شمارش معكوس تا آغاز هجدهمين جشن كتاب و فرهنگ ايران / اقدامات صورت گرفته تا امروز از زبان مرادي نيا

محمد جواد مرادي نيا، مسول كميته بخش ناشران داخلي نمايشگاه كتاب تهران در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر،  با اعلام اين مطلب افزود : امور اجرايي هجدهمين نمايشگاه بين المللي كتاب  از اواخر سال 1383، با اندكي تاخير آغاز شد ، علت اين مسئله هم اين بود كه محل برگزاري نمايشگاه تا اين تاريخ هنوزمشخص نشده بود  كه خوشبختانه در اواخرسال با همكاري وهماهنگي نهادهاي مسول مانند شوراي شهر ، شهرداري و با دستور رئيس جمهوري ،  محل نمايشگاه كتاب تهران مشخص شد و برپايي اين نمايشگاه هم در محل دائمي نمايشگاه هاي بين المللي تهران قرار گرفت .

وي افزود : از زماني كه دقيقا محل نمايشگاه مشخص شد ، كارهاي اجرايي اين نمايشگاه هم به سرعت شروع شد كه مهترين اين اقدامات ثبت نام از ناشران داخلي بود . اتحاديه ناشران وكتابفروشان ( تهران ) به عنوان كميته اجراي نمايشگاه با هماهنگي كميته ناشران داخلي ، ثبت نام از ناشران را در روزهاي پاياني سال 1383 و روزهاي ابتدايي سال 1384 آغاز كردند و تا امروز بيش از 1100 ناشر براي شركت در نمايشگاه و عرضه كتابهايشان ثبت نام كرده اند كه كتابهاي اين تعداد ناشربه بيش از94هزارعنوان بالغ مي شود.

آمار تفكيكي كتابهاي شركت كننده در نمايشگاه

مرادي نيا  درباره آمار كتابها به تفكيك گفت : گروه ناشران عرضه كننده كتابهاي عمومي با ( 51000 ) عنوان كتاب ، رتبه اول را دارند ، رتبه دوم كتابهاي گروه دانشگاهي با نزديك به (22000) عنوان ، رتبه سوم كتابهاي گروه آموزشي با نزديك به (11000 ) عنوان ودرتبه آخر كتابهاي گروه كودك ونوجوان (10000)عنوان كتاب در نمايشگاه كتاب شركت دارند.

به گفته مرادي نيا،  تعداد ناشران شركت كننده در نمايشگاه هجدهم به تفكيك از اين قرار است : درگروه عمومي 475 ناشر تهراني و 205 ناشر شهرستاني ، درگروه ناشران دانشگاهي 168 ناشر تهراني ، 45 ناشر شهرستاني ، در گروه آموزشي 59 ناشر تهراني ، 5 ناشر شهرستاني و در گروه ناشران كودك ونوجوان 89 ناشر تهراني و11 ناشر شهرستاني حضور دارند.

كاهش تعداد عناوين كتابهاي داخلي شركت كننده در نمايشگاه امسال

وي درپاسخ به اين سوال مهر كه چرا امسال تعداد عناوين شركت كننده در نمايشگاه به نسبت سال قبل كاهش يافته،  گفت : در سال 1383 حدود 131 هزارعنوان كتاب دربخش داخلي نمايشگاه كتاب عرضه شده بود ، امسال اين رقم حدود 94 هزارعنوان است كه علت اصلي اين كاهش محدود شدن سال انتشار كتابهايي است كه در نمايشگاه شركت مي كنند ؛ به اين معنا كه در نمايشگاه سال گذشته كتابهاي پنج سال گذشته به نمايش در مي آمد اما امسال به دليل اينكه سياست اين بوده كه كتابهاي تازه تري در نمايشگاه عرضه شود ، فقط كتابهايي در نمايشگاه شركت دارند كه سه سال از زمان انتشار آن گذشته است وكاهش آمارعناوين كتابهاي شركت كننده در بخش ناشران داخلي به اين دليل است .

مدير كل مراكز و روابط فرهنگي وزارت ارشاد گفت : هدف ما اين است كه  نمايشگاه كتاب محل نمايش كتابهاي تازه  باشد .

مرادي نيا درباره متراژ سالن هاي نمايشگاه هجدهم كتاب تهران در بخش داخلي گفت : امسال ، متراژ و فضايي كه به بخش ناشران داخلي اختصاص ياقته وغرفه هاي اين بخش در آن داير خواهد شد نزديك به( 27900) مترمربع است . اين محيط كل فضاي سالن هاي اين بخش را در بر مي گيرد.

به گفته وي امسال راهروها بازتر شده وامكانات رفاهي هم براي بازديد كنندگان در نظر گرفته شده است كه با در نظر گرفتن اين امكانات از فضاي سالن ها وغرفه ها كم كرده است اما تردد مردم در ميان غرفه ها سهل تر از سال گذشته خواهد شد  و مشكلاتي كه سال گذشته در اين زمينه وجود داشته ، وجود ندارد . 

