به گزارش خبرنگار مهر، به منظور تحلیل جریان سیاسی رسانه‌ای انتشار مجدد کاریکاتورهای توهین آمیز به ساحت پیامبر اسلام(ص) و حوادث پیرامون آن، نشست تخصصی «کارتون- خون؛ نیرنگ – نفرت» همراه با تحلیل فیلم مستند «کاریکاتورهای خون آلود» عصردیروز دوشنبه ۶ بهمن در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.
در این نشست ابراهیم فیاض، احمد نادری و عبدالله بیچرانلو درخصوص پیشینه موضوع انتشار کاریکاتورهای پیامبر اسلام(ص)، مبانی فلسفی اهانت به پیامبران، معرفی و تحلیل مستند کاریکاتورهای خون آلود، جریان شناسی فکری- فرهنگی اهانت به پیامبر گرامی اسلام(ص)، چگونگی رویارویی جهان اسلام و جمهوری اسلامی ایران با جریان اهانت رسانه‌ای به پیامبر اسلام(ص) و نقد برخورد داعشی با اهانت به مقدسات اسلامی سخنرانی كردند.
عبدالله بیچرانلو در ابتدا گفت: مستند کارتن های خون آلود ازنگاه غربی ها می خواهد این معنی را بدهد که جواب کارتون هایی که ما ساخته ایم، خون بوده است. این مستند در سال ۲۰۰۷ ساخته شده است و همه پیشینه این ماجراهای اتفاق افتاده و اعتراض هایی که در کشورهای اسلامی شده را گفته است. این فیلم محصول کانال دو تلویزیون دانمارک است و از شبکه های مختلف پخش شده است. راوی این فیلم شخصی است که به کشورهای سوریه، ایران، لبنان، قطر، فرانسه، آلمان و ترکیه سفر می کند. او هم زاویه فکری غربی ها را تحلیل می کند و هم کاریکاتورها را یکبار دیگر جلوی دوربین می آورد و واکنشهایی که از سوی مسلمانان رخ داده است را نشان می دهد. مثلاً در کشور ما به رژه زمان احمدی نژاد که در ۲۰ فروردین روز ارتش برگزار گردید می پردازد و می گوید: ایرانی ها تندرو هستند و درواقع این رژه را به این اتفاقات می چساباند. همچنین اعتراضات مردمی جلوی سفارت دانمارک را نشان می دهد.
وی دلیل اینکه چرا غربی ها کاریکاتور را برای اهانت به ساحت پیامبر اسلام انتخاب کرده اند می گوید: به این دلیل که به وسیله کاریکاتور با حداقل عناصر، حرفهای جدی ای را می توانیم بزنیم. کاریکاتور و طنز صراحت بیان بالایی دارد. اگر بخواهند فیلمی درباره پیامبر اسلام بسازند برای شان هزینه زیادی دارد اما کاریکاتور حداقل هزینه را دارد و خیلی راحت توزیع و پخش می شود. شروع حرکتهای توهین آمیز از سال ۲۰۰۵ از دانمارک شروع شد. البته در طول یکی دو دهه گذشته اتفاقاتی افتاده که زمینه را برای بازی های رسانه ای فراهم کرده است. جریان ۱۱ سپتامبر، انتشار کتاب آیات شیطانی، انتشار کاریکاتورهای توهین آمیز به ساحت مقدس پیامبر اکرم(ص)، پخش فیلم فتنه در هلند، آتش زدن قرآن توسط کشیش امریکایی، فیلم معصومیت و انتشارات کاریکاتورهایی جدید از پیامبر(ص) جریاناتی هستند که در غرب شروع شده و جریاناتی را در حول و حوش خودش رقم زده است.
