به گزارش خبرنگار مهر، اقتصاد مقاومتی در مقابل اقتصاد ضعیف، اقتصاد رانتی، خام‌فروشی و... که در حال حاضر گریبان‌گیر جامعه فعلی ایران شده است قرار دارد. صنایع عقب‌مانده ضعیف، وابستگی به خارج از کشور و فروش مواد خامی که از معادن باارزش ایران استخراج می‌شوند از نمونه‌های دیگر اقتصاد متزلزل است.
شاید به همین دلیل بود که در سال‌های اخیر خط تولید برخی صنایع وارد کشور شده است اما صرف ورود خط تولید می‌تواند اقتصاد کشور را مقاوم کند؟ این سئوال انگیزه‌ای شد تا گفت‌وگویی با دکتر سیروس راستانی عضو هیئت علمی گروه مهندسی برق دانشگاه قم درباره شرایط اقتصادی کشور در تحقق اقتصاد مقاومتی و بررسی میزان کارآمدی خط تولیدها داشته باشیم.
وی که دکتری مهندسی مواد میکروالکترونیک خود را از دانشگاه کارولینای آمریکا دریافت کرده، با اشتغال در سطوح مدیریتی در شرکت‌هایی نظیر موتورولا، ام سی انسی، کانکسنت و میتسوبیشی ژاپن و اسکای ورکس کالیفورنیای آمریکا نام خود را در لیست مدیران صاحب تخصص و تجربه ثبت کرده است.
خودفریبی در آمار
راستانی با بیان اینکه گاهی با دستکاری نرخ ارز، آمار مربوط به صادرات را با واردات برابر می‌کنند، افزود: این برابری در صورت ثابت بودن نرخ ارز نشانه اقتصاد پویاست، اما با ایجاد آمارهای غیرواقعی تغییر در نرخ ارز تنها به بازار لطمه می‌زند. مثلا در آمار مشاهده می‌کنیم که نرخ تورم تک رقمی شده است، اما واقعیت این است که قیمت‌ها تا جایی بالا رفته‌اند که دیگر امکان افزایش ندارند. در چنین شرایطی نسبت قیمت امسال با سال گذشته که همان نرخ تورم است تفاوتی نمی‌کند. در اینجا دیگر نرخ تورم معنی خود را از دست داده است و عامل اصلی که قیمت‌های به اصطلاح به سقف چسبیده‌اند اجازه نمی‌دهند تورم از این که هست بالاتر برود. در اینجا تکیه بر پایین بودن نرخ تورم نوعی خودفریبی است. باید از قیمت‌های بیشینه‌ای که دیگر قادر به بالارفتن نیستند صحبت کرد.
عضو هیئت علمی گروه مهندسی برق دانشگاه قم تصریح کرد: اگر آمار اقتصادی دقیق نباشند، دچار خودفریبی می‌شویم و نمی‌دانیم که در اقتصاد جهانی چه جایگاهی داریم.
محتاج واردات محصولات پیشرفته نباشیم
به گفته وی، شاه‌بیت و اصل اقتصاد مقاومتی این است که محتاج واردات محصولات پیشرفته نباشیم و همان‌گونه که مقام معظم رهبری فرمودند رشد اقتصادی به گونه‌ای باشد که در صورتی که تحریم‌ها تشدید شد، به ما ضربه وارد نکند.
وی در مورد آفت‌هایی که اقتصاد مقاومتی را تهدید می‌کند، گفت: این که به دنبال تولید تکنولوژی محصولات پیشرفته نباشیم باعث می‌شود تحریم‌ها به ما ضربه بزنند و تا زمانی که فقط به فکر تولید فرش، زعفران، سیمان، فولاد و... باشیم، اگرچه از نظر مالی به کشور کمک می‌شود ولی به اقتصاد مقاومتی دست نمی‌یابیم. در واقع محصولاتی نظیر سیمان و فولاد پیشرفته نیستند و اصولا غربی‌ها در این زمینه‌ها ما را تحریم نمی‌کنند، پس، از این ناحیه‌ها ضربه نمی‌خوریم.
راستانی تاکید کرد: در حال حاضر ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی تشکیل داده‌ایم، اما اولویت‌های کاری ستاد، تکمیل پروژه‌های ناتمام و تکرار پروژه‌هایی نظیر احداث کارخانه‌های تولیدات پیش پا افتاده است که اگر هم در آن زمینه‌ها تحریم شویم ضربه‌ای نمی‌خوریم.
عدم ایجاد زمینه برای تکنولوژی‌های مادر
عضو هیئت علمی گروه مهندسی برق دانشگاه قم ادامه داد: آنچه تحقق اقتصاد مقاومتی را به تعویق می‌اندازد عدم ایجاد زمینه برای تکنولوژی‌های مادر و ایجاد خط تولید محصولات پیشرفته در داخل ایران است. اساسا در انتقال تکنولوژی اصلی وجود دارد که وقتی به شما خط آماده را می‌دهند، متاسفانه آن خط یا منسوخ شده یا در نهایت تا ۵ سال آینده منسوخ خواهند شد.
وی افزود: موضوع دیگر خرید خط تولید مونتاژ به جای تولید بومی فن‌آوری است. خط تولید موبایل وارد می‌شود، اما فن آوری ساخت قطعات آن را نداریم. افتتاح خط تولید خودروهای مونتاژ اقتصاد را مقاوم نمی‌کند. حتی اگر قول بدهند تکنولوژی آن را به ما بدهند. تا زمانی که خودمان این فن آوری را طراحی نکنیم و قدرت تغییر در آن نداشته باشیم وابسته هستیم.
راستانی گفت: تنها نتیجه این گونه افتتاح کردن‌ها برای اقتصاد کشور این است که تعدادی کارگر به کار گرفته شده و عده‌ای معدود میلیاردر می‌شوند ولی تحصیل‌کرده‌های دانشگاهی همچنان بیکار خواهند بود. اینکه روال شده است که به جای واردکردن محصولات، خط تولید آن محصولات را به جای دانش فنی وارد می‌کنند، می‌بایست متوقف شود. کشور چین مرکز فروش محصولات کم ارزش و حتی خط تولید آن محصولات به کشورهای جهان سوم شده است و اگر افرادی در بخش خصوصی به دنبال سود، این گونه خط تولیدهای آماده را خریداری می‌کنند، مسئولان دولتی باید از قیچی کردن روبان‌های این خط تولیدهای وابستگی‌آور جدا اجتناب کنند.
خط تولید را خودمان طراحی کنیم
وی درباره تحقق اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: برای تحقق این امر لازم است که خط تولید را خودمان طراحی کنیم و بسازیم.
راستانی ادامه داد: ما در کشور افراد توانمند برای این کار داریم، باید به آنها اجازه داده شود و در تصمیم گیری‌های اساسی کشور نقش کلیدی داشته باشند. ما توانایی ساخت محصولات پیشرفته در کشور را داریم. تا زمانی که تکنولوژی را با قطره‌چکان به ما می‌دهند، ما وابسته آنها هستیم.
وی با بیان این که پایه اصلی اقتصاد مقاومتی، ایجاد فن آوری است نه فعالیت‌های اقتصادی سودآور، تاکید کرد: ما در ۴۰ سال گذشته بسیاری از فن آوری‌های مادر مورد نیاز را حتی شروع هم نکرده‌ایم.
نظر شما