روند معمولي درصدور مجوز كتاب ، طي  دوماه اخير

وي درپاسخ به انتقاداتي كه درباره طولاني شدن زمان بررسي وصدور مجوز كتاب در ايام نمايشگاه از طرف ناشران مطرح مي شود گفت : ما آمار صدور مجوز را در پايان هرهفته به مطبوعات اعلام مي كنيم وصدور مجوزكتاب رقم مشخصي دارد كه هميشه اعلام مي شود . در اين دوماه اخير درروال صدور مجوز هيچ تغييري نداشتيم نه درماه هاي پاياني سال 1383 و نه در يك ماهه اول سال 1384 ، همان روندي كه سالها است در صدور مجوز در جريان بوده اين روند دراين مدت هم كماكان جريان داشته وهيچ تاخيرو افزايش زمان صدور مجوز در اين مدت وجود نداشته احيانا مشكلي كه برخي از ناشران داشته اند ، تاخير در صدورفيپا است كه مربوط به كتابخانه  ملي مي شود .

اعلام رضايت از تشكل هاي صنفي نشر 

مرادي نيا درپاسخ به اين سوال كه روند اجرايي نمايشگاه - كه برعهده اتحاديه ناشران گذاشته شده است در اين سالها موفق بوده است يا نه ؟  گفت : اگر از روند اجرايي رضايت نداشتيم كه طبيعتا دوباره روند اجرايي را به اتحاديه ناشران واگذار نمي كرديم  ، منتها اين هم مانند همه كارهاي نقاط قوت وضعف دارد وآنهايي كه انتقاداتي دارند بايد نظراتشان را عرضه كنند .

وي درباره مهمترين نقاط قوت اتحاديه در فعالتيهاي اجرايي نمايشگاه كتاب گفت : خود اعضاي صنف مسائل ومشكلات صنف را بهتر از ديگران تشخيص مي دهند و به همين دليل خود صنف اگر متصدي اجراي كارهاي خود باشند طبيعتا با مشكلات كمتري مواجه خواهند شد ، راه هاي بهتري را براي بهره  وري هرچه بيشتر ازاين فرصتي كه هرسال در اختيار ناشران قرار داده مي شود پيدا مي كنند و به اجرا به مي گذارند و مهمتر از همه مشاركت دادن مردم در امور مربوط به خودشان است . اين اقدام هم در راستاي كاهش تصدي گري دولت در امور اجرايي است و حضور به عنوان ناظر در مسائل مختلف است .

انتخاب ناشر نمونه سال

مرادي نيا درباره چگونگي انتخاب ناشر نمونه سال ونقش تشكل هاي صنفي ناشران در اين انتخاب ، گفت : انتخاب ناشر نمونه سال سازوكار خودش را دارد ونماينده اتحاديه ناشران وكتابفروشان ونمايندگان ديگري از اين صنف در نظام داوري اين انتخاب حضور دارند. اگر انتخاب ناشر نمونه سال را كاملا به خود اتحاديه واگذار كنيم مسائل ومشكلات ديگري خواهد داشت . نكته مهم اين است كه نقطه نظرات وديدگاه ها ي صنف در اين موضوع مهم واتخاب ناشر برگزيده در نظر گرفته شود.

وي درباره تركيب داوران اين انتخاب گفت : تركيب هيات داوران انتخاب ناشر برگزيده سال به گونه اي است كه تقريبا همه جهات در آن ديده شده : مدير كل مراكز ووابط فرهنگي ، دبير هيات ، دبي هيات نظارت براجراي ظوابط نشر كتاب  بزرگسال ، دبيرهيات نظارت برضوابط نشر كتاب كودك ونوجوان ، نماينده اتحاديه ناشران وكتابفروشان تهران ، نماينده اتحاديه تعاوني هاي ناشران كشور ، يك نفر كارشناس وصاحب نشر در گروه كتابهاي بزرگ سال ، كارشناس و صاحب نظر در نشر كتابهاي كودك ونوجوان ، يك صاحب نظر در زمينه مسائل فني كتاب در بخش كتابهاي بزرگ سال و يك كارشناس براي بررسي مسائل فني وتصوير گري كتاب كودك ونوجوان .