وی افزود: تصویری که از مسلمانان در غرب ارائه می شود برای ما ناخوشایند است. بیش از ۱۰۰ فیلم در اروپا اکران شده که مسلمانان را به عنوان افراد خشونت طلب و افراط گرا نشان میدهند. ماجرای شارلی ابدو هم بر این مسئله دامن زده است. طبق یک نظر سنجی ای که در امریکا صورت گرفته یک چهارم امریکایی ها معتقدند که اسلام دین خشونت است و این اولین چیزی است که در مورد مسلمانان در غرب گفته می شود. تنها ۶ درصد از امریکایی ها که شناختی از اسلام داشتند از اسلام به عنوان دین خوب و مهربانی یاد کردند. ۶۸ درصد از امریکایی ها از اسلام به عنوان دین مسجد یاد کردند. خیلی عجیب نیست در اغلب فیلمها بروز حادثه یا منفجر شدن بمب را با صدای الله اکبر نشان می دهند. ۶۵ درصد امریکایی ها اسلام را خشک مغز، مرتجع و نفرت انگیز و تروریست و دین جنگ و اسلحه یاد کردند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: دشمن امریکایی ها در جنگ سرد کمونیست ها بودند ولی بعد از واقعه ۱۱ سپتامبر مسلمانان جایگزین کمونیست ها شدند.
وی جریانات هتک حرمت و اهانت ها را به ۳ دسته تقسیم کرد، اول تقابل هویتی ای است که غرب در مقابل مسلمانان احساس می کند و آن را تقسیم کرده اند به اینکه مردم و سیاستمداران و رسانه ها چگونه است. ما غرب را یکپارچه می بینیم ولی شرق را یکپارچه نمی بینم.
وی در ادامه گفت: بحث اهانت به پیامبران موضوع تازه ای نیست و ریشه آن به بیش از ۷۰۰ سال قبل می گردد که در هنرهای گوناگون در فلورانس ایتالیا توسعه پیدا کرد و از فضای هنر آغازگردید و نگاه غرب از آسمان به سمت زمین آمد و کاریکاتوربه عنوان یکی از اجزای هنرهای تجسمی آخرین خروجی آن است.
پیچرانلو یادآورشد: آن تقدسی که ما مسلمانان در باره پیامبر مورد نظرمان است غربی ها ندارند. آنها پیامبر را از نگاه زمینی می بینند و می گویند او هم به مانند همه انسانها یک انسان است. درواقع او را یک پیشگو می دانند که از علم ناشناخته ها بیاناتی دارد. می گویند ما نباید برای پیامبر اسلام تقدسی قائل شویم و او فراتر از انسانهای دیگر نبوده است و شأن لازم را به ایشان نمی دهند و می گویند چه ایرادی دارد که ما از پیامبر اسلام کاریکاتور بکشیم و تابوی در این زمینه ندارند.
وی گفت: این شأنی که ما برای پیامبر آنها قائل هستیم آنها خود برای پیامبر خود قائل نیستند و این بی حرمتی فقط مخصوص پیامبر ما نبوده است. از حضرت عیسی(ع) حضرت داود و حضرت یحیی(ع) در فیلمهایی به عنوان یک آدم زنباره توصیف کرده اند. در فیلم مسیح سوپر استار یا آوای خدا در مورد حضرت مسیح است. در فیلم آخرین وسوسه مسیح شاهد هستیم که خود مسیحیان این اهانت ها را تحمل نکردند که چنین تصویری از پیامبرشان ارائه شده است. در فیلم زندگی برایان تصویری هجو آمیز از حضرت موسی ارائه شده است.
وی به جریان دوم که آزادی است اشاره کرد و گفت: تمام سیاستمداران غربی به این چهارچوب متوسل می شوند. روزنامه شارلی ابدو می گوید ما داریم ذیل آزادی بیان این حرفها و کاریکاتورها را می زنیم. ما کشوری دموکراتیک هستیم و خطایی نکرده ایم که بخواهیم بابت آن عذرخواهی کنیم. درابتدای پخش فیلم کاریکاتورهای خون آلود و قبل از آمدن تیتراژ نوشته می شود خدا دموکراتیک است و درواقع این معنا را می رساند که این واکنشها و اتفاقات بعد از اکران فیلم و کشیدن کاریکاتورها به خاطر عدم تحمل دموکراسی است. درواقع می گویند مسلمانان به دموکراسی اعتقاد ندارند.
