به گزارش خبرنگار مهر، پرفسور نیلانجنا گوپتا، استاد زبان و ادبیات انگلیسی و مدیر دانشکده رسانه، ارتباطات و فرهنگ در دانشگاه جادوپور در کلکته هند است. کتاب «آموزش همراه با خدا - مدرسه‌ها در بنگال غربی» (Reading with Allah – Madrasas in West Bengal) که انتشارات روتلج در دهلی آن را در ۱۹۲ صفحه منتشر کرده است، بررسی مفصلی است بر سیستم آموزشی مدرسه دینی مسلمانان با تمرکز ویژه به بنگال غربی.
این کتاب که عناوین برخی از سرفصل‌های آن عبارتند از: دولت و آموزش مدرسه دینی هند، مدارس دینی غیردولتی / غیرانتفاعی، تحولات داخلی و آینده، با بحث اینکه آیا سیستم آموزشی مدرسه‌هایی که از زمان حکومت استعماری در بنگال وجود دارند، مفید بوده است یا خیر؟ آغاز می‌شود. خانم گوپتا در این کتاب مدعی است که در بنگال پیش از استعمار، مانند بسیاری از مدارس دینی در سراسر هند، مدرسه‌ها نه تنها مرکز یادگیری آموزه‌های اسلامی بلکه مرکزی برای آموزش‌هایی مانند فارسی، ریاضی، علوم و پزشکی نیز بوده است.
علاوه بر این مدرسه‌هایی بوده که نسل و نژادهای طبقه بالای هندوها در آنجا تحصیل می‌کردند. وی می‌نویسد، ظهور سیستم‌های آموزشی بریتانیایی و جدید، باعث ایجاد دوگانگی تحصیلی با موضوعات مدرن شد؛ در حالیکه مدرسه‌ها شروع به محدود کردن عمده رشته‌های تحصیلی به موضوعات اسلامی کردند. این جریان، باعث شد بحث‌هایی در بین مسلمانان هند به خصوص مسلمانان بنگال در مورد پاسخگویی به نیازهای عصری آموزش مطرح شود که کماکان تا امروز نیز این نگرانی‌ها وجود دارد.
برای مدیران استعماری بریتانیا و برنامه‌ریزان آموزشی سکولار امروز دولت هند، آموزش و هدف آن، تولید و پرورش جوان برای رقابت در بازار کار است. پس با این حساب هدف اصلی هدف مادی است. دیگر، سیستم‌های آموزشی که مبتنی بر یک فلسفه غیر مادی‌گرا بود و هدف اصلی آن آموزش‌های اخلاقی یا معنوی دانش آموزان بود، به عنوان آموزش «بی‌سود و بی ارزش» تلقی می‌شد؛ چنانچه منتقدان اظهار می‌کنند که هر دوی آن نیازمند اصلاحات هستند.
فصل پایانی کتاب حاوی بحث‌هایی در مورد اصلاحات در نظام آموزشی مسلمانان بنگال غربی است. خانم گوپتا استدلال می‌کند که بر خلاف تصاویر کلیشه‌ای، مسلمانان در بنگال غربی و در بقیه هند، از آموزش مدرن نمی‌ترسند. در عین حال پدران مسلمان، فرزندان خود را به مدرسه می‌فرستند چون آنها به دلایل مختلفی مانند مشکلات مالی و غیره، گزینه مناسب دیگری ندارند. خانم گوپتا همچنین از تمایل بسیاری از والدین مسلمان می‌نویسد که فرزندانشان نیز باید در کنار تحصیلات اسلامی، آموزش مدرن هم داشته باشند.
این کتاب علاوه بر وضعیت فعلی و نوع و کیفیت آموزشی مدرسه‌ها در هند به ویژه بنگال غربی اطلاعات مفیدی در رابطه با روند حال حاضر مدارس دینی هند را فراهم می‌سازد و برای کسانی که علاقه‌مند به موضوع آموزش و تعلیم و تربیت مسلمانان هند هستند، قابل استفاده است.
نظر شما