در قرارداد 1975 الجزاير، خط الراس ارتفاعات ميمك به عنوان مرز ايران و عراق تعيين گرديد. سپس كميتههاي مشترك دو كشور براي تهيه اسناد لازم و ميلهگذاري مرز به گفتگو پرداختند. اين گفتگوها كه به كندي انجام ميشد، تا آستانه وقوع انقلاب اسلامي به نتيجه تعيين كننده اي نرسيد. در اين ميان، رژيم عراق كه به تعيين قطعي مرزها تمايلي نشان نميداد، با پيروزي انقلاب اسلامي زمينه را بر ملغي كردن قرارداد مذكور فراهم ديد و در تاريخ 19/6/1359 به ميمك حمله كرد و در تاريخ 21/6/1359 آن را اشغال كرد.
چهار ماه بعد (19/10/1359)، طي عمليات ضربت ذوالفقار، اگرچه دشمن از قلل ميمك عقب رانده شد، ليكن شمال و غرب اين منطقه همچنان تحت اشغال او بود. اين وضعيت ادامه داشت تا اينكه عمليات عاشورا به منظور آزادسازي ارتفاعات شمال ميمك و نيز دامنه غربي آن طراحي و به اجرا درآمد.
اهداف عمليات
- انهدام بخشي از قواي دشمن .
- تحميل پدافند در دشت به دشمن .
- ايجاد تسهيلات در رفت و آمد از جنوب به غرب و بالعكس؛ و نيز ارتباط و اتصال جبهههاي جناحين ميمك .
- آزادسازي قسمتي از اراضي اشغالي .
- تامين منطقه ميمك با تسخير و تصرف ارتفاعات مهم منطقه، همچون: گركني، فصيل و فرورفتگي ميمك.
موقعيت منطقه عملياتي
سراسر منطقه عملياتي پوشيده از شيارها و پستي و بلنديهاي بسياري است كه پراكندگي آنها شكل پيچيدهاي به منطقه ميدهد. نوع زمين منطقه از خاك رس و در بعضي نقاط همراه با شن ميباشد كه حركت خودروها را دچار مشكل ميكند.
حد فاصل تنگههاي بينا و بيجار كه عمليات در آن متمركز گرديده بود، ارتفاعات نسبتاً بلندي قرار داد كه مرتفعترين آنها كوه ميمك است. به هر ميزان كه از اين ارتفاعات به طرف خاك عراق پيشروي شود، به تدريج زمين پستتر گرديده و تقريباً مسطح ميشود.
ارتفاعات مهم اين منطقه عبارتند از: كاني سخت و زالوآب، شورشيرين، شينو، ميمك، فصيل، گرگني، تلخاب، گلم زرد قلالم كاني شيخ.
استعداد دشمن
- تيپهاي 403، 503 و 604 پياده .
- تيپ 4 پياده كوهستاني .
- تيپ 46 مكانيزه .
- تيپ 12 زرهي .
- يك گردان از گارد رياست جمهوري .
- يك گردان كماندويي .
- يك گردان جيش الشعبي.
سازمان رزم خودي
فرماندهي و هدايت عمليات بر عهده قرارگاه "سلمان" بود و نيروهاي عمل كننده متناسب با وظايف و اهداف مورد نظر به چهار قسمت به شرح زير تقسيم شدند:
قرارگاه سلمان
فجر 1
سپاه = تيپ مستقل 21 امام رضا(ع) با 4 گردان + يك گروهان تانك از تيپ زرهي 28 صفر .
ارتش = تيپ 1 لشكر 81 زرهي با 2 گردان .
فجر 2
سپاه = تيپ مستقل انصارالحسين(ع) .
ارتش = تيپ 3 لشكر 81 زرهي .
(در احتياط كل عمليات بودند و تا پايان عمليات وارد عمل نشدند.
فجر 3
سپاه = لشكر (-) 5 نصر با 4 گردان + 1 گروهان تانك از تيپ زرهي 28 صفر .
ارتش = گردان (-) 211 تانك از لشكر 84 پياده .
فجر 4
سپاه = تيپ مستقل 29 نبياكرم (ص) .
ارتش = يك گروهان از گردان 211 تانك .
توپخانه = 3 گردان از ارتش و 2 گردان از سپاه.
چهار ماه بعد (19/10/1359)، طي عمليات ضربت ذوالفقار، اگرچه دشمن از قلل ميمك عقب رانده شد، ليكن شمال و غرب اين منطقه همچنان تحت اشغال او بود. اين وضعيت ادامه داشت تا اينكه عمليات عاشورا به منظور آزادسازي ارتفاعات شمال ميمك و نيز دامنه غربي آن طراحي و به اجرا درآمد. |
طرح عمليات
پس از انجام شناساييهاي لازم، عمليات از سه محور زير طراحي گرديد:
محور اول = ارتفاعات فصيل، 350 و باني تلخاب؛ كه در ماموريت فجر 1 بود.
محور دوم = ارتفاعات فصيل و يال ميمك؛ كه در ماموريت فجر 3 بود.
محور سوم = فرورفتگي ميمك؛ كه در ماموريت فجر 4 بود.
شرح عمليات
از غروب روز 25/7/1363، نيروها به طرف اهداف خود حركت كردند. درگيري با دشمن با رمز يا اباعبدالله الحسين(ع) حدود ساعت 01:30 بامداد در محور مياني (فصيل) آغاز شد و رزمندگان پس از چندين ساعت نبرد موفق شدند در ساعت حدود 9 صبح ارتفاعات فصيل را تصرف و سپس پاكسازي كنند. در اين ميان، تلاش براي تصرف يال ميمك (348) به نتيجه نرسيد.
در محور جنوبي (فرورفتگي ميمك) كه درگيري در ساعت 02:45 آغاز شد، اگرچه نيروها توانستند به برخي از اهداف خود دست يابند، ليكن در حالي كه فاقد سنگرهاي دفاعي بوده و از امكانات پشتيباني نيز بيبهره بودند، با پاتك زرهي دشمن مجبور شدند عقب نشيني كنند.
در محور شمالي (گرگني)، نيروها كه اغلب اوقاع خود را به خنثيسازي ميادين مين و بازكردن معبر اختصاص داده بودند، سرانجام پس از مدتي درگيري با دشمن توانستند ارتفاع گرگني را تصرف كنند.
در اين ميان، دشمن با جمعآوري و سازماندهي نيروهايش، از صبح روز دوم پاتكهاي سنگين خود را كه با آتش شديد توپخانه و حملات هوايي همراه بود، آغاز كرد و هر بار با مقاومت نيروهاي خودي مواجه شده و ضمن تحمل تلفات و ضايعات مجبور ميشد عقبنشيني كند.
نهايتاً، پس از چند روز درگيري بين طرفين، مواضع متصرفه تامين گرديد.
نتايج عمليات
بازپس گيري بيش از 50 كيلومتر مربع از مناطق اشغالي .
تصرف بخش مهمي از ارتفاعات منطقه (فصيل - گرگني) .
در معرض تهديد قرار گرفتن جاده بدره - مندلي .
آزادشدن جاده مرزي خودي .
كشته و زخمي شدن حدود 1500 نفر از نيروهاي دشمن .
به اسارت درآمدن 190 نفر .
انهدام چندين دستگاه تانك و خودرو نظامي .
به غنيمت درآمدن 4 تانك، 7 خودرو، 6 قبضه تفنگ 106 ميليمتري، 29 قبضه خمپارهانداز و تعداد زيادي سلاح سبك و مهمات.
نظر شما