پیچرانلو به چارچوب سوم اشاره کرد و آن برخورد تمدنها و برخورد و درگیری تمدن اسلامی با تمدن غرب یا تقابل جهان اسلام با دنیای غرب است که در ذات خود اجتناب ناپذیر است. یکروز به عنوان کاریکاتور و روز دیگر به عنوان چیز دیگری. باز هم اتفاقاتی از این دست که ممکن است در آینده اتفاق بیفتد.
وی به فیلم فتنه اشاره کرد که در آن گفته می شود جمعیت مسلمانان در غرب به شکل فزاینده ای در حال افزایش است و یک نماینده مجلس آنها در فیلم فریاد می زند که اسلام دارد غرب را تسخیر می کند و آنها نمی توانند افزایش فزاینده جمعیت مسلمان را در فضای غرب تحمل کنند. فضایی که غرب از آن به عنوان تنوع فرهنگی یاد می کند به بن بست و چالش خورده است و عملاً به یکنوع نژادپرستی رسیده است.
دکتر احمد نادری نیز در این نشست گفت: این اهانت ها از نگاه جامعه شناسانه یک بحث جدیدی نیست. از اواخر دهه ۹۰ و اوائل قرن بیست و یکم در ۲ محور تقسیم بندی می شود؛ محور اول کشورهای مسلمان و کشورهایی که عمدتاً در شرق هستند و محور دوم مسلمانان داخلی خود کشورهای غرب. در قبال کشورهای مسلمان رویکردی که غربی ها دنبال کردند بحث جنگ تمدنها و بحث اسلام هراسی بوده است.
وی به بحث مهاجرت های یهودیان به اسرائیل اشاره کرد و گفت: وقتی که این حملات در کشور فرانسه رخ داد توانست مهاجرت ها را به اسرائیل معکوس کند. این مسئله هم مطرح شده که این اهانت ها توسط اسرائیل برنامه ریزی شده است که یهودی های فرانسه، اسرائیل را امن تر از فرانسه بدانند. اسرائیل شاهد مهاجرت های معکوس در سرزمین های اشغالی بوده است که بسیار بسیار جدی بوده و آنهایی که دستشان به دهنشان می رسیده از اسرائیل خارج شده اند. با این کار اسرائیل و نتانیاهو می خواستند جلوی مهاجرت های معکوس را بگیرند. راه حل هایی که می توانیم در باره این پدیده ارائه کنیم، افزایش شکیبایی و صبر است. نباید جوزده شویم و به سمتی برویم که حرکت های خشن انجام دهیم تا غرب آنها را در مقابل ما علم کنند. مسئله دیگر شهرک سازی صهیونیست ها است که صدای انگلیس را هم درآورده است، زیرا می خواهند این شهرکها پر از سکنه شود که تنها با مهاجرت یهویان سراسر دنیا به اسرائیل امکان پذیر می شود.
وی به دومین مسئله یعنی گفتگو اشاره و نامه مقام معظم رهبری به جوانان اروپا و آمریکایی شمالی که به شدت موفق بوده اشاره کرد و گفت: پیگیری آن از طریق تشکلهای مردمی و دانشگاهی باید دنبال شود.
وی درباره لزوم کار رسانه ها برای شناساندن اسلام به مردم غرب گفت: اسلام هم منش و هم رحمانیت و رحیمیت دارد. لذا کار رسانه ای می خواهد که ما کمتر به این مسئله پرداخته ایم.
وی به استعمار کلاسیک و استعمار نو و استعمار فرانو اشاره کرد و گفت: رویکرد غربی ها از ابتدای قرن بیست و یکم هر سه نوع استعمار را با هم تلفیق کرده و در قالب جنگ تمدنها تقسیم بندی کرده است. اشغال عراق؛ اشغال افغانستان شکل کلاسیک استعمار است در استعمار نو حاکم را عوض می کنند و در استعمار فرانو به بحث های تخریب فرهنگی می پردازند. ترکیب هر سه نوع استعمار در قرن بیست و یکم که جهتگیری آن به تفرقه دینی و نفرت انجامیده است از قبیل تشیع انگلیسی، سنی امریکایی و وهابیت که شاهد آن هستیم.
نظر شما