به گزارش خبرنگار مهر، علیرضا گنج دانش مدیر انتشارات و کتاب فروشی گنج دانش صبح امروز دوشنبه ۱۵ تیرماه در سرای اهل قلم مهمان یکی دیگر از سلسله نشست‌های تاریخ شفاهی کتاب یعنی نشست بیست و سوم آن بود و در آن به بیان سرگذشت این انتشارات باسابقه و در واقع قدیمی ترین ناشر کتابهای حوزه قوانین در ایران پرداخت.
گنج دانش ابتدا به نحوه ورود خود به کار نشر کتاب اشاره کرد و گفت: بنده در یک خانواده فاضل و کتاب شناس رشد یافته ام. مادرم فردی تحصیلکرده، حافظ قرآن و اهل نوشتن بود اما تاسف از اینکه تنها ۱۳ سالم بود که مادرم را از دست دادم. امرار معاش خانواده گنج دانش تنها از طریق کتابفروشی و یا همان کتابخانه گنج دانش بود.
«گنج دانش» یکی از اولین واردکنندگان کتاب به کشور
وی که از ۲۳ سالگی وارد کار نشر کتاب شده و فردا (۱۶ تیر) وارد هفتاد و یکمین سال عمر خود می‌شود، با بیان اینکه انتشارات گنج دانش در زمان مدیریتش توسط پدرش تنها ناشری بوده که اقدام به خرید و واردات کتابهای خارجی به کشور می‌کرده است، افزود: پدر من از کشورهای عربی مثل لبنان، مصر و عراق کتابهای علمی به زبان عربی را خریداری می‌کرد که اغلب این آثار هم کتابهای مرجع بود. آن زمان در بیروت ناشری به نام مکتب الکاتولیکیه بود که البته بعدها نامش را به مکتب الشرقیه تغییر داد. پدرم از این ناشر کتابهای عربی علمی را خریداری می‌کرد که از برجسته ترین این آثار «کتاب المنجد» بود که سالهای سال ما آن را از لبنان وارد می‌کردیم.
خودمان روی «خلیج عربی» را در کتابهای «المنجد» خط می‌کشیدیم
گنج دانش ادامه داد: بعد از مدتی که برخی مسائل سیاسی در خاورمیانه به خصوص در حوزه کشورهای حاشیه خلیج فارس رخ داد ما دیدیم که در این کتاب (المُنجد) نقشه‌هایی از منطقه چاپ می شود که در آنها تعلق خلیج فارس به کشور ما زیر سئوال رفته است و نوشته شده «خلیج العربی اَو خلیج الفارسی» که ما خودمان همه این خلیج العربی‌ها را خط می‌زدیم!
مدیر انتشارات و کتاب فروشی گنج دانش با اشاره به اینکه موسس این انتشاراتی حبیب الله آموزگار بوده است، گفت: کسی پدرم را به آموزگار معرفی کرده تا نزد او کار یاد بگیرد. پدرم ۱۵ سال در کتابفروشی گنج دانش کار کرد و پایان این سالها مقارن شد با ورود آموزگار به عرصه سیاست و درست در سال ۱۲۹۵ آموزگار انتشارات گنج دانش را به پدر من فروخت. مکان اولیه این کتابفروشی در خیابان ناصریه یا همان خیابانی که اکنون وزارت دارایی آنجاست، بود و در سال ۱۳۲۱ به خیابان باب همایون منتقل شد. آن زمان کتابفروشی‌های مظفری و مهدیه هم در کنار ما در باب همایون فعالیت می‌کردند.
