صنعت لبنیات در سیستان و بلوچستان در آستانه ورشکستگی/ تولید کنندگانی که شیرشان خشک شد

به گزارش خبرنگارمهر، فعالان و تولید کنندگان محصولات لبنی به دلیل افزایش سه برابری قیمت نهاده های تولید، قوانین دست و پاگیر، بی اعتنایی بانک های عامل و عدم حمایت لازم از طرف دولت با رکود جدی مواجه شده و علاوه بر تعطیلی دو کارخانه بزرگ در سال گذشته به گفته رییس انجمن صنفی کارفرمایان شیر استان 2 هزار خانواده را در آستانه بیکار ی قرار داده است.

کار افرینان بیکار

مدیرعامل کارخانه شیر و لبنیات کهوران ایرانشهر از جمله سرمایه گذاران جنوب استان است که تورم و بی توجهی مسئولان به مشکلات پیش روی این صنعت را عامل تعطیلی یکی از بزرگ ترین کارخانه های شیر جنوب شرق کشور می داند.

غلامرضا نوری در گفتگو با مهر با بیان اینکه برای راه اندازی این کارخانه 30 میلیارد ریال متحمل سرمایه گذاری شخصی شده است افزود: این واحد تولیدی در سال 1387 کار خود را در ایرانشهر آغاز کرد که به دلیل افزایش شدید قیمت نهاده های تولید و عدم حمایت از تولید کننده با وجود بیش از 50 نفر پرسنل از اسفند ماه سال گذشته تعطیل شده است.

وی گفت: به دلیل نبود سرمایه در گردش و افزایش مواد اولیه به بیش از 3 برابرقیمت بر اثر تورم این کارخانه با رکود مالی روبرو شد و توان تولید را از دست داد.

وی با ابراز تاسف در خصوص تعطیلی این کارخانه گفت: بنده به عنوان کارآفرین و سرمایه گذار در حال حاضر باید علاوه بر بیکاری رنج و درد ناشی از اخطار ها و تهدید های بی حد و حصر بانک ها را تحمل کرده و اموالم به اتهام کارآفرینی به مصادره درآید.

وی خاطرنشان ساخت: اگر تنها بخشی از هزینه های انسداد مرز ها به حمایت و اعطای بسته های تشویقی از تولید کنندگان در استان اختصاص می یافت با اشتغالزایی ایجاد شده مقوله امنیت نیز در استان خود به خود حل می شد.

نان آورانی که نانشان آجر شد

نوری اذعان داشت تا قبل از راه اندازی این کارخانه تنها یک تن شیر در ایرانشهر توسط دامداران تولید می شد که با توجه به راه اندازی این کارخانه و ایجاد انگیزه برای فروش شیر توسط دامداران این رقم به میزان 4 تن در روزافزایش یافت.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه ایرانشهر در تمامی فصول از علوفه تازه برخوردار است لذا کارخانه شیر ،خرید دامپروران را تضمین می کرد و ایجاد این صنعت در ایرانشهر جان تازه ای به دامداران بخشید اما با تعطیلی این واحد تولیدی بسیاری از سرمایه گذاران و مردم محلی نیز متضرر شده و نانشان آجر شد.

وی ادامه داد: برای نخستین بار در کشور در این کارخانه تولید محصولات لبنی حاصل از فراوری شیر شتر به مرحله آزمایش و تولید رسید و لذا با وجود اینکه می توانست روزنه ای از امید را دل پرورش دهندگان شتر نیز ایجاد کند دیری نپایید که این هدف به یاس و نامیدی تبدیل شد.

مصوباتی که ضمانت اجرایی ندارد

نوری اظهارداشت: به منظور راه اندازی مجدد این کارخانه و حل مشکلات پیش رو جلسه ای در سال جاری و در ستاد تسهیل استان با حضور معاونان استاندار و نماینده بانک کشاورزی در استانداری تشکیل شد.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه در این جلسه مقرر شد تا جرایم این واحد مورد بخشودگی قرار گیرد و برای پرداخت بدهی معوق فرصتی به این واحد تولیدی داده شود اما بانک عامل از این مصوبه تاکنون سرباز زده است  و حتی به تصمیمات این شورا با وجود حضور نماینده قانونی خود بی اعتنا بوده است.

