به گزارش خبرنگار مهر، اين تالابها در مسير 80 كيلومتري شهر گنبدكاووس قرار دارد و اداره حفاظت محيط زيست گنبدكاووس، محيط‌بانان خود را به صورت تمام وقت مستقر كرده تا آماده ارايه خدمات به مسافران و گردشگران باشند.
تالاب "آلاگل" در شرق جاده اينچه‌برون - آق قلا قرار دارد و مساحت آن در زمان پرآبي به دو هزار و 500 هكتار مي‌رسد.
آب اين تالاب همانند ساير تالابهاي منطقه از رودخانه اترك و زهكشهاي طبيعي و نهرهاي شور به نامهاي سامان و شورجه تامين مي‌شود، سطح آب اين تالاب در نوسان بوده و ميزان ورودي آب تالاب، به آب رودخانه اترك بستگي دارد وپوشش محيط اطراف تالاب "آلاگل" به ني و جگن و درختچه‌هاي گز آراسته شده است.
تالاب "آلاگل" هرسال در فصل مهاجرت، پذيراي پرندگان زيادي شامل انواع قو، فلامينگو، اردك، پرستوي دريايي، چنگر، غاز، سليم، كاكايي، باتلان و آبچليك از مناطق سرد سير است.
يكي ديگر از تالابهايي كه گردشگران را هميشه به سوي خود مي‌كشاند، تالاب بين‌المللي "آلماگل" است كه در شمال روستاي تنگلي و با فاصله بسيار كمي از مرز ايران و تركمنستان قرار گرفته است.
اين تالاب 207 هكتار مساحت دارد كه عمق آن در بيشتر نقاط يك تا یک و نیم متر و در برخي نقاط عمق آن به 3 متر مي‌رسد.
حاشيه تالاب "آلماگل" را پوشش ني فرا گرفته است و ضلع جنوبي و مسير كانال ورودي آب به تالاب را جنگلهاي گز پوشانده است وآب اين تالاب به علت نزديكي به رودخانه اترك، شيرين است.
"آجي گل" از تالابهاي ديگر بخش داشلي برون است كه ديدن طبيعت زيباي آن در ايام فصل بهار خالی از لطف نیست.
مساحت اين تالاب بیش از 350 هكتار است كه در بالادست آن درياچه‌اي بسيار زيبا با مساحت 100 هكتار به نام درياچه نمك قرار دارد.
اين تالاب از دو بخش تشكيل شده است كه قسمت غربي آن تا حدودي عميق است و عمق آن در بيشتر نقاط به بیش از یک متر و در برخی مناطق به سه متر مي‌رسد، قسمت شرقي تالاب پوشيده از ني می باشد که از بخش غربي جدا مي‌شود.
آب اين تالاب نيز از طريق رودخانه اترك تامين مي‌شود، درياچه نمك يكي ديگر از جاذبه‌هاي طبيعي اين بخش مرزي است كه در پائين دست روستاي تنگلي قرار دارد.
تالابهاي بين‌المللي "آلماگل"، "آلاگل" و "آجي گل" در نزديكي بازارچه مرزي و گمرك اينچه برون قرار دارد.
معاون نظارت و پایش محیط زیست استان گلستان در خصوص اهمیت این 3 تالاب گفت: این مجموعه تالاب ها هر ساله میزبان پرندگان آبزی زمستان گذران است که از میان آنها به برخی گونه های در معرض انقراض و آسیب پذیر ماننند پلیکان پا خاکستری، غاز پیشانی سفید کوچک، عقاب شاهی، عقاب دریایی دم سفید و اردک سر سفید می توان اشاره کرد.
سید مجتبی حسینی ادامه داد: از دیگر اهمیت مجموعه تالاب های "آلما گل"، "آلاگل" و "آجی گل"، کنترل سیلاب های بالا دستی و به دام انداختن رسوبات ناشی از آن و تثبیت مواد آلاینده حمل شده، است.
وی، شکارو صید بی رویه جوامع انسانی ساکن در حاشیه تالاب و عدم رعایت میزان حقابه تعیین شده توسط دستگاههای مسئول برای حفظ بقا و پایداری اکوسیستمی تالاب را از جمله عوامل تهدید کننده این مجموعه دانست.
وی ادامه داد: از دیگر عوامل تهدید کننده تالاب، ورود پسابهای شهری و روستایی و زهکش های کشاورزی از اراضی بالا دستی، تغییرات ناشی از خواص فیزیک و شیمیایی را به دنبال داشته که در نهایت این موارد به کاهش غنای زیستی تالاب منجر شده است.
حسینی برداشت بی رویه آب جهت مصارف کشاورزی و آبزی پروی در حوضه این مجموعه تالاب ها و تعلیف و برداشت بیش از حد گیاهان کنار آبزی توسط جوامع محلی حاشیه تالاب برای تعلیف و چرای دام را از دیگر عوامل تهدید کننده این منطقه منحصر به فرد است.
معاون نظارت و پایش محیط زیست استان گلستان، در توضیح وضعیت حفاظتی مجموعه تالاب های "آلما گل"، "آلاگل" و "آجی گل"گفت: به دلیل بهره برداری غیر اصولی از منابع آبی این مجموعه تالاب در اراضی پایین دستی 2 معیار از 4 معیار ثبت شده در کنوانسیون رامسر را از دست داده و در سال 78 در لیست مونترو قرار گرفت.
وی ادامه داد: پس از وقوع این اتفاق تصمیمات و اقدامات حفاظتی از قبیل افزایش نیروی انسانی در بخش حفاظت فیزیکی، امضای تفاهم نامه با ارگانهای مسئول جهت احیای زیستگاه، محدود ساختن خروج آن از تالاب و ممنوعیت شکار طی 3 سال، جهت احیا مجموعه تالاب ها انجام شد.
حسینی یادآور شد: پس ازگذشت 10سال احیا مجدد انجام شد و 2 معیار این مجموعه تالاب ها از لیست مونترو خارج شد، در حال حاضر این مجموعه تالابی در حوزه استحفاظی شهرستان گنبد کاووس واقع شده و از طریق پرسنل گارد حفاظت محیط زیست مستقر در پاسگاه محیط بانی آلاگل مورد حفاظت قرار می گیرد.
معاون نظارت و پایش محیط زیست استان گلستان بیان داشت: از بین 3 تالاب موجود در این مجموعه، "تالاب آلاگل" با توجه به قرار داشتن در نوار 7 کیلومتری مرزی، شکار و تیراندازی در آن ممنوع می باشد.
وی دربیان انواع گونه های شاخص پرندگان آبزی، کنار آبزی و خشکی زی این تالاب ها گفت: فلامینکو، قوگنگ، قو فریادکش، انواع اردک ها مانند فیلوش، سر سبز، سر حنایی، بلوطی، گیلار، انواع غاز مانند غاز پازرد و انواع کاکلی، پرستوی دریایی و..، طیف وسیعی از انواع گونه های آبزی، کنار آبزی و خشکی زی را در این تالاب ها تشکیل می دهند.
تالاب "گمیشان" نیز یکی دیگر از تالاب های استان گلستان است که مورد علاقه پرندگان مهاجر می باشد که همواره از آن به عنوان یك ذخیره گاه ژنتیكی باارزش از آن یاد می شود.
از آنجاییکه این تالاب در زمره تالاب های ساحلی- دریایی محسوب می شود میزان پهنه آبی آن به طور مستقیم تحت تاثیر نوسانات آب دریای خزر قرار دارد.
معاون نظارت و پایش محیط زیست استان گلستان در توضیح تالاب گمیشان گفت: این تالاب هرساله زمستانگذرانی و زادآوری بیش از 85 گونه انواع پرندگان آبزی و کنارآبزی بود که در بین آنها انواع گونه های در معرض خطر انقراض ثبت شده در لیست قرمزIUCN از قبیل عقاب دریایی دم سفید، اردک بلوطی، باکلان کوچک، غاز پیشانی سفید به چشم می خورد.
حسینی افزود: این تالاب در سال 80 با داشتن برخی از معیارهای کنوانسیون رامسر در زمره تالاب های بین المللی دنیا ثبت شده است.
وی در توضیح اهمیت و ارزش این تالاب گفت: با توجه به اینکه این تالاب در زمره تالاب های ساحلی- دریایی محسوب می شود در تثبیت سواحل نقش مهمی ایفا می نماید همچنین این تالاب سبب کنترل سیلاب های بالادستی و به دام انداختن رسوبات ناشی از آن و تثبیت موارد آلاینده حمل شده به پهنه آبی تالاب می شود.
وی ادامه داد: تالاب گمیشان زیستگاهی مناسب برای برخی از انواع گونه های ماهیان اقتصادی مانند کفال پوزه باریک، کلمه و کپور در دوره های مختلف سال است.
وی در توضیح وضعیت حفاظتی تالاب گفت: در حال حاضر از 20 هزار هکتار وسعت محدوده این تالاب است که 14 هزار هکتار آن در قالب منطقه شکار و تیراندازی ممنوع، توسط یگان حفاظت اداره کل حفاظت محیط زیست نگهداری می شود و برنامه ارتقا سطح حفاظتی این منطقه به عنوان بخشی از پارک ملی کاسپین در دستور کار قرار گرفته است.
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان در توضیح ارائه خدمات گردشگری در این تالاب ها به مسافران نوروزی گفت: موضوع ساماندهی تالاب ها فرا بخشی است یعنی دستگاههای مختلف بر اساس شرح وظایف و تکالیفی که بر عهده دارند ورود پیدا می کنند.
احمد تجری افزود: به عنوان مثال تالاب "آلما گل" تحویل شهرداری اینچه برون است، این تالاب در قالب طرح منطقه گردشگری به شهرداری گرگان واگذار شده است و در سنوات گذشته اعتباراتی برای این طرح سازمان میراث فرهنگی در قالب احداث سرویس بهداشتی، نمازخانه، فروشگاه، روشنایی و زیرسازی مسیر درنظر گرفته و هزینه کرده است.
وی ادامه داد: برای ساماندهی تالابها باید اداره کل منابع طبیعی، اداره کل حفاظت از محیط زیست، شهرداری و سازمان میراث فرهنگی همه بر اساس وظایفی که بر عهده دارند ساماندهی تالاب ها را انجام دهند و میراث به تنهایی در این بخش کاری از پیش نخواهد برد.
تجری با اعلام اینکه تالاب های " آجی گل" آلا گل و گمیشان در ختیار محیط زیست است، افزود: این تالاب ها جز منطقه حفاظت شده و در اختیار محیط زیست قرار دارد از این رو کارهای ساماندهی این تالاب ها بر عهده این اداره است.
وی در خاتمه یادآور شد: برای تسریع در اجرای طرح و ارائه خدمات مناسب به گردشگران، باید وظیفه مندی دستگاهها به صورت جداگانه مشخص شود تا تالاب ها به خوبی ساماندهی شوند.
نظر شما