مجله مهر- سال‌های نه‌چندان دور وقتی جمعی از دوستان و یا بستگان گردهم می‌آمدند و نیت می‌کردند تا ساعاتی را سرگرم باشند، یکی از گزینه‌های اصلی رفتن به سالن سینما و یا تئاتر بود. گزینه‌ای که انتخاب آن هم به صرفه می‌نمود و هم خاطره‌ای خوش را برجای می‌گذاشت.
دغدغه فرهنگ یا معیشت؟
این روزها اما حتی اگر جمع و گعده‌ای دوستانه و خانوادگی فراغتی برای سرگرمی بیابند، قطعاً گزینه‌هایی از این جنس در فهرست انتخاب‌های‌شان جایی نخواهد داشت! با یک حساب سرانگشتی جمع چندین نفره دوستان و بستگان که جای خود دارد، حتی برای جمع چند نفره یک خانواده هم رفتن به سینما و تئاتر از نظر اقتصادی دیگر اصلاً سرگرمی به‌صرفه‌ای نیست.
تلخ‌تر اینکه طبق آمار و ارقام منتشر شده درباره میزان مخاطبان سینما و تئاتر در سال گذشته این تغییر ذائقه حتی در تفریحات و دغدغه‌های فردی علاقمندان و پیگیران محصولات فرهنگی هم نمود داشته‌است و باید پذیرفت تعدادی از مخاطبان ثابت سابق، تحت فشارهای اقتصادی عطای پیگیری دغدغه‌های فرهنگی خود را به لقایش بخشیده و تمام حواس‌شان متوجه دغدغه "معیشت" شده‌است.
این واقعیت همان معضلی است که با عنوان "حذف فرهنگ از سبد مصرفی خانوار ایرانی" بارها مورد هشدار کارشناسان قرار گرفته است. نکته‌ای که روزگذشته و در نشست رسانه‌ای محمود احمدی‌نژاد از سوی یکی از خبرنگاران طرح شد و اینگونه از رئیس جمهور پاسخ گرفت: "با اینکه سال آینده بودجه مصرفی کشور کاهش داشته ولی در بعضی مواقع بودجه فرهنگ را افزایش نیز داده‌ایم. ملت ما فرهنگی است و بدون فرهنگ نمی‌شود زندگی کرد."
مروری بر سیر نزولی مخاطبان سینما
در این مورد آمار و ارقام تکان‌دهنده‌ای تا کنون منتشر شده‌است. آمار افت مخاطبان سینمای ایران که در فروردین‌ماه به نسبت دوره‌های مشابه نزدیک به 70 درصد برآورد شده بود روند ثابتی تا به امروز داشته و این معنای واقعی "بحران" است.
طبق آمار رسمی موجود سینمای ایران در آستانه دهه 80 یعنی به‌طور مشخص در سال 1380 نزدیک به 33 میلیون مخاطب داشته است که این رقم یک دهه بعد یعنی در سال 1389 به عدد 11 میلیون نفر کاهش یافته است. معدل تعداد مخاطبان در سال 90 هم به رقم افزایش نسبی نسبت به سال قبل و البته به مدد هم‌زمانی اکران دو فیلم اخراجی‌ها 3 و جدایی نادر از سیمین در نوروز این سال به 13 میلیون نفر رسید.
در سال 91 اما مجدداً ورق برگشت و کارشناسان با پیش‌بینی افت 70 درصدی مخاطبان در بهار (که پررونق‌ترین فصل اکران هر سال محسوب می‌شود) رقمی معادل 9 میلیون نفر را برای تعداد مخاطبان امسال سینمای ایران پیش‌بینی کرده‌اند!
بحران مخاطب ادامه خواهد داشت؟
جالب اینکه در همین شرایط هم تحلیل‌های منتشر شده درباره شرایط اکران سینماها در سال 92 با استناد به فیلم‌های پخش شده در جشنواره فیلم فجر اصلاً امیدوارکننده نیست و حتی برخی تهیه‌کنندگان و پخش‌کنندگان خبر از احتمال تعطیلی کامل تعدادی از سالن‌های سینمایی داده‌اند.
رئیس سازمان سینمایی نیز بر این واقعیت اذعان دارد و بدون اعلام سیاست خاصی برای رفع آن، بارها مواردی چون گسترش بهره‌گیری از شبکه‌های ماهواره‌ای، اینترنتی و حتی شبکه نمایش خانگی را عامل این افت فاحش معرفی کرده‌است. در چنین شرایطی با توجه به سکوت سیاست‌گذاران فرهنگی، تأکید صرف رئیس جمهور به بحث "افزایش بودجه" و نیز "فرهنگی بودن ایرانیان" برای مدیریت چنین معضلی راهگشا خواهد بود؟
نظر شما