"کتاب نقد" ویژه حماسه عاشورا منتشر شد

خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه : در این نشریه بیش از 15 مقاله علمی تخصصی با محور آسیب شناسی حماسه عاشورا منتشر شده است.

"درس های ناگرفته از عاشورا " عنوان مقاله ای است که به شبیه سازی و مدل سازی در نهضت عاشورا می پردازد و مدل پویا و منعطف نهضت امام حسین(ع) را با ارائه ویژگی های مختلف آن بررسی می کند.

مقاله "درد و درمان ؛ دربارة ضرورت آسیب شناسی حماسه عاشورا "عنوان مطلب دیگری در این شماره کتاب نقد است که جواد رودگر استادیار دانشگاه آزاد اسلامی کرج آن را به رشته تحریر درآورده است. "درد و درمان" به بررسی ریشه های پیدایش و گسترش آسیبها و آفات حادثه کربلا در طول تاریخ می پردازد و مواردی نظیر تفسیر یکسویه از حادثه کربلا، نگاه نقلی صرف به قیام عاشورا، وجود نگاه عاطفی به جای نگاه عقلی، حضور افراد غیر کاردان و نا آشنا و وجود دشمن مغرض و دوست نادان را از عوامل اصلی زمینه ساز تحریف های لفظی و معنوی قیام کربلا عنوان می کند و در پایان بیش از بیست راهکار عملی برای مقاله با تحریفات موجود ارائه می دهد.

"فلسفه عاشورا از واقعه تا اسطوره" عنوان مقالة دیگری است که در محورهای هدف امام حسین(ع) از شهادت، نیاز بشریت به عاشورا و اهمیت عاشورا در برابر حوادث بزرگ، به چاپ رسیده است.

"نقش عاشورا در بازسازی مفاهیم دینی" عنوان یکی دیگر از مقالات این فصلنامه است. این مفاهیم دینی در سه دسته اساسی : مفاهیم سیاسی نظیر رابطه دین با سیاست، مفاهیم کلامی نظیر مسئله امامت و مفاهیم فرهنگی نظیر رابطة امام با امت، تقسیم شده و در محورهایی نظیر احیای فرهنگ جهاد و شهادت و بی اعتنایی به لذایذ دنیوی، ترسیم رابطة تنگاتنگ عرفان و معنویت با سیاست و تجلی عشق و عرفان در مناجات های امام حسین(ع) در روز عاشورا مورد بحث قرار گرفته است. این مقاله در ادامه به بازسازی رابطه امت با امام پرداخته و سنتهای عاشورایی را در قالب سنت های انعکاس یافته در متن روایات، سنتهای نوپیرای مباح و سنتهای نوپیرای غیرمباح بررسی می کند.

هنر تصویرگری و شمایل کشی دینی در این شمارة کتاب نقد در مقاله ای با عنوان "نگاهی به هنرهای شمایلی عاشورا" به قلم آزاده مدنی، پژوهشگر مورد بحث واقع شده است. این اثر پژوهشی ضمن تبیین جایگاه شمایل نگاری، نمادهایی شمایلی و تاریخ شمایل نگاری در ایران، به بررسی شمایل نگاری عاشورا می پردازد و نکاتی نظیر بصری شدن، مقدس کردن و نازل کردن مفاهیم انتزاعی را از نفاهیم قابل نقد در این نوع هنر می داند.

آن دسته از انحرافهای واقعه عاشورا که مربوط به نوحه ها و اشعار خوانده در مجالس عزاداری حضرت سیدالشهداء(ع) است، در مقالة "شعر عاشورا" به قلم محمدرضا طاهری، پژوهشگر بررسی می شود. برخی اشعاری که به لحاظ محتوایی، سطحی، مبتذل، و از نظر ساختار در مرتبه بسیار تازلی قرار دارند، در این مقاله نقد شده اند. به عقیده نویسنده، به کارگیری افراطی ادبیات تغزلی، بیان عشقی فاقد معرفت و شناخت و مبتنی بر احساسات زودگذر، توجه صرف به ویژگیهای ظاهری و غفلت از بیان صفات نیکو و کمالات معنوی شهدای کربلا از عواملی است که باعث انحراف برخی اشعار مرتبط با عاشورا شده است.
بیانات مقام معظم رهبری دربارة هدف قیام کربلا و لزوم عمل به یک تکلیف جدید که زمینه اقدام به آن در عصر امام حسین(ع) ایجاد شده بود، بسیاری از شبهات متعدد در این باره را حل کرده است و افق نوینی را پیش روی شیعیان، تمام اندیشمندان مسلمان و غیرمسلمان در تحقیقات مربوط به عاشورا گشوده است.

بخشی از فرمایشات مقام معظم رهبری درخصوص قیام امام حسین(ع) در این شماره کتاب نقد توسط امیررضا دهقانی نیا، پژوهشگر با عنوان "نگاهی به دیدگاه رهبر معظم انقلاب دربارة فلسفة عاشورا" گردآوری شده است. نظریه نوین مقام معظم رهبری دربارة تبیین هدف و فلسفه قیام عاشورا در این مقاله آمده و در محورهای مختلف بررسی شده است.

شمارة جدید فصلنامه کتاب نقد در مقالة دیگری به نام "تحریفات عاشورا از نظر استاد مطهری" به بررسی دیدگاه عمیق این شهید والامقام دربارة انحرافات حادثه عاشورا و پیامدهای منفی تحریفات در جامعه اسلامی پرداخته است. انحراف در سیره و راه مقابله با آن، علل تحریف، عوامل تحریف، از موارد عمده ای است که در آثار استاد مطهری دربارة تحریفات عاشورا مورد توجه قرار گرفته است و در ادامه ابعاد انقلاب حسینی، جنبه توحیدی و عرفانی حادثه کربلا، جنبه حماسه و پرخاشگری و جنبه وعظ و اندرزگویی در روایت قیام عاشورا بیان شده است.

در بخش کرسیهای نقد و نظریه پردازی این شماره کتاب نقد، مشروح نشست نخست "نسبت و عقل و وحی از از دیدگاه فلسفه و مکتب تفکیک" به چاپ رسیده است.