اروپا در موضوع هسته‌اي به "راه حل ميانه" روي آورده است
پذيرش ايران هسته‌اي با طرح خاورميانه بزرگ منافات دارد
دكتر حشمت الله فلاحت پيشه در گفتگو با خبرنگار "مهر" در خصوص موانع پذيرش ايران هسته اي از سوي غرب، گفت: مانع اول آمريكايي ها هستند كه به سمت حيثيتي كردن پرونده هسته اي پيش رفتند. آمريكايي ها مي خواهند به هرصورت ايران كوتاه بيايد و راه حل ميانه را رد مي كنند.
فلاحت پيشه افزود: اروپا در حال حاضر به سياست "راه حل ميانه" روي آورده است و چون موضع ايران مبتني بر مذاكره و تعامل است، به همين جهت شرايط براي پذيرش ديلپماسي و راه حل ميانه مساعد است.
وي مانع دوم پذيرش ايران هسته اي از سوي آمريكا را " طرح خاورميانه بزرگ" توصيف كرد و گفت: در نظر آمريكايي ها هيچ كشوري در خاورميانه نبايد فن آوري مسالمت آميز هسته اي داشته باشد، اگر در موضوع هسته اي ، ايران پيروز شود، گرايش به سمت ايران، منطقه را پر خواهد كرد و اين افسانه شكست ناپذيري استراتژي آمريكا را با چالش جدي مواجه مي كند.
عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي گفت: البته ما نمي خواهيم غرور هيچ كشوري-حتي آمريكا- را بشكنيم، به دنبال تقابل و درگيري با آمريكا نيستيم ولي كوتاه هم نمي آييم.
فلاحت پيشه در پايان درخصوص وظايف دستگاه سياست خارجي براي تسهيل شرايط پذيرش ايران هسته اي به عنوان گزينه كم هزينه براي غرب، گفت: بايد شرايط شكل گرفته را تقويت كنيم، مواضع اخير اروپا مثبت و قابل تامل است، دنيا روي ديپلماسي حساب كرده است و ما نبايد كاري كنيم كه شكست ديپلماسي به گردن ما بيفتد.
مانع مهم پذيرش ايران هسته‌اي فضاي گفتماني بين ايران و غرب است
منافع غرب در خاورميانه دو وجه اروپايي -آمريكايي دارد
مهدي مطهرنيا، استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار "مهر"، در پاسخ به اين سئوال كه با توجه به اختلاف كشورهاي اروپايي، چين و روسيه با آمريكا بر سر تحريم ايران، راهكارهاي تسهيل پذيرش "ايران هسته اي" به عنوان كم هزينه ترين گزينه ممكن چيست گفت: نخستين مانع پذيرش ايران هسته اي از سوي غرب ، فضاي گفتماني حاكم بر روابط ايران و غرب است كه توسط ايالات متحده مديريت مي شود.
وي آخرين نمونه از اين رويكرد را در دانش واژه " جنگ ايدئولوژيك" و همچنين حمايت تلويحي "پاپ" از اين مساله توصيف كرد و گفت: عدم سلامت اتمسفر موجود و فضاي گفتماني بين ايران و غرب را بايد مهمترين چالش موجود در اين زمينه دانست ، ايران و غرب در شرايط حاضر در رويكردي كلان محور با نفي يكديگر به اثبات خود بپردازند.
|
نخستين مانع پذيرش ايران هسته اي از سوي غرب، فضا و اتمسفر گفتماني حاكم بر روابط ايران و غرب است كه توسط ايالات متحده مديريت مي شود |
اين استاد دانشگاه مانع بعدي پذيرش ايران هسته اي از سوي غرب را " چالش استراتژيك و فقدان رويكرد همگرايي منطقه اي" درمنطقه خاورميانه معرفي كرد و تصريح كرد: منافع غرب در خاورميانه دو وجه اروپايي -آمريكايي دارد، درهر مقطعي از مقاطع برخورد غرب با ايران، در مرحله نخست نوعي واگرايي بين اروپا و آمريكا را شاهد هستيم ولي با گذشت زمان اشتراك منافع آنها باعث نزديكي مواضع آنها مي شود و با بده بستانهاي سياسي-اقتصادي نهايتا رويكرد همگرايانه نسبت به ايران پيدا مي كنند.
