گرد فراموشی بر تارک بزرگ نامان کرجی/مشاهیری بدون بزرگداشت

به گزارش خبرنگار مهر، تاریخ شهرها را که ورق بزنی در جای جایش بزرگ مردان نام آوازه داری را می بینی که از خود نامی مانا در دل تاریخ به یادگار نهاده اند؛ استان البرز هم مشاهیر بزرگی دارد که جز انگشت شمار شاید نامی از آنها برده نشده است. در این نوشتار کوتاه قصد داریم مروری بر مشاهیر این دیار داشته باشیم.

ابوبکر کرجی

ابوبکر محمد بن الحسن الحاسب کرجی ملقب به "فخرالدین" ریاضی دان بزرگ و آب شناس فرهیخته ایرانی است که در 40 کیلومتری غرب تهران(کرج) زاده شده و سالها پس از آن در بغداد، بزرگترین گسترش دهنده اصول حساب و جبر در جهان به شمار می رفته است.

تاریخ نشان می دهد او هم روزگار با ابوریحان بیرونی، زکریای رازی و پورسینا می زیسته و 32 سال پیش از ابوریحان زندگی را بدرود گفته است؛ اما کسی او را به اندازه آن سه نفر نمی شناسد.(420 ه. ق/ 1029 میلادی).

کرجی پس از آن که در شهر ری که کانون دانشمندان ایرانی بود بر بنیان و اساس رشته های ریاضی چیرگی یافت؛ در آغاز سده پنجم به پایتخت علمی جهان اسلام بغداد رفت.

درستی روایت تاریخی این سفر را از آنجا می توان دریافت که کرجی با ( فخر الملک ابوغالب محمد بن علی بن خلف واسطی) نماینده بهاء الدوله دیلمی که در سالهای 401 تا 407 هجری بر عراق فرمانروایی می کرده و در سال 407 ه. ق سر از بدنش جدا شده؛ پیوند داشته است.کرجی یکی از ارزشمند ترین گفتارهای خود را در جبر نگاشته است و بعد از قتل وزیر بغداد به زادگاه خود کرج بازمی گردد و در آنجا بنا بر درخواست ( ابوغانم معروف بن محمد) وزیر و دبیر ویژه منوچهر بن قابوس و شاعر و ادیب فرهیخته ایرانی درباره آب های درونی زمین و وروش بیرون آوردن آن ها گفتاری را می نگارد.

کرجی در سال 420 یا 410 هجری درگذشته است.

ملا محمد ابراهیم قشلاقی ساوجبلاغی

او از اساتید حوزه علمیه قزوین در قرن سیزدهم هجری قمری است که در یکی از روستاهای غرب منطقه نظرآباد زاده شده است.

از این مجتهد کتاب " البحر اللامع فی شرح المختصر النافع" در ده جلد بزرگ به یادگار مانده است.

موسیقی دانی از دل طالقان

غلامحسن خان از دیگر مشاهیر طالقان است؛ او در سال 1210 هجری شمسی در قریه زیدشت طالقان به دنیا آمد .درویش خان پس از مهاجرت به تهران در مدرسه موسیقی نظام تحت نظر موسیولُمو فرانسوی به تحصیل پرداخت.

درویش خان که در بچگی با تارو سه تار آشنا شده بود؛ ضمن همکاری با کمال السلطنه پدر مرحوم ابوالحسن صبا در این رشته از موسیقی نمونه شد.شهرت درویش خان علاوه بر هنرمندی و نواختن آلات موسیقی به خاطر اضافه کردن یک سیم به سه تار به سیم درویش معروف می شود.

درویش خان در شامگاه چهارشنبه دوم آذرماه 1305 هجری شمسی در اثر تصادف با اتومبیل جانش را از دست داد. مزار وی در امام زاده هاشم شمیران در مقبره ظهیرالدوله و کنار بزرگانی چون ایرج میرزا و عشقی است.

ادیبی از طالقان

از دیگر اهالی ادب طالقان می توان به ابوالقاسم اسماعیل بن عباد طالقانی فقیه محدث لغوی، شاعر و ادیب اشاره کرد که در سال 326 هجری قمری به دنیا آمده و در سال 366 به وزارت موید الدوله و بعد از آن هم به وزارت فخرالدوله دیلمی منصوب شد.کتابخانه شخصی صاحب ابن عباد دارای 117 هزار کتاب نفیس بوده است.

از تألیفات صاحب بن عباد می توان به المحیطه، الزیدیه، الکافی، الوزاء و..نام برد.