«گنج دانش» پاتوق چهره‌هایی مانند بدیع الزمان فروزانفر، علی اصغر حکمت و علی اکبر سیاسی بود
وی با اشاره به رفت و آمد همیشگی چهره‌های مهم عالم حقوق و سیاست و ادبیات از جمله بدیع الزمان فروزان فر، علی اصغر حکمت و علی اکبر سیاسی به انتشارات گنج دانش در آن سالها به چاپ اولین کتابهای علی اصغر حکمت از سوی همین ناشر اشاره کرد و گفت: متاسفانه پدرم در سال ۱۳۲۵ بینایی‌اش را از دست داد و با اینکه از حافظه ای بسیار قوی برخوردار بود، کار کتابفروشی ما دچار رکود شدیدی شد و در سال ۱۳۳۹ کتاب فروشی را به مدت ۳ سال برای اداره به من اجاره داد و من هم از همان آغاز به کار خودم شروع به انتشار جزوه‌ها و کتابهای حوزه حقوق کردم.
وی با بیان اینکه انتشارات گنج دانش اولین ناشر کتابهای تخصصی در ایران بوده است، گفت: من بعد از پایان سه سال اجاره کتابفروشی، آن را از پدرم خریدم.
آیت‌الله جنتی هنوز هم در خصوص مسائل مربوط به قوانین در کتاب‌ها با ما ارتباط می‌گیرد
گنج دانش سپس با اشاره به سیر تحول و تطور قوانین و مقررات حقوقی در ایران در چند دهه اخیر، گفت: حقوقدانانی مانند آیت الله احمد جنتی و آیت الله محمد یزدی که از همان سالهای اولیه پیروزی انقلاب و تا همین امروز در خصوص نحوه تدوین قوانین و چاپ کتابهای این حوزه با ما که ناشر تخصصی این آثار بودیم، مراوده داشتند.
ماجرای شکایت جعفری لنگرودی از عبدالرحیم جعفری
وی که چندین عنوان از کتابهای دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی در حوزه حقوق را به چاپ رسانده است درباره علت چاپ یکی از آثار او از سوی انتشارات امیرکبیر در زمان مدیریت عبدالرحیم جعفری، گفت: آن زمان انتشارات ابن سینا ۳، ۴ عنوان از کتابهای آقای لنگرودی را چاپ کرد و اجازه چاپ کتابهای ایشان را به آقای جعفری مدیر انتشارات امیرکبیر فروخت.
گنج دانش ادامه داد: آقای جعفری جلد این کتاب‌ها را عوض کرد و بدون پرداخت حق التالیف به آقای لنگرودی، آنها را چاپ کرد. آقای لنگرودی هم از آقای جعفری شکایت کرد اما من پادرمیانی کردم و ایشان را مجاب کردم که از شکایتشان منصرف شوند.
وی درباره علت گرایش انتشارات گنج دانش به چاپ کتابهای حوزه حقوق، نزدیکی جغرافیایی محل این انتشارات را به دادگستری و ارتباط خودش را با حقوقدانها و اساتید این رشته، دلیل این موضوع عنوان کرد و گفت: به جز برخی از کتابهای حوزه حقوق، تمامی کتابهای حوزه قانون، از سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۵۷ در کشور توسط انتشارات گنج دانش به چاپ رسیده است.
مدیر انتشارات گنج دانش همچنین با تاکید بر اینکه این ناشر هیچ گاه مخاطب عام نداشته و همواره برای مخاطبان خاص یعنی قشر کتابخوان و معلم و مدرس در حوزه حقوق و قوانین، مبادرت به انتشار کتاب کرده است، یادآور شد: ما از همان ابتدا که شروع به کار چاپ کتاب کردیم، هیچ گاه به دنبال نفع مادی نبودیم و همواره نفع معنوی این کار برای ما پراهمیت تر بوده است.
می‌توانستم با چاپ کتابهای تست، میلیاردر شوم ولی هرگز حاضر به انجام این کار نبودم
وی تاکید کرد: من کسی بودم که می‌توانستم با چاپ کتابهای تست حوزه حقوق، مثل خیلی‌های دیگر میلیاردر شوم ولی هرگز حاضر به انجام این کار نبودم. چیزی که الان صنعت نشر ما را آزار می‌دهد، کتاب سازی است که متاسفانه وزارت ارشاد که جلوی هر کاری را می‌گیرد، حاضر نیست برای جلوگیری از این روند بیمارگونه کتاب سازی کاری بکند.