وی ادامه داد: با وجود مکاتبات متعدد در راستای کمک به رفع مشکلات و فرصت برای احیای این کارخانه اما سازمان صنعت، معدن و تجارت و همچنین بانک عامل توجهی به این استمداد نداشته و هیچ کمکی به این واحد تولیدی نشده است.

نوری با بیان اینکه طبق مصوبه هیئت وزیران تصمیمات ستاد تسهیل حکم مصوبات دولت را دارد اما بانک عامل به این دستور العمل بی اعتنا است و توجهی نمی کند.

وی اظهار داشت: برای راه اندازی این کارخانه مبلغ 10 میلیارد ریال تسهیلات از بانک اخذ شده است که در این راستا مقرر بود 5 درصد از سود تسهیلات را دولت متقبل شود و تنها 6 درصد سود از طرف سرمایه گذار پرداخت شود که این وعده و مصوبه نیز تا کنون در حد شعار باقی مانده است و حتی یک ریال از طرف دولت کمکی نشده است.

وی ابراز داشت: به رغم ادعای مسئولان مبنی بر حمایت از سرمایه گذار اما هیچ حمایتی در عمل دیده نمی شود.

وی افزود: مبلغ 10 میلیارد ریال تسهیلات با گذشت یک و سال و نیم به مبلغ 20 میلیارد ریال جریمه تبدیل شده است و بانک عامل در صدد مصادره این واحد تولیدی است.

سودی که به جیب صنایع خارج از استان می رود

یک مقام آگاه نیز در این رابطه با بیان اینکه خرید محصولات واحد های تولیدی استان می تواند بسیاری از این صنایع را از ورشکستگی نجات دهد افزود: بسیاری از مسئولان خرید در سازمان ها و ادارات استان و یا مصرف کنندگان عمده مواد لبنی مانند مراکز درمانی، آموزشی و نظامی به دلایل آشکار تمایلی به خرید محصولات واحدهای تولیدی استان را ندارند.

این مقام مسئول که نخواست نامش فاش شود افزود: به رغم اینکه خرید محصولات کارخانه های استان ارزان تر تمام می شود و از طرفی کیفیت آن توسط دانشگاه علوم پزشکی و اداره استاندار مورد تایید است اما به دلیل زد و بند های صورت گرفته در خرید محصولات با دلالان خارج از استان محصولات داخل استان مشتری ندارد.

وی با تاکید بر اینکه در مناقصات برگزار شده باید با دقت نظر بیشتری به خصوص توسط سازمان بازرسی اعمال شود افزود: هنگامی که می توان محصول تازه و تولید روز را ازکارخانه های استان به دست مشتری و مصرف کننده رساند چه نیازی است که این محصول با قیمت های گزاف از خارج استان تهیه شود؟

کارخانه شیر استریل زاهدان خاک می خورد

رییس انجمن صنفی کارفرمایان شیر سیستان و بلوچستان نیز در گفتگو با مهر اظهار داشت: در حالی که می توان با حمایت و خرید محصولات تولیدی کارخانه های استان بخش عمده ای از مشکلات این واحد ها را حل کرد اما متاسفانه حمایت جدی در این راستا انجام نمی شود.

نعمت الله پودینه با اشاره به برگزاری مناقصه اخیر سازمان آموزش و پرورش در خصوص خرید شیر مدارس استان گفت: در حالیکه کارخانه های استان توان تهیه و توزیع شیر پاستوریزه و حتی شیر استریل را دارند اما این امتیاز به استان های دیگر واگذار می شود.

وی افزود: در سال جاری نیز این امتیاز در حالی به کارخانه های شیر در خارج از استان اعطا شده است که خط تولید شیراستریل سیستان و بلوچستان خاک می خورد.

وی ادامه داد: در سال های گذشته نبود خط تولید شیر استریل در استان سازمان آموزش و پرورش را بر آن داشت تا شیر مورد نیاز دانش آموزان را از خارج استان تامین کند اما حال که با سرمایه گذاری شخصی صاحبان سرمایه این خط در استان ایجاد و راه اندازی شده است اما باز هم شاهد هستیم که از این سرمایه گذاران حمایتی بعمل نمی آید.

وی با ابراز نارضایتی از روند برگزاری مناقصه اخیر اظهار داشت: با وجود اینکه کارخانه های تولید استان رقم تولید یک پاکت شیر را در این مناقصه 4 هزار و 990 ریال اعلام کرده اند اما مشاهده می شود که یک کارخانه خارج استان با وجود رقمی بالاتر و به میزان  5 هزار و 610 ریال برنده اعلام می شود.

پودینه ابرازداشت: تفاوت این دو رقم در نهایت موجب می شود که تعداد 165 هزار پاکت شیر به ضرر آموزش و پرورش تمام شده و به دانش آموزان شیر کمتری برسد.

وی ادامه داد: در مناقصه اخیر به بهانه اشتباه بانک در مهمور کردن یکی از اسناد تنها کارخانه دارای توان تولید شیر استریل در استان از مناقصه حذف و این امتیاز با نرخ بالاتر به یکی از کارخانه های خار ج از استان محول شده است.

وی اظهار داشت: نبود کارخانه شیر استریل در سال های گذشته سازمان آموزش و پرورش را مجبور به خرید از خارج استان می کرد ولی با پیگیری های لازم از 3 سال گذشته این خط در استان راه اندازی شده و لذا مسئولان در راستای حمایت از صنایع استان لازم است تا نیاز استان را از طریق واحد های تولیدی داخل تامین کنند تا چرخ صنعت شیر استان از حرکت باز نایستد.

2 هزار خانوار در آستانه بیکاری 

رییس انجمن صنفی کارفرمایان شیر سیستان و بلوچستان همچنین با بیان اینکه بیش  از یک هزار خانواده به طور مستقیم و تعداد یک هزار خانواده به طور غیر مستقیم از طریق این صنعت ارتزاق می کنند اظهار داشت: با توجه به ادامه روند فعلی احتمال تعطیلی تمامی واحد های تولید مواد لبنی و بیکاری بیش از 2 هزار خانوار در این راستا تا سال آینده دور از ذهن نیست.

نعمت الله پودینه ابراز داشت: شیر خام تولیدی در شهر زاهدان  تا سال 1390 به میزان 150 تن در روز بود که به دلیل حذف کارخانه های تولیدی یکی پس از دیگری و تعطیلی یک سوم ایستگاه های جمع آوری شیر این رقم در حال حاضر به کمتر از 50 تن در روز رسیده است.

وی افزود: دو کارخانه تولید شیر در سال گذشته در استان تعطیل شد و 3 کارخانه فعال نیز در حال حاضر با کمتر از 25 درصد ظرفیت کار می کنند.

وی ادامه داد: کارخانه شیر کهوران ایرانشهر و همچنین شیر هامون سیستان از سال گذشته تعطیل شده است و متاسفانه وضعیت کارخانه تولید مواد لبنی پاک شیر تفتان در شهر خاش نیز مناسب نیست و این کارخانه با کمتر از 20 درصد ظرفیت کار می کند که به هیچ وجه فعالیت آن مقرون به صرفه نیست.

وی یادآور شد: متاسفانه به دلیل مشکلات مالی، نبود سرمایه در گردش وعدم توانایی رقابت با محصولات سایر استان های کشور تمامی واحد های تولیدی مواد لبنی در استان در آستانه تعطیلی و ورشکستگی قرار دارند.

وی گفت: واحد ششم تولیدی استان نیز که با وجود سرمایه گذاری بسیار بالا آمده بهره برداری است اما به دلیل عدم حمایت دولت و روند فعلی بازار همچنان در تعطیلی بسر می برد و هنوز بازگشایی نشده است.

وی گفت: واحد تولید شیر استریل استان نیز با وجود سرمایه گذاری شخصی به دلایل عنوان شده و محروم از خرید اداراتی همچون آموزش و پرورش تنها 2 ماه در طی 3 سال گذشته تولید داشته و در حال حاضر تعطیل است.

واحد های تولید  در انتظار تدبیر دولت

مدیرعامل شرکت تعاونی 364 و مدیر عامل کارخانه شیر بالدی زاهدان نیز در این رابطه گفت: متاسفانه ظرفیت 50 تنی تولید این کارخانه در حال حاضر به کمتر از 2 و نیم تن در روز تقلیل پیدا کرده است.