معيار انتخاب ناشر نمونه سال

مسئول كميته ناشران داخلي نمايشگاه هجدهم درباره معيارهايي در آيين نامه ناشر برگزيده سال به مهر گفت : معيارهايي براي اين انتخاب ديده شده كه برخي از آنها به اين شرح است : تعداد عنواين كتابهاي چاپ اول كه بين دونمايشگاه كتاب چاپ كرده اند واعلام وصول گرفته اند كه بايد بيش از بيست عنوان باشد . در بخش كودك ونوجوان با در نظر گرفتن تعداد صفحات كه امتشاز خود را دارد. كتابهاي افست كميك ، حل امسائل، كارتوني محاسبه نمي شود . كتابهاي نفيس و پرهزينه كه هزينه و وقت بسياري صرف تهيه آن شده است با نظر داوران از امتيازي بيش از يك عنوان برخوردار خواهند شد. تعداد عناوين كتابهاي تاليفي اول اعلام وصول شده كودك ونوجوان ، تصوير گري شده ، تعداد نوبت چاپ هركتاب كه براي اولين بار در يك سال منتشر مي شود . تعداد عناوين منتشر شده ناشر توسط ناشران خارجي وترجمه به يكي از زبان هاي زنده دنيا در خارج از كشور ، تناسب كتابهاي منتشر شده با نيازهاي علمي جامعه ، حسن سابقه وشهرت در ميان مولفان وپديد آورندگان در ميان از حيث رعايت قواني حمايت از مولفان ... و دست اندركان صنف مربوطه كيفيت ارائه آثار ازحيث امور فني ويراستاري ، حروفچيني و صفحه آرايي ، چاپ و تصويرگري براي كتابهاي كودكان ، فعاليت ويژه در حوزه نشر وابتكارت ونوآوري هاي فرهنگي و...   

حضور جوانان در نمايشگاه

وي درپاسخ به اين سوال كه براي حضور هرچه فعال تر جوانان در نمايشگاه كتاب كه يكي از مهمترين مخاطبان اين نمايشگاه هستند ، گفت : اين ديگر به وف وسليقه ناشان ه غرفه دارند برمي گردد ، نحوه غرفه آرايي ، نحوه برقراي ارتباط با مخاطبان ، نحوه برار ارتباط وتعامل ميان نويسنده وجوانان ، اينها ديگر بسته به ذوق وسليقه ناشران است كه ما ديگر وارد اين مباحث نمي شويم .

تخفيف كتاب ها در نمايشگاه

وي درباره ميزان تخفيف فروش كتاب در نمايشگاه هجدهم گفت : تخفيف اجباري كه ناشران بايد در نمايشگاه در نظر بگيرند ده درصد است ، دستور العمل برگزاري نمايشگاه كتاب مشخص كرده كه حداقل ده درصد بايد كتابهاي را باتخفيف به مردم عرضه كرد ، اگر بخوايم تخفيف نمايشگاهي را بالتر ببريم نياز به مطالعه وبررسي زيادي دارد اما ما مجاز نيستيم كه در اموال مردم تصرف كينم وبالابردن اجباري رقم تخفيف براي فروش كتاب همين است . كتاب سرمايه واموال ناشر به عنوان يك فرد حقيقي ياحقوقي است از طرفي ممكن است چنين دستورالعملي را ابلاغ كنيم كه تخفيف اجباري ناشران بالاتر مي رود اما اين باعث افزايش قيمت كتاب مي شود. ناشر وقتي بيند تخفيف كتابها بالاتررفته عملا قيمت گذاري كتاب را بالاتر مي برد. البته من ناشران زيادي را ديده ام ازاين ميزان تخفيف اعلام شده هم تخفيف بيشتري داده اند.

نمايشگاه كتاب يا فروشگاه كتاب ؟

وي درباره طرحي كه نمايشگاه كتاب را فقط مكان نمايش كتاب ونه فروش كتاب مي كند گفت : اين طرح هم موافقان وموافقاني دارد ، امسال اصلا در ارشاد روي اين طح بحث نكرديم . در كشور ما انجام واجرايي كردن اين ايده كه نمايشگاه فقط نمايشگاه باشد ونه فروشگاه كتاب امكان پذير نيست به اين دليل كه ناشران شهرستاني كه باهزار زحمت كتابهايش  را در نمايشگاه كتاب تهران عرضه مي كند اگر براي او سود اقتصادي وبهره اقتصادي نداشته باشد از نمايشگاه استقبال نمي كند وبازديد كنندگان از نمايشگاه هم اين فرصت را ندارند كه يكبار به نمايشگاه بيايند وكتابهاي را انتخاب كنند و بارديگر براي خريد كتاب اقدام كنند. از طفي كتابي كه در تهران است دسترسي راتري دارد ولي كتابهاي ناشران شهرستاني را به سختي مي توان تهيه كرد.

وي افزود : تمام سعي ما اين است كه در نمايشگاه كتاب وقت كتري از مردم تلف شود مردم كتاب را در نمايشگاه مي بينند اگر مورد پسندشان بود كتاب را تهيه مي كند واگر مطلوب نبود خريداري نمي كند ، هم به اين دليل و كمك به اقتصاد نشر وگردش سريع تر سرماتيه در اين بخش نمي توانيم خيلي جدي به اين مقوله فكر كنيم كه نمايشگاه فقط نمايشگاه باشد ونه فروشگاه .