وقتی دشمن به پشت دروازه های شهر رسید/ دانش آموزان در حسرت مدرسه

آن روز بچه هایی که امروز مردانی 40 ، 50 ساله هستند به جای استفاده از کیف و کفش و لباس نوی خود برای رفتن به مدرسه با پای پیاده به سمت جاده آبادان به اهواز رفتند تا با مشقت فراوان خود را از دست بمباران بی امان شهرهای خود از سوی دشمن تا بن دندان مسلح بعثی نجات دهند و در این مدت بدترین روزهای خود را تجربه کردند، روزهایی که به آنها جنگ زده و مهاجر و این قبیل نامها لقب دادند.

آن سال اغلب دانش آموزان شهرهای مرزی ایران به علت سرگردانی در شهرهای مختلف ایران، موفق به حضور در مدرسه نشدند و یک سال از بهترین سالهای عمر خود را به دور از مدرسه و کلاس درس گذراندند و خیلی از آنها دیگر حتی رغبتی برای ورود به مدرسه و تحصیل پیدا نکردند و این امر بی شک یکی از عواملی است که ضربه ای جبران ناپذیر به توسعه و پیشرفت شهرهای جنگی زد.

 

مناطق جنگ زده خرمشهر

 

آبادان و خرمشهر برای ساکنانش، شهرهایی رویایی بودند که دل کندن از آنها سخت و دشوار بود ولی جنگ نابرابر دشمن بعثی علیه مردم بی دفاع آنها را آواره شهرهای سراسر ایران کرد که برخی از آنها هنوز هم برنگشته اند هر چند هنوز با خاطرات آن روزهای خوش آبادان و خرمشهر زندگی می کنند.

هجوم همه جانبه به مرزهای ایران

روز 31 شهریور 1359، کشورعراق با اتکا به تجهیزات لجستیکی و پیشرفته جنگی خود به مرزهای جنوبی ایران یورش برد و در فاصله ای کم بسیاری از تاسیسات شهرهای آبادان و خرمشهر و سایر شهرهای مرزی را ویران و مردم بسیاری را به خاک و خون کشید. 
 
 مقاومت خودجوش و مردمی مردم خرمشهر و حتی آبادان، پیشروی دشمن را مهار کرد تا اینکه امام خمینی (ره) به جوانان متعهد ایران فرمان جهاد داد و آنان با ساده ترین سلاحهای جنگی به مقابله با دشمن تا بن دندان مسلح رفتند.
 

مناطق جنگ زده خرمشهر

 

 آن روزها ایران تازه انقلاب کرده به فکر استحکام پایه های حکومت تازه شکل گرفته اش بود و متاسفانه شرایط دولت وقت به ریاست بنی صدر به گونه ای نبود که آمادگی کاملی برای مقابله با تجاوز به خاک کشور داشته باشد و بنی صدر با اتکا به این جمله که «جنگ قواعد دارد و عراق به کشور حمله نخواهد کرد» تمام هشدارها برای آمادگی عراق برای حمله به کشور را نادیده گرفت تا اینکه در روزی که هیچ آمادگی در ایران برای مقابله با دشمن وجود داشت عراقی ها بدون هیچ مانعی در عرض مدت کوتاهی به شهرهای ایران رسید و اگر مقاومت جوانان و نوجوانان انقلابی آن روزهای شهرهای مرزی نبود، عراق در عرض چند روز حتی به اهواز به عنوان مرکز استان مهم استراتژیک خوزستان می رسید.

 
480 شهید غیر نظامی تا روز سوم جنگ

طبق آمار موجود در روز سوم هجوم دشمن به کشور تعداد شهدای غیرنظامی به 480 نفر اعم از زن و مرد و کودک رسید در حالیکه بسیاری دیگر دچار جراحت بسیاری شدند و ساختمانهای شهرهای جنوبی خوزستان به کلی تخریب شد. بسیاری از انبارها و تاسیسات طعمه حریق شده بودند و اغلب ادارات بدون تخلیه امکانات و اسناد تعطیل شده بود و هر از چند گاهی یکی از آنها دستخوش حمله دشمن می شد.
 
ترک تحصیل دانش آموزان

حمید محمودی که در آن روزها دانش آموز بود، گفت: به همراه پدر و مادر و برادرانم برای آغاز سال تحصیلی جدید از بازار لین یک احمد آباد لباس و کیف و کفش گرفته بودیم و برای آغاز سال تحصیلی جدید لحظه شماری می کردم که یک روز قبل از آغاز سال تحصیلی، بدترین خاطرات زندگی زیبا و بی حاشیه ما برایمان رقم  خورد.

 

وی افزود: آن روزها باید به کلاس سوم ابتدایی می رفتم در حالیکه معدل کلاس اول و دوم من نمره 20 را نشان می داد به علت آغاز جنگ و سرگردانی من و خانواده ام بین شهرهای اهواز، شوشتر و برخی روستاهای بین این دو شهر آن سال به مدرسه نرفتم. وقتی سال بعد به مدرسه رفتم آنقدر از درس و مدرسه متنفر شده بودم که دیگر بیش از کلاس سوم درس نخواندم و بعد از دو سال در کلاس سوم، مجبور به ترک تحصیل شدم.