مطهرنيا راهبرد فعلي ايران براي تسهيل پذيرش ايران هسته اي از سوي غرب را انجام سه رويكرد" هويت شناسي" ، "موقعيت شناسي" و "ظرفيت شناسي " از جايگاه خويش در منطقه دانست و گفت: ايران براي نيل به اين هدف، بايد در قالب نظريه "بازي ها" ، به تعامل با قدرتهاي نابرابر بپردازد تا بتواند بازي را از آنچه كه آمريكا مي خواهد خارج كند.
اين استاد دانشگاه در پاسخ به اينكه وظيفه فعلي ديپلمات هاي ايراني در اين زمينه چيست، گفت: بايد تلاش شود فضاي گفتماني، ادبيات سياسي و باز تعريف منافع خود را با توجه به مقتضيات زماني به انجام رسانيم.
اروپا ، چين و روسيه براي پذيرش ايران هسته‌اي آمادگي دارند
دكتر سعيد رجايي خراساني، استاد دانشگاه و نماينده اسبق كشورمان در سازمان ملل در گفتگو با خبرنگار "مهر" در تحليل آخرين وضعيت موضوع هسته اي و اختلاف غرب بر سر تحريم ايران، گفت: نبايد فراموش كرد كه غرب يكپارچه نيست، آمريكا مي خواهد از طريق مساله هسته اي ايران، مقبوليت از دست رفته خود در جنگ عراق و افغانستان را دوباره به دست آورد.
وي افزود: انگيزه هاي آمريكا با اروپا و ديگر كشورهاي غربي در موضوع هسته اي ايران، متفاوت است، بوش و هيات حاكمه فعلي آمريكا مي خواهد مساله هسته اي را خرج بحران مقبوليت خود در داخل كند و با فشارهاي ديپلماتيك بر ايران، عملكرد جنگ طلبانه خود در عراق و اتهامي كه بسياري از رسانه ها مبني "عدم استفاده آمريكا از ابزار ديپلماتيك" مي زدند، جبران كند.
|
بهترين كاري كه آمريكايي ها مي تواند براي بازسازي وجهه خود انجام دهد، فشار بر اسرائيل و اجراي طرح خاورميانه عاري از سلاح هاي اتمي است، چون در اين صورت، امنيت و صلح در خاورميانه ايجاد مي شود |
رجايي خراساني گفت: اروپا ، كشورهاي صنعتي مي دانند ايران واقعا قصد توليد سلاح هاي اتمي را ندارد و از يك طرف، ايران يك شريك تجاري معتبر و قوي براي آنها است،ايران منابع عظيم انرژي و بازار عظيم مصرف دارد و تحريم ايراني با اين شرايط، براي كشورهاي صنعتي و اروپا منطقي نيست.
اين استاد دانشگاه خاطر نشان كرد: ادامه اختلافها بر سر تحريم ايران، منجر به ايجاد زمينه پذيرش ايران هسته اي مي شود و هنر ديپلماسي ايران در شرايط فعلي اين است كه زمينه را براي پذيرش ايران هسته اي در كشورهاي ميانه روي غرب فراهم نمايد و با استفاده از گفتمان سازنده و تعامل گرايانه شرايط را مهيا كند.
وي تاكيد كرد: اروپا، چين و روسيه براي پذيرش ايران هسته اي ، آمادگي دارند اما آمريكا به خاطر انگيزه هاي محدود هيات حاكمه خود، به دنبال گزينه هاي پرهزينه و دردسر ساز براي خود و جامعه جهاني است، ضمن اينكه اين رفتارهاي آمريكا، باعث از بين رفتن بيشتر وجهه سياسي اش در منطقه خاورميانه مي شود.
سفير سابق كشورمان در سازمان ملل گفت: بهترين كاري كه آمريكايي ها مي تواند براي بازسازي وجهه خود انجام دهد، فشار بر اسرائيل و اجراي طرح خاورميانه عاري از سلاح هاي اتمي است، چون در اين صورت، امنيت و صلح در خاورميانه ايجاد مي شود، امنيت اقتصادي و سرمايه گذاري كه نياز مهم تجارت و اقتصاد جهاني است در خاورميانه حاكم مي گردد و آمريكا نيز وجهه بين المللي خود را به دست مي آورد.
