حجت الاسلام والمسلمین رضا برنجکار، رئیس پردیس قم دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد تأثیرعاشورا بر فرهنگ مسلمانان، خصوصا شیعیان و به طور کلی بر جوامع بشری گفت: واقعیت این است که فرهنگ عاشورا و حماسه حسینی دارای محتوای عمیقی است و ابعاد متنوعی دارد. مهمترین ویژگی این ابعاد این است که قابلیت الگو گرفتن برای شیعیان بلکه برای همه مسلمانها(فرق مختلف) و بلکه همه انسانها، جوامع و ملتها را دارد.
وی افزود: از این جهت می بینیم که بسیاری از بزرگان حتی غیر مسلمان در این باره سخن گفته اند، برای مثال گاندی می گوید: من برای کشورم و ملتم پیامی غیر از پیام نهضت عاشورا ندارم و اگر مردم هندوستان می خواهند در مبارزه با استعمار موفق شوند باید از امام حسین(ع) الگو بگیرند.
برنجکار در ادامه سخنانش با بیان اینکه محمدعلی جناح، مؤسس پاکستان و اقبال لاهوری و دیگران و حتی مسیحیان و غربی ها هم سخنانی شبیه این را دارند، بیان کرد: لذا عاشورا قابلیت استفاده برای همه انسانهای آزاده و ملتها را دارد. دلیل این مسأله نیز این است که الگوهای بسیار متعالی در ابعاد مختلف این حادثه در اختیار انسانها قرار می دهد، مثلا امام حسین(ع) در گودال قتلگاه وقتی دید دشمنان و لشکر یزید دارند به خیمه ها تعرض می کنند، حضرت فرمود: "یا شیعة آل ابی سفیان ان لم یکن لکم دین و کنتم لا تخافون یوم المعاد، فکونوا احرارا فی دنیاکم"
این محقق و نویسنده کشورمان تصریح کرد: در سنت عربها رسم نیست تا زمانی که مردان در جنگ زنده هستند، به خانواده اش تعرض کنند، یعنی این جمله حضرت پیام آزادگی دارد، یعنی کسی که دین ندارد و یا حتی معاد را قبول نداشته باشد باید اصول اخلاقی را رعایت کند. پیامی که بیش از همه پیام های عاشورا معروف است که امام حسین(ع) در ابتدای جنگ، سخنرانی داشتند و فرمودند: "إنَّ الدَّعِیَّ ابْنَ الدَّعِیِّ قَدْ رَکَزَ بَیْنَ اثْنَتَیْنِ: بَیْنَ السِّلَّه وَالذِّلَّه؛ وَهَیْهَاتَ مِنَّا الذِّلَّه"
رئیس پردیس قم دانشگاه تهران در ادامه سخنانش اذعان کرد: امام حسین(ع) می فرماید: افراد بدکار مرا در دو راهی کشته شدن و ذلت قرار دادند و ذلت، چه دور است از من" امام حسین(ع) می خواهد بگوید: ای انسانها آزاده و عزیز باشید(عزت داشته باشید) ذلیل نباشید. اینها پیامهایی است که اختصاص به مسلمانها ندارد. هر انسان آزاده ای باید عزتمند باشد، انسان نباید ذلیل و خوار باشد به خصوص مسلمانها که اسلام دین برتر است، پیامبر(ص) می فرماید: "الاسلام یعلو و لا یعلی علیه" کسی که متصف شده به دین برتر و کاملترین دین باید عزیز باشد و نباید ذلیل باشد.
وی در ادامه سخنانش با طرح این پرسش که مردم ما چرا انقلاب کردند و چرا انقلاب اسلامی در ایران بنیانگذاری شد؟، بیان کرد: برای اینکه دولت پهلوی آنها را به ذلت کشانده بود، کشور ایران و مردم ایران و دولت ایران را به ژاندارم آمریکا در منطقه تبدیل کرده بود و ملت ایران احساس تحقیر می کردند. قانون "کاپیتولاسیون" را تصویب کرده بودند که هر آمریکایی که بخواهد در ایران هر کاری بکند انجام دهد، اما ما نمی توانیم آنها را مجازات کنیم. چون مردم ایران، حسینی و عاشورایی بودند این خفت و ذلت را تحمل نکردند و گفتند ما اسلامی را می خواهیم که ما را عزیز کند.ما اسلام را می خواهیم چون اسلام عزت بخش است، ما مکتب امام حسین(ع) را می خواهیم چون به ما یاد می دهد که عزیز باشیم.
وی با تأکید بر اینکه اکنون هم تحریمهای اقتصادی علیه ایران برای چیست و با چه هدفی انجام می شود،؟ گفت: همه ما می دانیم که انرژی هسته ای بهانه است. این تحریمها به خاطر این است که ملت ایران را به تسلیم وادارند، یعنی در واقع می خواهند ملت ایران را ذلیل کنند، لذا مردم ایستادند.
برنجکار با بیان اینکه برای چه چیزی مردم ایستادگی می کنند؟، اظهار داشت: برای اینکه مردم از امام حسین(ع) الگو گرفتند. می دانند امام حسین فرموده اگر انسان بین ذلت و شهادت مخیر باشد باید شهادت را انتخاب کند. مردم ایران هشت سال جنگ کردند و فرزندان خودشان را به جبهه فرستادند. برای اینکه حاضر نشدند زیر ذلت صدام حسین به نمایندگی غرب بروند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه مردم چرا جنگیدند و چرا حماسه هشت سال دفاع مقدس را آفریدند؟ٰ تصریح کرد: برای اینکه مردم از امام حسین(ع) الگو گرفته بودند، حتی قیام های منطقه که برخی از آنها شیعه نیستند از ایران الهام گرفتند، ایرانی که از نهضت عاشورا الهام گرفته است. ملت مصر و دیگر کشورها هم تحقیر شدند و دیگر تحمل نداشتند این همه تحقیر را تحمل کنند، لذا حکومت حسنی مبارک را سرنگون کردند. اینها پیام عاشورا را از طریق ایران دریافت کردند. پس می توان گفت تمام نهضتهای آزادی بخش جهان از امام حسین(ع) به این طرف تحت تأثیر عاشورا بودند، حتی در نهضتهایی که شیعه هم نبود مثل مبارزه هندوستان با استعمار انگلیس.
برنجکار با بیان اینکه بحثهای دیگری هم در نهضت عاشورا مثل اصول اخلاقی وجود دارد، گفت: کسی که به عزاداری امام حسین(ع) می رود ایثار، وفا، پیروی از ولی زمان، مواسات بین برادر با برادر، اقامه نماز جماعت حتی در زیر تیرباران دشمن و ... را می آموزد. اینها الگوهایی است که امام حسین(ع) به ما می آموزد و ما از آنها در طول تاریخ تأثیر پذیرفتیم، چون پیوند شیعه با امام حسین(ع) بیشتر است بیشترین تأثیر را پذیرفته است، اما تأثیر از طریق شیعیان به دیگران و حتی غیر مسلمانان هم انتقال پیدا کرده است.
وی تصریح کرد: بعضی که مستقیما تاریخ امام حسین(ع) را خواندند، مستقیما الگو گرفتند لذا فکر می کنم مهمترین بحثی که ما در مورد امام حسین(ع) داریم این است که تأثیری که امام حسین(ع) بر تاریخ تمدن بشریت و تأثیری که می تواند بر وضعیت ما در زمان و مکان فعلی بگذارد چیست؟
نظر شما