 

مناطق جنگ زده خرمشهر

رحیم گله داری که در آن هنگام یک جوان 20 ساله بود در خصوص آغاز جنگ می گوید: هیچکس به غیر از مردم آبادان و خرمشهر نمی تواند واقعیت اصلی جنگ و هجوم وحشیانه دشمنی بی رحم را لمس کند.
 

وی ادامه داد: بسیاری از مردم تمام خانه و کاشانه و زندگی خود را یک شبه رها کردند و به شهرهای دیگر رفتند، روزهای عذاب آوری بود که امیدوارم دیگر برای هیچ انسان مسلمانی تکرار نشود.
 
غلامحسین گلستانی یکی از کسانی که در هنگام آغاز جنگ در آبادان حضور داشت در مورد خاطرات زمان جنگ می گوید: هواپیماهای عراقی، آبادان به خصوص پالایشگاه و اطراف آن را به شدت بمباران کردند، خانواده و فامیل همه رفتند شهرهای دیگر ولی من که آن زمان 16 سال داشتم به همراه برادرم در شهر ماندیم چون تمام دار و ندارمان در خانه مانده بود و خارج کردن آن مشکل بود.
 
وی می گوید: در همان روز اول برادرم که از من بزرگتر بود به نیروهای بسیجی پیوست و در جنگ شرکت کرد و من حدود یک هفته را تک و تنها زیر بمباران شدید شهر در خانه بسیار بزرگ پدری کنار رودخانه کارون سرکردم، یک هفته بعد وقتی سراغ برادرم رفتم به من گفتند به نیرو احتیاج داریم و من ابتدا به آشپزخانه رفتم و این رفتن حدود هشت سال طول کشید و من در تمام دوران جنگ در همه بخشها به صورت بسیجی حضور داشتم.
 

پالایشگاه  آبادان اولین هدف بمباران

یکی از کارکنان پالایشگاه آبادان هم در مورد هجوم دشمن به این پالایشگاه گفت: آن زمان پالایشگاه آبادان که ظرفیت روزانه 630 هزار بشکه نفت در روز را داشت یکی از بزرگترین پالایشگاه های کشور بود و طبیعی بود که دشمن از آن به عنوان اولین هدف تهاجمی استفاده می کند و این چنین شد و در شامگاه روز سی و یکم این پالایشگاه مورد حمله قرار گرفت و تعداد فراوانی از همکاران ما به خیل عظیم شهیدان پیوستند اما برای من جالب و حیرت انگیز این بود که با وجود بمباران شدید این پالایشگاه هیچ یک از کارکنان آن ترسی از جنگ و بمباران نداشتند و تا روز آخر جنگ عملیات این پالایشگاه در جریان بود ضمن اینکه برخی از تجهیزات را که نمی تواستیم با پدافند غیرعامل حفظ کنیم به سایر نقاط کشور منتقل کردیم.
 
غلامرضا بغلانی نیز در مورد حال و هوای آغاز جنگ در خرمشهر می گوید: هنوز 19 ماه از پیروزی انقلاب اسلامی نگذشته بود که صدام ناقوس جنگ را به صدا در آورد، ما هم که هنوز از پیروزی انقلاب خوشحال بودیم و توانسته بودیم با چوب و سنگ در خرمشهر علیه رژیم شاه قیام کنیم تحمل هجوم دشمن بیگانه به خاک خود را نداشتیم و یادم می آید در همان روز اول با برخی از همفکرانم به دنبال اسلحه بودیم تا در مقابل هجوم دشمن به شهر مقاومت کنیم ولی اسلحه ای یافت نمی شد، تا اینکه گفتند در یکی از مناطق خرمشهر با تحویل شناسنامه تفنگ برنو می دهند، ما هم این کار را کردیم ولی این تفنگ آنقدر قدیمی و پوسیده بود که حتی 10 تیر هم با آن شلیک نکردم و مجبور شدیم در پشت جبهه به دفاع بپردازیم.
 

مناطق جنگ زده خرمشهر

 

توفیق جابری هم که روزهای آغازین جنگ در اهواز حضور داشت، عنوان می کند: اوج بی کفایتی دولت بنی صدر در جنگ برای همگان کاملا مشهود بود زیرا در حالیکه دشمن در همان هفته اول به نزدیکیهای شهر اهواز رسیده بود و تعدادی از نیروهای نظامی و بسیجی به شدت در مقابل آنان مقاومت می کردند، زندگی عادی در اهواز در جریان بود، تاکسیها کار می کردند، مغازه ها باز بودند و نانواها هم مثل روزهای عادی نان پخت می کردند و هیچ اعلام خطری برای تخلیه شهر و پناه گرفتن مردم در مکانهای امن از سوی دولت اعلام نشد، فقط خدا خواست دشمن نتواند وارد شهر اهواز شود چون قتل عام عظیمی صورت می گرفت.
 

خوزستان با تقدیم 16 هزار و 600 شهید در جنگ تحمیلی بیشترین نقش را در این جنگ ایفا کرد و هر کدام از خانواده های خوزستانی به نوعی شهید، جانباز و آزاده ای را در خانواده خود دارند.

 

----------

علی نواصر