دکتر یحیی پویا هم طالقانی بود

دکتر یحیی پویا در سال 1273 در قریه ایوانک طالقان به دنیا آمد و پس از طی کردن آموزش های ابتدایی در طالقان، به تحصیل در مدرسه دارالفنون پرداخت و سپس  به توصیه احیاء الدوله برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و پس از بارگشت به ایران به توصیه پروفسوراوبرلن به دانشگاه تهران منتقل شد.

وی در سال 1328 بیماری کالاآزار را در ایران کشف کرد و در سال 1351 در دانشکده پزشکی دانشگاه تهران باعنوان استاد ممتاز بازنشسته شد.

سرلشگر ولی فلاحی

ولی فلاحی در سال1310 در قریه کولج متولد و تحصیلات ابتدایی خود را در دبستان شهرک طالقان به اتمام رساند و سپس برای ادامه تحصیل عازم تهران شد و در سال 1329 وارد دانشکده افسری شد و در سال 1356 به درجه سرتیپی ارتقا پیدا کرد. وی پس از پیروزی انقلاب به سمت فرماندهی نیروی ارتش منصوب شد.

سرانجام تیمسار فلاح به همراه چند تن از فرماندهان ارتش چون سرتیپ جواد فکوری، سرتیپ موسی نامجو و کلاهدوز ساعت 7 بعد از ظهر هفتم مهرماه 1360 در یک سانحه هوایی به درجه رفیع شهادت نایل آمد.

غلامحسین امیرخانی  خوشنویس ساوجبلاغی

استاد غلامحسین امیرخانی زمستان سال 1318 خورشیدی در روستای " شهراسر" طالقان از توابع شهرستان ساوجبلاغ که از دیرباز مهد بزرگان خوشنویسی این مرز و بوم همانند استاد درویش عبدالمجید طالقانی، برادران میرخانی، استاد بوذری و.... بوده به دنیا آمد.

وی در پنج سالگی به همراه خانواده به تهران مهاجرت کرد و تحصیلات ابتدایی را در محله ظهیر الاسلام و بهارستان گذراند و ادامه تحصیلات را هم با پذیرش مسوولیت زندگی به صورت شبانه گذراند.

وی در 18 سالگی با مرحوم استاد الاساتید سید حسین میرخانی ( خوشنویس نامدار ساوجبلاغی) که آن زمان در انجمن خوشنویسان حضور داشت، آشنا شد و خوشنویسی را که علاقه به آن از کودکی در ضمیرش وجود داشت به صورت حرفه ای پی گرفت.

 درویش خان اول از خوشنویسی تا عرفان

درویش عبدالمجید یا درویش خان اول اصالتاً از قریه مهران از روستای بالا طالقان است. شیخ عبدالمجید تحصیلات مقدماتی خود را از طالقان شروع، سپس به قزوین و بعد از آن به اصفهان کوچ کرد.

شیخ عبدالمجید تحصیل خود را نزد میرعماد که از بزرگترین اساتید خط نستعلیق آن زمان بود، پی می گیرد و به مرور زمان از استاد خود پیشی گرفته و سرانجام خط شکسته نستعلیق را پایه گذاری می کند و انقلابی در هنر خوشنویسی ایران به وجود می آورد.

شیخ عبدالمجید سپس به اصفهان رفته وارد سلک عرفان شده و رفته رفته به درویش خان متخلص می شود.

کریم میربابایی

کریم میر بابایی در سال 1290 هجری شمسی در روستای طالقان متولد شد و تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران گذراند و سپس در سال 1311 همراه با سایر دانشجویان به فرانسه اعزام و در سال 1314 وارد دانشکده دامپزشکی آلفور شد. دکتر میر بابایی هفت جلد کتاب در رشته تخصصی خود به تحریر درآورد.

سید محمود طالقانی

سید محمود طالقانی در 15 اسفند 1290 شمسی در روستای گلیرد طالقان به دنیا آمد.

وی ابتدا در طالقان و سپس در قم به تحصیل علم پرداخت و پس از فوت پدر در سال 1350 قمری به نجف عازم شد و از آیت الله حائری اجازه اجتهاد و از آقای مرعشی اجازه حدیث گرفت. زندگی آیت الله طالقانی سراسر مبارزه در راه عدالت خواهی و آرمان های بزرگ و اهداف بشر دوستانه و حمایت از مظلوم بود.ایشان اولین نماز جمعه بعد از انقلاب را در دانشگاه تهران بر پا کرد و بالاخره در تاریخ  58/ 6/ 19 چشم از جهان فرو بست.

از دیگر مشاهیر طالقان می توان به همایون مرجانی، محمد علی اکبریان و بسیاری دیگر از بزرگان این دیار اشاره کرد...

سپیده غفاری