ناشرانی که «سُدس» را «ثلث»، «نسخ» را «فسخ» و «مجازات اسلامی» را «مخابرات اسلامی» چاپ می‌کنند!
گنج دانش در این زمینه مثالی زد و گفت: متاسفانه الان کتاب‌هایی در حوزه حقوق و قوانین جزایی و کیفری چاپ می‌شود که در آنها «سُدس» (به معنای یک ششم) را «ثلث» (به معنای یک سوم) و «نسخ» (به معنی طبع کتاب) را «فسخ» (به معنی پایان یک معامله) چاپ می‌کنند. ما حتی یک ناشر دولتی (وابسته به وزارت بازرگانی) داریم که تمامی عبارت‌های «مجازات اسلامی» را «مخابرات اسلامی» چاپ کرده است. شما ببینید با این متون حقوقی، کشور ما به کجا می‌رود!؟
وی تاکید کرد: من به عنوان مدیر یک انتشارات تا به حال حتی یک مورد هم نشده که کتابی را قبل از چاپ خودم تا به انتها نخوانده باشم. من همه کتاب‌هایم را می‌خوانم و بعد می‌فرستم چاپخانه.
رئیس اتحادیه ناشران می‌گفت اظهارنامه را سفید تحویل بدهید، مالیات خودش 56 میلیون تومان شد!
گنج دانش سپس با بیان اینکه من خانه ام را در خیابان شریعتی فروختم تا در سال 1379 یک کتابفروشی در جلوی دانشگاه تهران بخرم، به برخی بی‌تدبیری‌ها در دوره‌های مختلف فعالیت اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران از سوی مسئولان آن اشاره کرد و گفت: یادم می‌آید در ابتدای فعالیت اتحادیه در دوره‌ای که آقای نادر قدیانی ریاست آن را بر عهده داشت، ایشان در خصوص موضوع معافیت مالیاتی بسیار خوشبین بود و به اعضا می‌گفت که لازم نیست اظهارنامه مالیاتی‌تان را پر کنید، آن را سفید تحویل دهید، از مالیات معاف خواهید شد، من همین کار را کرده‌ام، معاف شده‌ام. من به ایشان و دیگر دوستان عضو اتحادیه متذکر شدم که این روش، درست نیست و حتماً باید اظهارنامه را پر کنید. آقای قدیانی برای انتشارات خودش همان روش خودش را پیش گرفت و انجام داد که نتیجه آن تعیین 56 میلیون تومان مالیات برای ایشان بود!
وی با بیان اینکه در شرایطی که آقای قدیانی رئیس اتحادیه ناشران بود و طبیعتاً ایشان باید به ما کمک می‌کرد نه ما، ایشان از من کمک خواست و البته من هم دریغ نکردم و خوشحالم که توانستم مالیات ایشان را به 16 میلیون تومان کاهش دهم.
نشر کتاب در ایران در حال نابودی است
این مدیر باسابق حوزه نشر کتاب در ادامه این جلسه از علیرضا حیدری موسس انتشارات خوارزمی و همچنین عبدالرحیم جعفری مدیر انتشارات امیرکبیر، بسیار به نیکی یاد کرد و در ادامه با اشاره به وضعیت نامطلوب انتشار کتاب، کتابسازی‌ها و سرقت‌هایی که در این زمینه صورت می‌گیرد، آینده کتاب را در ایران نگران کننده و حتی وضعیت فعلی آن را در حال اضمحلال و نابودی توصیف کرد و گفت: متاسفانه قوانینی هم که در این زمینه وجود دارد، چندان کارساز نیست.
نظر شما