به گزارش خبرنگار مهر، مولف کتاب در ابتدای اثرش اشاره کرده است که تا به حال کتابی درباره مونودرام در ایران به چاپ نرسیده است و تنها تعداد انگشت‌شماری مقاله نه چندان بی‌نقص و چند پایان‌نامه محدود در دانشکده‌های معدود تئاتری کشور گردآوری شده‌اند که آن‌ها هم از نارسایی کمبود منبع داخلی و خارجی رنج می‌برند.
تک‌گویی کلامی خواسته یا ناخواسته از بدو شکل‌گیری‌اش در اواخر قرن نوزده تا اوج آن در قرن بیستم و تا امروز همراه همیشگی مونودرام بوده و هیچ‌گاه نخواسته راه دیگری برای رابطه درون‌گرای خود بیابد. این روش تکراری گویش که با روش‌های مدرن تئاتر قرن بیستم همگام نشده است، همان علت عدم ارتباط مخاطب و ریزش روز افزون تماشاگرش بوده است. دغدغه کتاب «مونودرام» پیدا کردن تعریف مشترکی از گونه‌های تک‌گویی و نمایش کامل تک‌گو (مونودرام) و همچنین گشایش راه ارتباطی جدید ورای گویش کلامی تکراری تاریخی آن است.
تئاتر تک‌نفره که بر پایه تک گویی استوار شده، همواره با تک‌گویی کلامی و در قالب قصه‌گویی مبتنی بر ادبیات داستانی شکل گرفته است. این شیوه تکراری گویش آرام آرام مخاطب خود را از دست داده، با ریزش تماشاگر روبرو شده و در بیشتر اجراها بسیار کمتر از نمایش‌های پر بازیگر داشته است. با این وجود هنرمندان بسیاری در سراسر جهان به مونودرام رو آورده و در عصر بحران‌های اقتصادی و سیاسی که انزوای بشر را به دنبال داشته، بیش از پیش به گوشه‌نشینی و تک‌گویی پناه برده‌اند.
منیژه محامدی یادداشتی برای ابتدای این کتاب نوشته است که با عنوان «پیش از گفتار» درج شده است. او در بخشی از یادداشتش اشاره می‌کند که «چند سال پیش در امریکا تئاتری دیدم از یک بازیگر جوان که تولد کودکی خود را تا زندگی آن روزش به صورت خاطره‌گویی اجرا می‌کرد و این اجرا کاملا خسته‌کننده بود و چیزی برای نمایش نداشت. خاطره‌گویی با تئاتر تفاوت دارد. می‌توان از خاطره‌ها در تئاتر استفاده کرد اما روش اجرا و تجربه و جذابیت هم مهم است. خوشبختانه نمایش‌های تک‌نفره در ایران کمی تفاوت دارد و بیشتر تئاتر است تا نمایش تفریحی سرگرمی‌ساز.»
این کتاب چهار فصل اصلی دارد که هر کدام یک پاره نام دارند و اسامی پاره‌های یک تا چهار این کتاب به ترتیب عبارت است از: «تک‌گویی در تئاتر»، «مونودرام؛ تئاتر برای یک بازیگر»، «گردش گویش در مونودرام» و «برچسب‌ها».
در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:
تئاتر روان‌گرا که فاصله محتوایی و ساختاری بسیاری با تئاتر درمانی و سایکودرام دارد، پس از موشکافی و ریزپردازی روان پریشی‌های انسان در قالب درام قرار می‌گیرد و نمایشنامه‌های آن می‌تواند برایند درون یک انسان (همچون مونودرام «قوی‌تر») یا جامعه انسانی (همچون نمایشنامه «باغ وحش شیشه‌ای») باشد. اینگونه آثار برخلاف سایکودرام و دراماتراپی برای اجرای عمومی تالارهای تئاتری توسط هنرمندان به کار گرفته می‌شوند و هدف اساسی آن‌ها اجرای تئاتر و نه درمانگری بوده بلکه ممکن است درمانگری را در ناخودآگاه جمعی تماشاگران هویدا سازند.
همچنین نمایشنامه‌های روانشناسیک از شخصیت پردازی تحلیلی و موشکافی نسبت به دیگر آثار نمایشی برخوردارند چراکه هدف از تماشای آن‌ها شناخت درون پیچیده شخصیت تئاتر است. شخصیت پردازی آثار روانشناسانه دشوارترین شیوه پردازش آدم‌های نمایشی است، همانگونه که شناخت همه سویه روان پیچیده انسان همچنان بر علم روانشناسی ناپیدا و دور است. نشان دادن روان شخصیت اینگونه نمایشها از راه نشان دادن رفتار آن‌ها ممکن می‌شود و نشان دادن رفتارشان نیز با شناخت کارشناسانه از علوم روانشناسی و جامعه شناسی شدنی خواهد بود؛ بنابراین تئاتر درون‌گرا زمانی توان ارتباط با مخاطب خود را خواهد داشت که نمایشنامه این سبک، نگارنده و اندیشه‌ها و جامعه و انگیزه رفتارهایش را بازشناسد...
این کتاب 222 صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت 11 هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما