به گزارش خبرنگار مهر، اضطراب موقعيتي امتحان به لحاظ ايجاد رنج و پريشاني زياد و تاثير سو بر عملكرد تحصيلي و نمرات درسي، يكي از مشكلات روانشناختي مهم است. به عقيده كارشناسان سنجش تحصيلي، بسياري از افراد دچار اين بحران بر اين باورند كه مشكلشان چاره ناپذير است. از اين رو هيچ اقدامي براي درمان انجام نداده يا بر راه حلهاي نامناسب و غير كارآمد تكيه مي‌كنند.
پژوهشها حاكي از آن است كه راهكارهاي بسيار سودمند و موثري براي غلبه بر اضطراب امتحان وجود دارد كه توسط آن مي‌توان عادات مطالعه و مهارتهاي امتحان را ارتقا و موفقيت در امتحان را تضمين كرد.
هم اينك در خراسان رضوي يك ميليون و يكصد هزار دانش آموز خود براي امتحانات پايان سال كه به خاطر بازي‌هاي جام جهاني فوتبال زودتر از موعد و از 27 ارديبهشت ماه آغاز مي شود، آماده کرده اند.
اين در حالي است كه با احتساب خانواده ايشان، جمعيت قابل توجهي از مردمان خطه خورشيد درگير اين فرايند شده و روزها قبل از شروع خود را براي اين واقعه مهم كه نتيجه يك سال تلاش و صرف بودجه خانواده را در پي داشته، آماده مي كنند.
همچنين پس از پايان امتحانات نيز همين عده درگير نتايج و كارنامه بوده و بسياري از كودكان و نوجوانان امنيت روان خويش را به مخاطره مي‌اندازند.
مشاوران و كاهش اضطراب
رييس اداره مشاوره اداره كل آموزش و پرورش خراسان رضوي در همين رابطه معتقد است: همكاران مشاور ما در مدارس از يك تا دو هفته مانده به امتحانات با انجام كارگاه هاي رفع اضطراب، نصب تراكت وبرگزاري جلسه با اوليا در صددند از ميزان فشار و استرس ناشي از امتحان دانش آموزان بكاهند.
علي ناطقيان مي‌افزايد: مشاوران و روانشناسان مراكز مشاوره استان نيز موظفند اين مساله را پيگيري كنند ضمن آن كه مشاوران مدارس با حضور در جلسات شوراي دبيران نسبت به ارائه راهكارهاي ضروري براي دبيران و معلمان پرداخته تا فضاي برگزاري و پيش از آن ميزان انتظار آنان از دانش آموزان تعديل شود.
وي با بيان اين كه هدف مدارس بايستي چگونه زندگي كردن نسل آينده باشد، مي‌گويد: نمره‌گرايي و ايجاد رقابتهاي منفي بايد از سيستم تعليم و تربيت برچيده شود.
مافياي مدارس غيردولتي و خاص
وي در خصوص استفاده از كتابهاي كمك درسي در اين ايام تصريح مي كند: به‌زعم وزارت آموزش و پرورش تنها استفاده از كتابهاي درسي مجاز است و به عقيده من متاسفانه بازار اين كتاب‌ها كه مافياي مدارس خاص و غير دولتي است، خانواده‌ها را سرگردان مي‌كند.
ناطقيان عدم نظارت آموزش و پرورش بر نحوه عملكرد مدارس خاص را ضعفي بزرگ در اين رابطه مي‌داند و مي‌افزايد: معلمان و مديران حدود 300 هزاردانش آموز مدارس غيردولتي و خاص خريد و استفاده از اين كتاب‌ها را در كل جامعه دانش آموزي رواج داده‌اند آنها باند بازي هاي ويژه خود مبني‌بر به كارگيري نيروهاي مورد نظر و انواع آزمون‌ها و كتابهاي كمكي دارند.
رقابت به جای یادگیری
وي ادامه مي‌دهد: از سوي ديگر خانواده ها فقط مي‌خواهند فرامين فرزندان را انجام داده و به علت گرفتاريهايي كه دارند، پيگير نحوه مصرف و تهيه منابع كمك درسي نمي‌شوند.
به گفته اين كارشناس ارشد روانشناسي، فشار مدارس از يك سو و بي تفاوتي خانواده‌ها از سوي ديگرشاكله درس خواندن بچه‌ها را از يادگيري به سمت رقابت تغيير داده است.
نبود مشاور گره كور مدارس
كارشناس مسوول مشاوره تربيتي اداره كل آموزش و پرورش خراسان رضوي نيز در همين رابطه مي‌گويد: مشاوران در مدارس نقش تعيين‌كننده‌اي در كاهش اضطراب و راهنمايي صحيح فرزندان‌مان دارند به شرطي كه همه مدارس از وجودشان بي‌بهره نباشد.
فرحناز حاجي زاده مي‌افزايد: اكنون 300 مشاور در اين استان به كارهاي غير مشاوره‌اي تدريس و معاونت مشغولند و به علت عدم توزيع نامناسب نيروها با توجه به وجود 300 هزار ساعت مشاور در خراسان رضوي باز هم مدارس بدون مشاور و راهنما و دانش آموزان رها شده در خصوص بهداشت روان و تعيين رشته داريم.
وي مي‌گويد: برخي مدارس غير دولتي نيز مشاور ندارند و گاهي از ساير دبيران يا دانشجويان به خاطر مخارج بالاي ساعات حق التدريس نيروهاي رسمي استفاده مي‌كنند.
رييس اداره مشاوره اداره كل آموزش و پرورش خراسان رضوي خانواده‌ها را يكي از مهمترين عوامل ايجاد دلهره امتحان معرفي و مي‌گويد: به خصوص مادران با انجام مقايسه و درخواست غير منطقي افزايش معدل روي بچه‌ها فشار مي‌آورند. اين در حالي است كه بيشتر مراجعين مراكز مشاوره ما دانش آموزان مضطربي هستند كه دچار وسواس شدند.
وي توصيه مي‌كند: انعطاف پذيري در مطالعه، اختصاص ساعات استراحت، خواب و تغذيه كافي از يك سو و حمايت خانواده با ايجاد محيطي آرام مي تواند روزهاي امتحان را به سلامت سپري کند.
يك كارشناس ارشد روانشناسي عدم آمادگي كافي، تجربيات منفي، عوامل خانوادگي و داشتن افكار منفي را در ايجاد نگراني امتحان سهيم مي داند و مي گويد: با شناخت اين عوامل مي توان اضطراب را سنجش و سپس كاهش داد.
زهرا اسماعيلي مي افزايد: باور" من هر وقت كه امتحان داشتم دچار اضطراب شدم بنابراين اين نگراني هميشه با من خواهد بود" از باورهاي غير منطقي افراد است كه بايد تغيير كند.
وي ادامه مي دهد: تغيير عادات كهنه دشوار اما امكان پذير است ديگر اين كه باور غلط "نداشتن اضطراب نشانه اهميت ندادن به امتحان است" را نيز بايد از قاموس دانش آموزان و خانواده ها پاك كرد.
وي امتحان گرفتن از خود در منزل و تغيير خودگويي هاي منفي را نيز كمك كندده مي خواند.
اكرم رفيعي كارشناس روانشناسي نيز متقاعد ساختن خود به اين كه ارزش ما ربطي به نمره امتحان ندارد مي تواند از راهكارهاي عملي رفع اين مشكل باشد.
وي به دانش آموزان توصيه مي كند: سعي كنيد بين خواسته ها و اولويتها تمايز قائل شويد.با تمرين بازداري فكر مي توانيد جلوي افكار ناخوانده و مزاحمي چون"مطمئنم نمره قبولي نمي آورم" را بگيريد.
وي از تجسم سازي عقلاني – عاطفي جلسه بدون اضطراب امتحان سخن مي گويد و اذعان مي دارد:تشويق خود،تمرين غلبه بر وقفه كه احساس ناكامي و خشم را در تفكر رشد مي دهد و پذيرش اضطراب نيز از ديگر راه حلهاي ترس امتحان است.
وي با اشاره به اين كه دانش آموزان و خانواده ها بايد از كمال گرايي و حتمي نگري پرهيز كنند، تصريح مي كند: ضعف داشتن در برخي زمينه ها و نامعلوم بودن وقايع آينده جزئي لاينفك از زندگي انسان به شمار مي رود امتحان فقط يك موقعيت چالش انگيز است نه يك گرفتاري و مصيبت، بايداين نكته را همواره به خود گوشزد و عمل كنيم.
...............................
گزارش:عزت خياباني
نظر شما