خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - پیمان یزدانی و زهرا میزظفرجویان: دولت ترامپ به شدت هدف خود را برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران دنبال می‌کند و در این راستا معافیت‌های تحریم‌ها را که پیش از این به برخی از بزرگترین مشتریان جمهوری اسلامی ایران اعطا کرده بود را تمدید نکرد.
بازار به طور گسترده ای انتظار داشت که واشنگتن این معافیت‌ها را برای هشت کشور تمدید کند. با این حال، دولت امریکا اظهار کرد هر کشوری که هنوز نفت ایران را از دوم ماه می وارد نماید با تحریم‌های امریکا مواجه خواهد شد.
ترامپ در توئیت خود در تاریخ ۲۲ آوریل بعد از تشدید تحریم‌های نفتی ایران اعلام کرد: عربستان سعودی و دیگر کشورها این تفاوت تولید نفت را بعد از تحریم‌های کامل ما بر صادرات نفت ایران جبران خواهند کرد.
به همین منظور خبرگزاری مهر گفتگویی با پروفسور آلبرت بینیناچویلی استاد علوم سیاسی دانشگاه کلمبیا انجام داده که مشروح قسمت دوم این گفتگو در زیر آمده است.
وی در پاسخ به این سوال که عربستان به عنوان بازیگر اصلی در سازمان اوپک چقدر قادر خواهد بود به تحقق سیاست آمریکا برای اعمال فشار حداکثری بر ایران کمک کند، گفت: اوپک در حال حاضر یک سازمان کاملاً متفاوت در مقایسه با ۶۰ سال پیش است. از این سازمان چیز زیادی چه از لحاظ نظم و چه از لحاظ همبستگی باقی نمانده است. مساله مهم برای تشخیص این موضوع این است که این سازمان همچنین یک هویت جدید دارد که ممکن است طی چندین سال آینده ژئوپلیتیک نفت را تغییر دهد. جیسون بوردوف، کارشناس ارشد انرژی در دانشگاه کلمبیا، می‌گوید: همانطور که اوپک نقش سنتی خود را بازسازی می‌کند، این سازمان در فرم جدید دوباره شکل گرفته است.
استاد دانشگاه کلمبیا در ادامه گفت: آنچه که امروز مهم است ظرفیت اضافی تولید نفت است. این عامل، نقش قابل توجه عربستان سعودی را در سازمان تعیین می‌کند. به دلیل داشتن میزان قابل توجهی از ظرفیت‌های اضافی سازمان، عربستان تنها کشوری است که می‌تواند انتخاب کند تا به هزینه خود، به طور قابل توجهی کمتر از آنچه که دیگران تولید می‌کنند، تولید کند.
وی در خصوص تحولات جدید در عرضه تولید انرژی در سطح جهان گفت: دومین تغییر عمده در اوپک این است که در حال حاضر روسیه دومین بازیگر مهم بعد از عربستان سعودی است؛ با وجود اینکه عضو رسمی اوپک نیست. معامله اوپک موجب شد تا نقش تازه روسیه به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت خام جهان در مدیریت قیمت نفت با عربستان سعودی تأیید شود. اتحاد جدید بین عربستان سعودی و روسیه در مدیریت بازارهای جهانی نفت، یک تغییر مهم است. افزایش و احتمالاً رسمی شدن اتحاد نفت عربستان و روسیه نشانگر تغییرات بالقوه تاریخی برای اوپک است. زیرا قدرت تصمیم گیری تقریباً به طور کامل در دست ریاض و مسکو متمرکز شده است که این مسئله به ضرردیگراعضایی که صدایشان نسبت به بقیه ضعیف‌تر است می‌باشد.
بینیناچویلی تصریح کرد: در برابر واقعیت‌های کنونی بازار، با سهام مشخص شده از تولید کنندگان خاص، انتظار می‌رود که احتمالاً سهم ایران توسط روسیه و عربستان سعودی و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس که ظرفیت‌های اضافی دارند تصاحب شود. موج جدید تحریم‌های ایالات متحده، یک چالش جدی برای تداوم استراتژی رو به شرق جمهوری اسلامی ایران که توسعه ترجیحی روابط با روسیه، چین و هند به عنوان جایگزینی برای غرب می‌داند، است.
وی افزود: به طور طبیعی، استراتژی ایران باید به چشم اندازهای استراتژیک روسیه، چین و هند توجه کند. این سه کشور باید منافع جغرافیایی و اقتصادی خود را با ایالات متحده از یک طرف و ایران از سوی دیگر متعادل نمایند. این سه کشور احتمالاً از همکاری خود با ایران به عنوان اهرم در روابط دوجانبه خود با دولت ترامپ استفاده خواهند کرد. مسکو به تهران با شبکه ای از روابط؛ متشکل از تهیه سخت افزارهای نظامی عظیم و حمایت دیپلماتیک در سازمان ملل متحد تا همکاری گسترده در زمینه انرژی از جمله همکاری‌های گسترده هسته‌ای، گاز، نفت و نظامی در سوریه متصل است.
استاد دانشگاه کلمبیا در ادامه گفت: یک عامل مهم و خاص این واقعیت است که روسیه یکی از تولید کنندگان پیشرو نفت در جهان است و دارنده ظرفیت اضافی قابل توجهی است. به طور رسمی، مسکو عضو سازمان اوپک نیست، با این وجود در تصمیم گیری های خود از طریق مکانیسم اوپک سخن می‌گوید و به طور فعالانه بر سیاست‌های این سازمان از طریق توافق هماهنگ این کشور با رهبر اوپک؛ عربستان سعودی تاثیر می‌گذارد. روسیه همچنین تمایل دارد که درهیچ فرصتی به چالش کشیدن منافع آمریکا را از دست ندهد.
