به گزارش خبرنگار مهر، سال ۲۰۱۴ را می توان از جمله پربارترین سال ها در مناسبات دوجانبه دو کشور دوست و همسایه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان دانست. سفرهای متعدد انجام گرفته بین تهران و باکو توسط مقامات دو کشور که همچنان ادامه دارد، موید این مطلب است. در همین رابطه خبرگزاری مهر گفتگویی با دکتر "جوانشیر آخوندوف" سفیر جمهوری آذربایجان در تهران انجام داده و کم و کیف مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان و دستاورد سفرهای مقامات دو کشور را از وی جویا شده است.
خبرگزاری مهر-سرویس بین الملل: جناب سفير، ماه گذشته رئیس جمهوري اسلامي ايران با دعوت جناب "الهام علي‌اف" رئیس جمهوري آذربايجان به این کشور سفر کردند. این سفر چه دستاوردهایی برای دو کشور داشت؟
همانطور که می دانید آقای الهام علي‌اف رياست جمهوري آذربايجان در سفر رسمي خود به جمهوري اسلامي ايران در روز ۹ آوريل ۲۰۱۴ (۲۰ فروردين ۱۳۹۳) از آقاي حسن روحاني رئیس جمهوري اسلامي ايران به منظور سفر رسمي به آذربايجان دعوت کرده بود و ایشان نيز اين دعوت را پذيرفتند و سفر مذكور در روزهاي ۱۲ و ۱۳ نوامبر ۲۰۱۴ (۲۱ و ۲۲ آبان ۱۳۹۳) انجام شد. در وهله اول بايد تاكيد كنم كه هم سفر رسمي رئيس‌جمهور الهام علي‌اف به ايران در ماه آوريل و هم سفر رسمي اخير رئيس‌جمهور حسن روحاني به آذربايجان يكبار ديگر اثبات کرد كه پيوندهاي تاريخي، ديني، فرهنگي و اقتصادي تنگاتنگي ميان ملتهاي دو کشور وجود دارد و روابط دوجانبه ميان آذربايجان و ايران از اين پس نيز با سير صعودي توسعه خواهد يافت.
در جهان كنوني نمي‌توان دو كشور ديگري را يافت كه همچون ايران و آذربايجان از نظر فرهنگي، ديني، تاريخي، جغرافيايي و آداب و رسوم تا اين حد به يكديگر نزديك باشند. مناسبات حسنه دوستي ميان ايران و آذربايجان وجود دارد و در سالهاي اخير اين روابط دوستانه بيش از پيش گسترش يافته است. آقاي روحاني رئیس جمهوري اسلامي ايران در اين سفر تاكيد کردند كه «اشتباه نيست اگر بگوييم، ملتهاي آذربايجان و ايران يك روح در دو جسم هستند. اگر يكي از بخشهاي مهم اساسي زندگي انسانها فرهنگ باشد، مي‌توان گفت كه اين دو كشور و ملت های آنها يكي هستند، هم مذهب و هم دين‌شان يكي است. داراي گذشته و تاريخ مشترك بوده و از فرهنگ‌هاي يكديگر آگاه هستند. يكديگر را به خوبي مي‌فهمند. اشتراكات موجود در سبك زندگي و رفتارهايشان، موجب ايجاد فرصت براي گسترش روابط ميان دو ملت مي‌گردد و باید از اين موضوع استفاده نمايند.»
در چارچوب اين سفر، رئيس‌جمهور حسن روحاني به همراه هيئت نمايندگان به شكل جمعي و سپس در نشست خصوصي با رئيس‌جمهور الهام علي‌اف ملاقات نمود. در مجموع این دیدارها ۵ سند از جمله ۴ يادداشت تفاهم و ۱ يادداشت تفاهم همكاري در رابطه با زمينه‌هاي مختلف همكاري ميان آذربايجان و ايران به امضاء رسيد. دو رئیس جمهور در كنفرانس مطبوعاتي مشترك شركت نمودند. رئيس جمهور ايران همچنين در باكو با "شيخ‌الاسلام الله شكور پاشازاده" رئيس اداره مسلمانان قفقاز ملاقات نمود.