اروپا مصالحه با ايران را ترجيح مي دهد/ صهيونيست‌ها مانع اصلي پذيرش ايران هسته‌اي از سوي غرب هستند
رضا طلايي نيك، عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي در گفتگو با خبرنگار سياسي "مهر" در پاسخ به سئوالي درمورد موانع غرب براي پذيرش "ايران هسته اي " به عنوان كم هزينه ترين گزينه ممكن، گفت: سياست ها و فشارهاي آمريكا و صهيونيست ها و فضا سازي نسبت به وضعيت دموكراسي و حقوق بشر در ايران از جمله موانع اصلي براي پذيرش ايران هسته اي در جهان غرب است.
|
اروپا با ارزيابي ناكامي هاي آمريكا در دستيابي به اهداف جنگ عراق و افغانستان و شكست اخير در لبنان و نگراني از ابزار شدن خود براي اهداف بلند مدت آمريكا در خاورميانه و مشكلات سياسي-اقتصادي ناشي از فاصله گرفتن از ايران ، "مصالحه با ايران" را بر ساير رويكردها ترجيح مي دهد |
وي در تحليل ايجاد شكاف بين آمريكا و اروپا گفت: اروپا با ارزيابي ناكامي هاي آمريكا در دستيابي به اهداف جنگ عراق و افغانستان و شكست اخير در لبنان و نگراني از ابزار شدن خود براي اهداف بلند مدت آمريكا در خاورميانه و مشكلات سياسي-اقتصادي ناشي از فاصله گرفتن از ايران ، "مصالحه با ايران" را بر ساير رويكردها ترجيح مي دهد.
طلايي نيك اظهار داشت: البته آمريكا و متحد اصلي او يعني انگليس در اروپا و برخي دولتها در خاورميانه، اكثريت اروپا را براي عدم مصالح و نزديك نشدن به ايران تحت فشار قرار داده اند.
عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس تاكيد كرد: اروپا با درك سياست هاي پيچيده و و بلند مدت آمريكا براي يك قطبي كردن جهان، به دنبال زمينه و راهكارهاي متناسب و كم هزينه براي كنترل اين سياست هاي آمريكا است اما با توجه به مشكلات اقتصادي -سياسي درون اروپا در چالش با آمريكا با احتياط عمل مي كند.
وي گفت: تلاش اخير اكثريت جامعه اروپا با توجه انعطاف ايران براي تفاهم و توافق در پرونده هسته اي ، خشم آمريكا و صهيونيست ها را افزايش داده است.
سخنگوي فراكسيون وفاق مجلس شوراي اسلامي تاكيد كرد:در صورت تشديد شكاف و فاصله بين آمريكا و اروپا، احتمال " تك روي مقطعي" آمريكا در تشديد فشار عليه ايران وجود دارد، اما ناموفق بودن سياست هاي بوش و نزديك شدن موعد برگزاري انتخابات رياست جمهوري آمريكا و نارضايتي افكار عمومي آمريكا از بوش، موجب تعلل در اتخاذ تاكتيك آمريكا عليه ايران شده است.
|
در صورت تشديد شكاف و فاصله بين آمريكا و اروپا، احتمال " تك روي مقطعي" آمريكا در تشديد فشار عليه ايران وجود دارد، اما ناموفق بودن سياست هاي بوش و نزديك شدن موعد برگزاري انتخابات رياست جمهوري موجب تعلل در اتخاذ تاكتيك آمريكا عليه ايران شد ه است |
طلايي نيك تصريح كرد: ايران و اروپا در يكي از حساس ترين و سرنوشت سازترين فرصت هاي ديپلماسي در پرونده هسته اي و در واقع تحولات خاورميانه جديد قرار دارند، شكست مذاكرات اخير بين ايران و اروپا و ناكامي در دستيابي به تفاهم ايران و 1+5 به روند انزواي اروپا در تحولات و معادلات آتي كمك مي كند.
عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس گفت: انعطاف نسبي ايران در پذيرش قرار گرفتن موضوع "تعليق" محدود غني سازي در مذاكرات و انعطاف اروپا در مذاكره با ايران و نيل به توافق جامع عليرغم فشارهاي آمريكا و انگليس ، مناسب ترين فضاي ديپلماسي را در پرونده هسته اي فراهم كرده است.
اين نماينده مجلس شوراي اسلامي در پايان اظهار داشت: ايران به دنبال شفاف شدن مساله است و با تعليق داوطلبانه و كوتاه مدت غني سازي در برابر خارج شدن شوراي امنيت از پرونده هسته اي ، حسن نيت خود را نشان داده است، ميزان مقاومت اروپا در برابر فشارهاي آمريكا و صهيونيست ها رمز موفقيت مذاكرات لاريجاني -سولانا و متعاقب آن بين ايران و گروه 1+5 خواهد بود.
توان ژئوپلتيكي ايران تحريم را بي‌اثر مي كند/ غرب بايد زندگي در كنار ايران هسته‌اي را تمرين كند
مهدي عليخاني ، كارشناس امور هسته اي در گفتگو با خبرنگار سياسي "مهر" در مورد آخرين تحولات هسته اي گفت: از زمان ارائه پاسخ رسمي ايران به بسته 1+5 و مشخصاً با پايان زمان ضرب الاجل براي ايران در مورد توقف فعاليتهاي هسته اي در 9شهريور (31 اوت) ، اختلاف نظر اعضاي دائم شوراي امنيت بعلاوه آلمان در حال افزايش است، اين عدم همگرايي بر سر چگونگي اعمال اقدامهاي سخت عليه برنامه هسته اي ايران در نشست هفته گذشته آژانس در وين از آنجا كه نتوانستند بيانيه اي مشترك را عليه ايران صادر كنند، بخوبي قابل مشاهده است .
وي افزود: در اين زمان به رغم تضمين هاي گذشته فرانسه ، چين و تا حدودي روسيه كه در ماه جولاي از طرح امريكايي تحريم ايران حمايت كرده بودند؛ روسيه در تغيير موضع محسوسي پس از پاسخ ايران ، آشكارا با اعمال تحريم مخالفت مي كند و فرانسه نيز عليرغم جهت گيريهاي ضد و نقيض در قبال پاسخ تهران ، تمايل چنداني به تعقيب سياستهاي تنبيهي در برابر ايران ندارد .
|
اگرچه براي چين حفظ روابط اقتصادي و سياسي با آمريكا جزء اولويتهاي سياست خارجي اين كشور به حساب مي آيد، اما اين كشور نمي تواند از ميلياردها دلار قرارداد تجاري با ايران چشم پوشي كند و اين كشور در صورت اعمال تحريمها (خصوصاً تحرينهاتي نفتي ) بيشتر از همه متضرر مي شود |
عليخاني در پاسخ به اين سئوال كه موضع آتي چين در معادلات مربوط به پرونده هسته اي ايران چه خواهد بود، گفت: اگرچه براي چين حفظ روابط اقتصادي و سياسي با آمريكا جزء اولويتهاي سياست خارجي اين كشور به حساب مي آيد، اما اين كشور نمي تواند از ميلياردها دلار قرارداد تجاري با ايران چشم پوشي كند و اين كشور در صورت اعمال تحريمها (خصوصاً تحريمهاي نفتي ) بيشتر از همه متضرر مي شود .
اين كارشناس امور هسته اي همچنين با گذشت يكسال از "اتحاد شكننده 1+5" ، با نقش آفريني كشورهاي ديگري چون ايتاليا ، اسپانيا و كانادا در مسئله هسته اي ايران ، غرب هر لحظه از "اجماع نظر ساختاري" در مورد برخورد هاي تحريمي با ايران دورتر مي شود .
عليخاني افزود: اين درحاليست كه هرچه طرفين اروپايي، با اصرار فرانسه، ايتاليا و اسپانيا به رأي روسيه و چين، مبني بر لازم الاجرا نبودن تحريم ها عليه ايران، نزديك تر مي شوند، امريكا و انگلستان بسوي اتخاذ سيستهاي يكجانبه سوق مي يابند و در حاليكه طيف "هويج بدستان اروپايي" در حال گسترش است ، امريكا به تنهايي مي خواهد چماق را در دست حفظ كند .