بینیناچویلی گفت: روسیه برای تحویل نفتی که به دلیل تحریم‌های امریکا علیه ایران از بازار حذف شده است، در جایگاه نخست قرار دارد که این امر به همکاری بین مسکو و کشورهای مهم در سیاست خارجی آمریکا منجر می‌شود. بنابراین، روسیه اهرم جدیدی را در برابر ایالات متحده به دست خواهد آورد. علاوه بر این، و مهمتر از همه، روسیه آماده است تا صادرات خود را افزایش دهد. با وجود همکاری با ایران در بسیاری از مسائل، روسیه فرصتی عالی برای تصاحب بخش قابل توجهی از سهم بازار ایران دارد. هر گونه افزایش فروش نفت روسیه موجب تضعیف تحریم‌های ایالات متحده در بازارهای جهانی نفت نیز خواهد شد. این امر به طور غیرمستقیم از سیاست خارجی ایالات متحده حمایت می‌کند و در عین حال یک برگ برنده ای برای کرملین در روابطش با واشنگتن ایجاد می‌کند.
وی گفت: ماهیت روابط مسکو و واشنگتن هر چه که باشد، روسیه به کاهش تاثیر حذف نفت ایران از بازارهای جهانی کمک خواهد کرد. از لحاظ اقتصادی، تولیدکنندگان روسی و بودجه دولت این کشور به شدت نیازمند درآمدهای جدید هستند. در میان خریداران نفت ایران، کشورهایی هستند که بیشتر آنها در آسیا می‌باشند که برای سیاست خارجی ایالات متحده مهم هستند. با توسعه همکاری‌های انرژی با آنها، مسکو فرصتی را برای مشارکت دوجانبه با این کشورها در مورد مسائلی که برای واشنگتن مهم هستند، مانند مسائل مرتبط با کره شمالی یا افغانستان، تقویت می‌کند.
بینیناچویلی همچنین گفت: اتحادیه اروپا نیز، علی رغم انتقاد صریح خود از سیاست ترامپ درقبال ایران، هنوز به دنبال اقدام واقعی علیه ایالات متحده نیست زیرا تجزیه و تحلیل هزینه-سود اتحادیه اروپا به نفع ایران نیست.
وی در ادامه افزود: روسیه به خوبی می‌تواند تنها بازیگری باشد که تمایل دارد و قادر است به ایران کمک کند و در عین حال کمبودهای بازار نفت را که به دلیل تحریم‌های ایالات به وجود آمده، کاهش می‌دهد. به عنوان مثال، روسیه ممکن است علاقه مند به خرید نفت ایران باشد. بحران سوریه ثابت کرده است که مسکو و تهران ممکن است در مورد برخی مسائل اختلاف نظر داشته باشند در حالی که به طورفزاینده ای در موارد دیگری با یکدیگر همکاری می‌کنند. اگرچه دولت ترامپ به مسکو در برابر اقداماتی که می‌تواند به جمهوری اسلامی کمک کند، هشدار داده است،
استاد دانشگاه کلمبیا گفت: اما روسیه ممکن است سعی کند ایران را در مقابله با تلاش‌های آمریکا برای به صفر رساندن فروش نفت ایران، کمک کند. روسیه به دنبال «ادامه توسعه» تجارت خود با نفت ایران است هر دو کشور روسیه و ایران بخشی از یک ائتلاف ۲۴ کشور بین تولید کنندگان نفت اوپک و غیر اوپک هستند تا بتوانند تولید خود را تنظیم کرده تا بازار نفت را در دو سال گذشته متعادل نمایند. وزیر انرژی روسیه «آلکساندر نواک» در نوامبر ۲۰۱۸ گفت که روسیه نگران تهدید تلافی جویانه ایالات متحده برای دست به دست کردن نفت خام ایران نیست. او گفت: ما در حال حاضر هم در شرایط تحریم زندگی می‌کنیم. ما تحریم‌هایی را که از سازمان ملل نباشد و بطور یکجانبه اعمال می‌شوند را به رسمیت نمی‌شناسیم و این روش‌ها را غیر قانونی می‌دانیم.
استاد دانشگاه کلمبیا در انتها یادآور شد: تعدادی از کشورهایی که ازمعافیت آمریکا در مقطعی از زمان استفاده می‌کردند، می‌توانند مشارکت سیاسی خود را با روسیه بر اساس همکاری انرژی افزایش دهند. رهبری هند از تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران که منجر به بی نظمی در امنیت انرژی هند می‌شود نارضایتی دارد. ترکیه، ایتالیا و یونان هم اکنون جز کشورهایی هستند که ایالات متحده را در تلاش خود برای مهار روسیه به ندرت حمایت می‌کنند. ترامپ قاطعانه مبارزه با فشار و تحریم علیه جمهوری اسلامی را انجام می‌دهد و چنین مبارزاتی به عواقب وخیم برای ایالات متحده در جاهای دیگر می‌انجامد، در بعضی مواقع آمریکا ناخواسته وارد بازی ای می‌شود که به نفع روسیه تمام می‌شود.
نظر شما