خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- سمیه خمارباقی: روابط مصر و ترکیه در پی برکناری «محمد مرسی» رئیس جمهوری وابسته به گروه اخوان المسلمین مصر در سال ۲۰۱۳ تاکنون به سردی گراییده است.
«رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه با حمایت از مرسی و اخوان المسلمین، دولت جدید مصر که برآمده از دل ارتش این کشور است را نامشروع خواند و روی کار آمدن «عبدالفتاح السیسی» وزیر دفاع وقت مصر به عنوان رئیس جمهوری این کشور را یک کودتا خواند.
کودتای نافرجام اخیر در ترکیه بهانه ای شد تا گفتگویی را با «محمود اسماعیل» استاد دانشگاه های مصر انجام دهیم که مشروح آن از نظر می گذرد:
*مصر مانع از صدور قطعنامه شورای امنیت در محکومیت کودتای نظامی ترکیه شد دلیل این موضوع چیست؟
مصر مانع از صدور قطعنامه شورای امنیت علیه کودتای نافرجام در ترکیه نشد چرا که مصر بزرگتر از آن است که علیه ترکیه حیله ورزی کند. مصر عضو غیر دائم شورای امنیت است و اگر ۵ عضو دائم شورای امنیت تصویب این قطعنامه را ضروری می دانستند آن را تصویب می کردند.
به عقیده من نظام ترکیه از نظر تفکرات و دیدگاه هایش به مسائل بسیار کوچک است.
*آنکارا اعلام کرده حاضر به میزبانی از مخالفان دولت مصر است. این موضوع آیا صرفا اقدامی تبلیغاتی و به منظور تحت فشار قرار دادن دولت مصر است یا نشان از عمق اختلافات ایدئولوژیک میان دو کشور دارد؟
من اطلاعی از حضور مخالفان نظام ترکیه در مصر ندارم، اگر وجود داشت ما باید اسامی آنها را می دانستیم و از فعالیت هایشان اطلاع پیدا می کردیم. مخالفان ترکیه با کودتا مخالف هستند بنابراین چطور ممکن است مخالفانی در خارج ترکیه وجود داشته باشند در حالی که رجب طیب اردوغان را تایید می کنند؟ این سوال واقعا مهم است، اختلاف میان ترک ها و مصر یک موضوع قدیمی است.
من به عنوان استاد تاریخ اسلامی روح عثمانی ها رو حس می کنم و عثمانی گری در تفکرات نظام ایدئولوژیک ترکیه وجود دارد. عثمانی ها خواهان احیای سلطنت خود در جهان عرب هستند جایی که به مدت چند قرن حکومت می کردند.
ترکیه عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و هم پیمان رژیم صهیونیستی و آمریکا است، اردوغان خواهان شعله ور شدن جنگ در کشورهای عربی است اما در این زمینه شکست خورده است و امروز در حالتی از ترس ناشی از گسترش تروریسم بسر می برد تروریسمی که اردوغان حامی آن بود و این اصل اختلاف میان مصر و ترکیه است.
*در مقابل این اقدام دولت آنکارا، یک نماینده پارلمان مصر تاکید کرده حاضر به اعطای پناهندگی به «فتح الله گولن» است با توجه به این مسائل آینده روابط ترکیه و مصر را چگونه ارزیابی می کنید؟
ترکیه به صورت رسمی از آمریکا خواسته است فتح الله گولن را تحویل دهد، این موضوع چند ماه است جریان دارد اما تا آنجایی که من اطلاع دارم مصر هرگز قصد جدی و رسمی برای پذیرش گولن ندارد.
آینده روابط مصر و ترکیه مربوط به موضوع اخوان المسلمین است اگر اردوغان اخوانی های مقیم در ترکیه را به مصر بازگرداند روابط دو کشور رو به بهبود خواهد رفت و این مسئله در عرصه سیاست وجود دارد همانطور که شاهدیم وی به صورت رسمی از «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه عذرخواهی کرد و همچنین به رژیم اسرائیل نزدیک شد پس هر چیزی در سیاست جایز است.
*با توجه به اختلافات ترکیه و مصر بر سر اخوان المسلمین و جایگاه مصر در جهان عرب، این موضوع چه آثاری بر روابط ترکیه و جهان عرب خواهد داشت؟
مشکل مصر با رجب طیب اردوغان در درجه اول یک مشکل تاریخی و عمیق در تاریخ جهان عرب است، استانبول در مقایسه با دیگر شهرهای جهان با پذیرش رهبران اخوان المسلمین که برخی از آنها محکوم به اعدام شده اند بیشترین میزبانی گروه های جهادی و تکفیری را داشته است.
علاوه بر حضور رهبران گروه هایی همچون اخوان المسلمین و الجهاد، بسیاری از عناصر تکفیری داعش نیز از طریق ترکیه راهی سوریه و عراق می شوند به طوری که شهر استانبول به قبله تروریست ها و تکفیری ها تبدیل شده است.
با وجود حملات تروریستی که اخیرا در ترکیه انجام شده و داعش مسئولیت آنها را برعهده گرفته است اما اردوغان همچنان از گروه های تروریستی حمایت می کند و دست از میزبانی تروریست ها برنداشته است و همواره زمینه را برای تحریک تروریست ها فراهم کرده است و شهرهای ترکیه به پایگاه گروه های تروریستی برای حمله به کشورهای عربی تبدیل شده است.
به عنوان مثال شبکه های ماهواره ای را در اختیار اخوان المسلمین قرار داده است و این گروه با برنامه هایی که از ترکیه پخش می شود رهبران اخوان را علیه مصر و فتنه انگیزی تحریک می کند.
مسئولان ترکیه مانع از توقف برنامه های این شبکه ها نمی شوند لذا در چنین وضعیتی من معتقدم بهبود روابط قاهره – آنکارا در آینده ای نزدیک امکانپذیر نیست و مادامی که ترکیه سیاست های خود را تغییر ندهد و به جای فتنه انگیزی در کشورهای دیگر به بهبود اوضاع داخلی خود نپردازد، روابط دو کشور تغییر نخواهد کرد.
نظر شما