به گزارش خبرگزاری مهر، کرسی نقد «دولت و ملت در فلسفه سیاسی امام خمینی(ره)» با ارائه حجت الاسلام داوود مهدوی زادگان عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و نقادی حجت الاسلام احمدرضا یزدانی مقدم عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با مدیریت مرتضی یوسفی راد عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، صبح امروز ۲۱ بهمن ماه در پژوهشکده علوم و اندیشه اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
مهدوی زادگان در ابتدای این نشست با بیان اینکه فلسفه سیاسی دانش توجیه عقلانی از نظام سیاسی مطلوب است، گفت: مراد از توجیه عقلانی اعم از طریقت عقل (روش) و موضوعیت عقل (مرجعیت) است. بنابراین، وقتی عالم اسلامی به نحو عقلانی نظام سیاسی مطلوب را از کتاب و سنت استنباط می‌کند؛ کار او در حوزه فلسفه سیاسی قرار می‌گیرد. چنان که امام خمینی (ره) تبیین عقلانی نظام سیاسی اسلام را به هر دو روش طریقی و موضوعی انجام داده است.
وی افزود: امام خمینی(ره) در اثبات نظام سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه، هم به عقل ارجاع داده است و هم از معبر عقلانی وارد کتاب و سنت شده است. از دیدگاه ایشان، حکومت جزء اصول بنیادین اسلام است. به طوری که مسلمان با انکار آن گرفتار کفر خفّی می‌شود. حکومت اسلامی مقتضای دو وصف مالکیت و حاکمیت مطلقه خداوند است. چنان که عقل سلیم خداوند را از هدایت عاری از حکومت منزّه می‌داند. بر همین اساس، امام خمینی (ره) هر گونه نظام سیاسی عرفی را اعم از نظام‌‌های سلطانی (صفویه) و مدرن (نظام رضاخانی و آتاتورکی و غربی) نامشروع می‌داند. حکومت نامشروع، حکومت طاغوت است.
این محقق و استاد دانشگاه تصریح کرد: به عقیده امام خمینی(ره) نظام سیاسی اسلام مبتنی بر اصل امامت است و حاکمیت ولی فقیه عبارت از استمرار امامت در عصر غیبت معصوم(ع) است. بر این اساس، از نظر ایشان حکومت مشروع در اسلام عبارت از حکومت ولایی است. ولایت از آن خدا و رسول خدا(ص) و اولوالامر یا علمای راستین خداست.
وی در ادامه سخنانش با اشاره به اینکه از جمله بحث‌های اساسی در فلسفه سیاسی جایگاه و رابطه دولت و ملت در نظام سیاسی مطلوب است، گفت: فیلسوفان سیاسی در تبیین این مسأله از دوگانه‌های فلسفی مختلفی بهره می‌گیرند. در اینجا به چهار مورد از این دو گانه‌ها اشاره می‌شود: ۱ـ دو گانه حق و تکلیف؛ ۲ـ دوگانه مشروعیت و مقبولیت ۳ـ دوگانه غلبه و ارادت ۴ ـ دوگانه قراردادی و طبیعی.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تصریح کرد: ویژگی فلسفه سیاسی امام خمینی(ره) در پرداختن به این مسأله جامعیت آن است. ایشان در مباحث فلسفی ـ کلامی خود این چهار دو گانه را مد نظر داشتند. از بررسی نظرات ایشان می‌توان جایگاه دولت ـ ملت در نظام ولایی را این گونه تصویر کرد که از جهت دوگانه حق و تکلیف، تلفیقی است و از جهت دوگانه مشروعیت و مقبولیت، تفکیکی است و از جهت دوگانه غلبه و بیعت بر اصل بیعت است و از جهت دوگانه قراردادی و مطلقه بر وجه مطلقه است.
وی در جمع بندی پایانی این نشست تأکید کرد: بر اساس جدول فوق می‌توان چنین نتیجه گرفت که رابطه دولت ـ ملت در نظام سیاسی ولایی در حد اعلی؛ در نظام سیاسی مدرن در حد اواسط و در نظام سیاسی سلطانی در حد ادنی دیده شده است. به همین خاطر است که امام خمینی(ره) مکرر می‌فرمودند مردم سالاری واقعی در حکومت اسلامی است.
نظر شما