وي با تاكيد بر بي اثر بودن تحريم ها در درازمدت بر ايران و نياز غرب به انرژي، گفت: در اين راستا ، اگرچه عدم پذيرش توقف كامل فعاليتهاي هسته اي ازسوي ايران ممكن است احتمال اعمال تحريم از سوي غرب را افزايش دهد ، اما بر اساس اختلافات فعلي در ميان كشورهاي يادشده و به ويژه كشورهاي صنعتي فاقد انرژي ، ايران نبايد حداقل در آينده نزديك نگران اقدام هماهنگ شوراي امنيت سازمان ملل عليه خود باشد.
اين تحليلگر افزود: اين تحريمها ، مسئله تازه اي نيست و ايران با پيروزي انقلاب اسلامي و از سال 1979 با اعمال تحريمهاي يك جانبه آمريكا روبروست كه از سال 1987 گسترش يافته و شركت‌هاي آمريكايي نيز حتي براي انجام معاملات محدود در زمينه كشاورزي و پزشكي بايد از دولت مجوز بگيرند و امريكا بطور يكجانبه و بنا بر "قوانين ضدتروريسم" مي‌تواند برخي تحريمها را از جمله تحريم هاي مالي، بر عليه ايران افزايش دهد.
عليخاني گفت: اما ايران نسبت به اين مسئله نگراني چنداني ندارد ؛ چراكه طي چندين دهه گذشته تحت تحريمهاي مختلف دوام آورده كه به دستاورده اي بومي متعددي نيز در حوزه هاي متفاوت از جمله انواع تجهيزات نظامي ، دارويي و حتي فناوري رآكتور هسته‌اي و توليد آب سنگين نيز منجر شده است .
|
بوشيست ها" (طيفي از جمهوريخواهان و دموكراتهاي طرفدار سياستهاي تحريمي دولت بوش برعليه ايران) در حال آماده شدن براي ايجاد اتحادي مستقل براي متوقف كردن جريان سرمايه‌هاي ايران و محدوديت هاي تجاري با ايران هستند |
اين كارشناس امور هسته اي در عين حال تصريح كرد: با افزايش نشانه‌ها مبني بر مخالفت "كشورهاي اروپايي به همراه چين" با تحريم ايران و عدم همگرايي اعضاي 1+5 بر سر اعمال تحريم بين المللي ذيل بند 7 منشور سازمان ملل ، "بوشيست ها" (طيفي از جمهوريخواهان و دموكراتهاي طرفدار سياستهاي تحريمي دولت بوش برعليه ايران) در حال آماده شدن براي ايجاد اتحادي مستقل براي متوقف كردن جريان سرمايه‌هاي ايران و محدوديت هاي تجاري با ايران هستند .
وي حركت بعدي آمريكا در قبال ايران را چنين توصيف كرد: امريكا درخارج از سازمان ملل به دنبال اعمال ديپلماسي است و در تلاش است تا با حمايت انگليس اتحادي از كشورها را براي تحريمهايي نظير جلوگيري از صدور تكنولوژي و مواد هسته‌اي به ايران تشكيل دهد و دراين رابطه با بانكهاي اروپايي و ژاپني براي "محدود كردن تجارت با ايران" وارد رايزني شده است .
عليخاني اظهار داشت: در يكسال گذشته ، "توان ژئوپلتيكي ايران" خصوصاً در منطقه افزايش يافته است و به هر حال اعمال تحريم عليه ايران اگر چند جانبه نباشد، بي‌فايده و ناكارآمد خواهد بود.
وي در پايان در پاسخ به اين سئوال كه كم هزينه ترين راه ممكن براي غرب براي خروج از بحران فعلي چيست، اظهار داشت: بر اين اساس و با توجه به اختلاف نظرهاي ساختاري موجود ميان طرفين غربي ، هنوز راه زيادي مانده است تا به تحريم ايران برسيم و تا زماني كه ايران بداند كه مي تواند از "موقعيت ژئوپولتيك " خود در اين جهت استفاده كند اين روند ادامه خواهديافت و حداقل يك دوره "شش ماهه" طول مي كشد تا ايران در شوراي امنيت، مورد تحريم رسمي قرار بگيرد ، بي ترديد آنچه مبرهن است ؛ در نهايت "دنيا بايد ايران هسته اي را برسميت بشناسد و در كنار آن زندگي كنند ".