همچنین طی ديدارهاي روساي جمهوري اسلامي ايران و جمهوري آذربايجان روابط دوجانبه در بخش نفت و گاز، انرژي الكتريكي، تبادل گاز، حمل‌ونقل، تجارت، صنايع، امور بشردوستانه، اجراي پروژه‌هاي زيربنايي، احداث سدها و نيروگاههاي برقابي و استفاده از فناوري‌هاي نو در اين بخش، مراكز علمي-تحقيقاتي، شيلات، محيط زيست، گردشگري همچنين ظرفيت‌هاي همكاري‌هاي بيشتر در عرصه‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي مورد مذاكره قرار گرفت.
در روز سيزدهم نوامبر نشست تجاري آذربايجان و ايران برگزار شد. سران دو كشور در اين نشست به ايراد سخنراني پرداختند و سپس نشست‌هاي دوجانبه‌اي ميان بازرگانان آذربايجان و ايران برگزار شد.
مناقشه قره باغ از جمله موضوعات مطرح شده در گفتگوی سران دو کشور بود. همانگونه كه رئيس‌جمهور الهام علي‌اف در مصاحبه مطبوعاتي مشترك روساي دو دولت عنوان کرد، ما همواره حمايت ايران را در زمينه حل مناقشه قره‌باغ كوهستاني آذربايجان-ارمنستان كه مهمترين مشكل براي آذربايجان است، احساس مي‌كنيم. موضع ايران برپايه حقوق بين‌المللي و عدالت استوار است.
در همین رابطه رئیس جمهوري اسلامي ايران نيز گفت كه اين کشور از حل مسئله قره‌باغ از طريق راههاي سياسي و وجود صلح، ثبات و دوستي در منطقه حمايت مي کند. آقاي روحاني تاكيد کرد: «ما وضعيت كنوني قره‌باغ را نمي‌پسنديم و مي‌خواهيم در منطقه عدالت باشد، صلح، ثبات و دوستي باشد. ما به منظور برقراري دوستي، امنيت، ثبات و عدالت ميان تمامي كشورها هر كاري كه از دستمان برآيد انجام مي‌دهيم و آمادگي برداشتن گامهاي لازم از طرف خود را داريم. اين امر را از طریق پیگیری در چارچوب نهادهاي بين‌المللي در همه جا وظيفه خود مي‌شماريم و براي اين كار آماده‌ايم.»
يكي ديگر از موضوعات مورد مذاكره در ديدار روساي جمهور كه توجه ويژه‌اي به آن شد، توسعه بخش حمل‌ونقل است. يكبار ديگر در بالاترين سطح رسمي عنوان شد كه احداث كريدور حمل‌ونقل شمال-جنوب در راستاي منافع هر دو طرف است. تاكيد شد كه كريدور حمل‌ونقل شمال-جنوب نه تنها براي ايران و آذربايجان، بلكه براي تمامي منطقه حائز اهميت زیادی است. ما معتقديم، مناسبات سياسي، اقتصادي و اجراي پروژه‌هاي مشترك مشخص ميان دو كشور ثمرات خود را در راستاي تحكيم ثبات در منطقه ارائه مي‌دهد و اين امر از اين پس نيز چنين خواهد بود.
بطور كلي سفر در سطح بسيار بالايي برگزار شد و معتقديم اين سفر هم از نظر سياسي، هم از نظر تبيين و توسعه زمينه‌هاي مشخص همكاري، نقش مهمي در توسعه آتي روابط دو جانبه ايفا خواهد نمود.
مناسبات دوجانبه ميان آذربايجان و ايران در زمينه‌هاي مختلف از جمله سياسي، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، بشردوستانه، ديني و غيره در حال توسعه است. جمهوري آذربايجان و جمهوري اسلامي ايران در نهادهاي بين‌المللي از جمله سازمان ملل متحد، سازمان همكاري‌هاي اسلامي، سازمان همكاري‌هاي اقتصادي (اكو) و جنبش عدم تعهد همكاري‌هاي تنگاتنگي دارند و اين همكاري‌ها از اين پس نيز ادامه خواهد يافت.
در چارچوب اين سفر چه اسنادی توسط مقامات جمهوري آذربايجان و جمهوري اسلامي ايران امضا شد؟
در اين سفر ۵ سند به امضاء رسيد. يادداشت تفاهم ميان آژانس ملي منابع انرژي جايگزين و تجديدپذير آذربايجان و وزارت نيرو ايران توسط آقاي داود منظور معاون مدير شركت «توانير» ايران و آقاي آكيم بدل‌اف مدير آژانس ملي منابع انرژي جايگزين و تجديدپذير آذربايجان امضا شد.