سید مجید هاشمی در گفتگو با مهر اظهار داشت: این واحد تولیدی با اشتغالزایی تعداد 68 نفر ماهیانه بیش از 60 میلیون تومان برای تولید متقبل هزینه می شود که برای تولید تنها 2 و نیم تن محصول در روز نه تنها سود نداشته بلکه متحمل ضرر به میزان 20 میلیون تومان در ماه است.

وی با بیان اینکه برای فراوری هر کیلو شیر مبلغ 700 تومان هزینه می شود افزود: در صورت افزایش تولید تا مرز 50 تن در روز این رقم به 17 تومان در هر کیلو تقلیل خواهد یافت و لذا می تواند از این تولید به سود دست یافت.

وی گفت: برای تولید محصولات لبنی باید تمامی نهاده های تولید را به صورت نقدی خرید کرد اما پول ناشی از فروش محصولات به صورت اقساطی و پس از 2 ماه به حساب کارخانه بازگشت می کند و لذا این نقیصه تمامی کارخانه ها ی تولیدی را با رکود مالی و کمبود سرمایه در گردش مواجه ساخته است.

هاشمی با اشاره به اینکه تعطیلی کارخانه کار ساده ای نیست و تنها راه برون رفت از این مشکل محسوب نمی شود اظهار داشت: در حال حاضر تولید کنندگان از اخراج و تعطیلی کارخانه نیز عاجز مانده اند زیرا با احتساب سنوات کارگران به محض تعطیلی با بدهی 300 الی 400 میلیون تومانی حقوق کارگران بر مبنای قوانین کار روبرو خواهند شد و لذا نه راه پیش دارند و نه راه پس!

و ی گفت: ورود انواع محصولات لبنی از استان های مختلف کشور و توسط صنایع قدرتمند امکان رقابت را از تولیدکنندگان استانی گرفته است و آنها را به سمت تعطیلی سوق داده است و لذا مسئولان باید برای حمایت از محصولات تولید استان راهکاری جدید بیندیشند.

بانک ها فرصت سرمایه گذاری را می سوزانند

مدیر عامل کارخانه شیر هامون شیدا زاهدان نیز با بیان ینکه این واحد تولیدی برای راه انداری خط تولید شیر استریل بیش از 9 ماه به منظور دریافت تسهیلات دوندگی کرده است افزود: بانک ها هنگامی تسهیلات را به سرمایه گذار می دهند که به دلیل افزایش نرخ تورم تنها 30 درصد طرح قابل اجرا است و لذا فرصت سرمایه گذاری و خرید تجهیزات از سرمایه گذار سلب می شود.

شاهرخ فرسار در گفتگو با مهر اذعان داشت: در حالیکه تسهیلات باید با هدف کمک به سرمایه گذار در راستای ایجاد اشتغال باشد اما قوانین دست و پا گیر و اتلاف وقت بیش از حد بانک ها خود به مشکلات سرمایه گذاران می افزاید.

وی ادامه داد: به طور مثال برای اخذ دریافت یک میلیارد تومان تسهیلات باید مبلغی به میزان 50 میلیون تومان بابت حق کارشناسی، تعیین وضعیت مالی و هزینه رهن سند پرداخت که رقمی قابل توجه و گزاف است. 

وی عنوان داشت: قوانین متناقض و دست و پاگیر و اذیت بیش از حد بانک ها سرمایه گذار را از اشتغالزایی و سرمایه گذاری پشیمان می کند.

کارخانه ای که سوخت برای تولید ندارد

فرسار در گفتگو با مهر ضمن اشاره به ناهماهنگی در بین ادارات و نهاد های حمایتی افزود: این واحد تولیدی برای اینکه بتواند از تسهیلات بانک کشاورزی استفاده کند به اجبار پروانه فعالیت خود را از سازمان صنعت معدن به سازمان کشاورزی انتقال داده است اما این اقدام موجب شده است تا سهمیه سوخت این کارخانه به میزان 22 هزار لیتر در ماه قطع شود.

وی افزود: در حال حاضر سازمان کشاورزی ادعا می کند که سهمیه ای بابت سوخت در اختیار ندارد و سازمان صنعت و معدن نیز مدعی است که شما تحت نظارت سازمان کشاورزی هستید و لذا همین مسئله و ناهماهنگی موجب از حرکت باز ایستادن چرخ صنعت  و افزوده شدن به مشکلات تولید در این کارخانه شده است.

........................

گزارش: بابک رحیمیان