مانع مهم براي پذيرش ايران هسته اي روابط مخدوش شده ايران و آمريكاست/ ايران براي حفظ شرايط جديد نياز به زمان دارد
دكتر احمد بخشايشي اردستاني استاد دانشگاه و صاحب نظر امور سياسي در گفتگو با خبرنگار سياسي "مهر" در خصوص مهمترين موانع پذيرش ايران هسته اي ازسوي غرب، اظهار داشت: بالاترين مانع براي پذيرش ايران هسته اي كه بسياري از محافل مطالعاتي غرب، آن را كم هزينه ترين گزينه ممكن توصيف مي كنند، موانع سياسي ناشي از روابط مخدوش شده ايران و آمريكاست.
وي افزود: وجود اختلاف بين آمريكا - روسيه و چين - روسيه در مورد موضوع هسته اي ايران، يك واقعيت است، آمريكا در شرايط فعلي از تاكتيك " فرصت و فشار" استفاده مي كند، چون روسيه، چين و اروپا منافع زيادي در ايران دارند و نمي توانند روي خواست آمريكا مبني بر تحريم ايران، با نگاه مثبت تصميم گيري كنند.
|
در شرايط فعلي اين احتمال بسيار وجود دارد كه اروپا، درخواست "تعليق" را كنار بگذارد و روي "بازرسي ها" تاكيد كند و خواستار اجراي پروتكل الحاقي از سوي ايران شود، البته نشانه هايي هم وجود دارد كه ايران با اين درخواست موافقت كند |
بخشايشي گفت: تحريم يك راه حل ساده است و معلوم هم نيست كه به نتيجه برسد، به همين خاطر امكان وضع تحريم هاي هوشمند عليه ايران و به اجماع رسيدن غرب در اين مورد هم وجود دارد، طوري كه اين كشورها هم از منافع اقتصادي خود در ايران محروم نشوند و هم آمريكا به هدف خود يعني "تحريم" ايران رسيده باشد، اين رويكرد بدبينانه اي است كه ممكن است اجرا شود.
اين استاد دانشگاه گزينه ديگر پيش روي معادله هسته اي ايران را چنين معرفي كرد: در قطعنامه 1696 شوراي امنيت كه در مورد فعاليت هاي هسته اي ايران صادر شده بود، دو درخواست از ايران شده بود، " تعليق" و "اجازه بازرسي هاي مكرر و بدون محدوديت از تاسيسات هسته اي ايران"؛ در شرايط فعلي اين احتمال بسيار وجود دارد كه اروپا درخواست "تعليق" را كنار بگذارد و روي "بازرسي ها" تاكيد كند و خواستار اجراي پروتكل الحاقي ازسوي ايران شود، البته نشانه هايي هم وجود دارد كه ايران با اين درخواست موافقت كند.
بخشايشي در خصوص موضع آمريكا در تحولات بعدي اظهار داشت: انتخابات كنگره آمريكا بسيار تاثيرگذار خواهد بود، اگر جمهوري خواهان در اين انتخابات پيروز شوند، يعني افكار عمومي آمريكا مجددا بوش را تاييد كنند، آمريكا بلافاصله در موضوع هسته اي ايران، فشار جديد و سنگيني را به اروپا خواهد آورد ولي اگر اين اتفاق نيفتد، ممكن است تحولات ديگري اتفاق بيفتد.
اين صاحب نظر امور سياسي به خبرنگار مهر گفت: در شرايط فعلي برخلاف دوره قبل، ابتكار عمل در دست ايران است و ايران نياز به زمان دارد تا اين شرايط جديد را حفظ و تثبيت كند؛ رئيس جمهور هم اخيرا با فرستادن نماينده ويژه به پاريس، علاقه مندي خودش را براي بيشتر فعال شدن فرانسه در موضوع هسته اي، نشان داده است.
بخشايشي در پايان اظهار داشت: آمريكايي ها مي خواهند به هر قيمت كه شده "اجماع به وجود آمده در مورد ايران" را حفظ كنند.
نظر شما