همچنین يادداشت تفاهم همكاري اقتصادي و فني ميان وزارت اقتصاد و صنايع آذربايجان و وزارت امور اقتصادي و دارايي ايران به امضای آقایان علي طيب‌نيا وزير امور اقتصادي و دارايي ايران و شاهين مصطفي‌يف وزير اقتصاد و صنايع آذربايجان رسید.
يادداشت تفاهم همكاري در زمينه پست ميان وزارت ارتباطات و فناوري‌هاي عالي آذربايجان و وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات ايران، و نیز يادداشت تفاهم همكاري در زمينه اطلاعات و فناوري‌هاي ارتباطي ميان دولتهاي آذربايجان و ايران توسط آقاي محمود واعظي وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات ايران و آقاي علي عباس‌اف وزير ارتباطات و فناوري‌هاي عالي آذربايجان امضا شد.
يادداشت تفاهم دیگر در زمینه همكاري در زمينه ساماندهي رودخانه‌هاي مرزي و تدابير حفاظت از سواحل ميان جمهوري آذربايجان و جمهوري اسلامي ايران توسط آقاي محمدجواد ظريف وزير امور خارجه ايران و آقاي المار ممدياروف وزير امور خارجه آذربايجان امضا شد.
به نظر شما اين سفر چه تاثيري بر توسعه مناسبات دوجانبه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان خواهد داشت؟
در وهله اول لازم به ذكر است كه از ابتداي سال ۲۰۱۴ تاكنون چندين سفر در سطوح عالی از آذربايجان به ايران انجام شده است. همانگونه كه ذكر شد، در ماه آوريل سال ۲۰۱۴، رئيس جمهور و در ماه فوريه سال ۲۰۱۴ رئيس مجلس جمهوري آذربايجان به ايران سفر کره‌اند. همچنين در طول ۹ ماهه ابتدايي سال جاري هيئت‌هايي به رياست وزير حوادث غيرمترقبه، وزير دفاع، وزير ارتباطات و فناوري‌هاي عالي، وزير اقتصاد و صنايع جمهوري آذربايجان و نيز همين اواخر معاون نخست وزير كشورمان به ايران سفر کرده و با همكاران ايراني خود در خصوص وضعيت جاري و چشم‌اندازهاي آتي همكاري‌هاي دوجانبه در سطح عالي مذاكره کرده اند. در روز ۶ آگوست ۲۰۱۴ (۱۵ مرداد ۱۳۹۳) نهمين اجلاس كميسيون مشترك دولتي در خصوص همكاري در زمينه‌هاي اقتصادي، تجاري و بشردوستانه ميان جمهوري آذربايجان و جمهوري اسلامي ايران در باكو برگزار و طی آن مذاكرات مثمرثمري درباره زمينه‌هاي مشخص همكاري ميان دو كشور انجام شد. تمامي موارد مذكور و همچنين سفر رسمي جناب آقاي حسن روحاني رئیس جمهوري اسلامي ايران به آذربايجان يك بار ديگر ميزان اهميت همكاري‌هاي فيمابين براي اين دو كشور دوست را به نمایش گذاشت. در عین حال گفتگوهاي انجام‌شده و تبادل‌نظرهاي صورت‌گرفته ميان روساي جمهور دو كشور يك بار ديگر نشان داد كه ايران و آذربايجان به يكديگر نزديك و وابسته هستند.
امید است سفر رئيس‌جمهور به جمهوری آذربايجان جهش جديدي به روابط دو كشور بدهد. طبيعتا اسناد امضا شده در چارچوب سفر، تبادل‌نظرهاي انجام‌شده و اظهارات مشترك نيز به گسترش هرچه بيشتر این مناسبات کمک خواهد کرد.
در مجموع سفرهاي متقابل روساي جمهوري دو كشور در طول سال جاري يك بار ديگر مهر تاييدي بر اين موضوع بود كه مناسبات ايران-آذربايجان برپايه‌هايي محكم استوار بوده و در خدمت منافع متقابل است. روحاني نيز بطور ويژه تاكيد کرد كه ايران و آذربايجان كشورهاي دوست هستند و به عنوان كشورهاي دوست باقي خواهند ماند.
باور داريم كه سفر رئیس جمهوري اسلامي ايران به جمهوری آذربايجان ثمرات خود را در راستاي تحكيم روابط سياسي، اقتصادي و بشردوستانه ميان دو كشور نشان خواهد داد.
------------------------
گفتگو: فریدون ناعمی
نظر شما