از مسئولان مرتبط شهرستان از مصاحبه خودداری کرده و این امر را به پاسخگویی مقامات و مسئولان مافوق خود واگذار کردند.

 بسیاری از املاک سورک به این دلیل سند مالکیت ندارند و تنها یک پنجم آنها با پرداخت هزینه های زیاد به اوقاف دارای سند از ثبت اسناد شدند.

به دلیلی محدودیت در طرح موضوع گزارش، تنها بخشی از مصاحبه ها در این گزارش قید شده است که امیدواریم با پیگیری مسئولان این مشکل رفع شود.

گزارش از محمداسماعیل بخشی سورکی