وي سپس با اشاره به نهضت ملي شدن نفت زمان آن را ميان دو انقلاب تاريخ ساز در ايران دانست و گفت : با اين حال بازتاب هاي نهضت ملي شدن نفت در نهايت تغييري در سرنوشت ايران ايجاد نكرد و زمينه ساز حركت انقلابي ديگري در ايران نشد . نجفي آنگاه با اشاره به وقايع پس از شهريور 1320در ايران ، خروج رضاخان از كشور را موجد فضاي باز سياسي در كشور دانست و گفت با استفاده از خلاء قدرت موجود در ايران ، فعالان سياسي توانستند مجلس را به جايگاه اصلي خود بازگردانند .
وي با بيان اينكه سياست ايران در دوره پهلوي بر مدار سكولاريسم مي چرخيد ، خاطر نشان كرد پس از خروج رضا خان از ايران فضاي فرهنگي جديدي نيز در كشور به وجود آمد كه گرايش به مذهب مهمترين شاخصه آن بود . او سپس در مقايسه اي اجمالي بين نهضت مشروطه و نهضت ملي شدن نفت ، خاطر نشان كرد : نهضت مشروطه نهضت بيداري اسلامي است ، اما نهضت ملي نفت ، هيجان ملي زودرسي است كه از خلا قدرت ديكتاتور در كشور ناشي شده است .
وي با بيان اينكه هم در نهضت مشروطه و هم در انقلاب اسلامي سه عامل بيدار گري شيعي ، مردم سالاري و نسبت برقرار كردن دو عامل قبلي با مغرب زمين وجود داشت ، گفت : هر سه اين عوامل در نهضت ملي شدن نفت مخدوش است و لذا نمي توان آن را حركت اصلاحي گري قوي اي دانست .
دكتر نجفي سپس با مبارك دانستن نهضت ملي شدن نفت درايران ، تاكيد كرد : هر نهضتي اگر خواستار مبارزه با استعمار است ، بايد طرح بلند مدت و ريشه داري داشته باشد كه نهضت ملي شدن نفت چنين خصيصه اي را نداشت . وي سپس با بيان اينكه هيچ نهضتي در ايران با عرفي كردن و جدا سازي انديشه شيعي گري از مليت افراد ، نمي تواند به سرانجام رسد ، به كتاب" تنبيه الامه وتنزيه المله" مرحوم ناييني اشاره كرد و و گفت : در اين كتاب پرسشي در باره مسايلي چون بيداري اسلامي ، مردم سالاري و نسبت ميان آنها و جود دارد كه هنوز هم مساله جامعه كنوني ما است .
نظر شما