خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ - مبارکه اکبرنیا:
کتاب «آموزش مهارت‌های زندگی؛ با تاکید بر حقوق خانواده»، نوشته «مهرشاد شبابی» توسط نشر «دهکده هُوسم» چاپ و منتشر شد. این کتاب در هفت فصل تهیه شده است. از عناوین فصل‌ها می‌توان به «خواستگاری و نامزدی»، «ازدواج»، «آسیب‌شناسی روابط میان زوجها»، «مهارت‌های زندگی»، «بهداشت روان»، «بهداشت عمومی، ارتقای سلامت جسمی» و «سلامت جنسی و باروری» اشاره کرد.
«حسین میرمحمد صادقی»، رییس کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو در دانشگاه شهید بشتی، در مقدمه این کتاب، دانستن مهارت‌های زندگی را شرط لازم برای برخورداری از یک زندگی شاد همراه با موفقیت در ایجاد ارتباط با دیگر اعضای جامعه می‌داند و معتقد است این گونه آموزش‌ها در نظام آموزشی ما و رسانه‌ها، از جمله صداوسیما، چندان مورد توجه قرار نگرفته است. حاصل این بی‌توجهی، فقر ارتباطی است که وقتی به محیط خانواده و از جمله روابط زوجین راه می‌یابد، آثار زیان‌بارتری خواهد داشت و استواری روابط خانوادگی را با چالش‌های جدی رو به رو می‌سازد.
در پیشگفتار این کتاب آمده است، آموزش مهارت‌های زندگی قبل از ازدواج یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌توان از آن در راستای رشد و تقویت این بنیان اجتماعی استفاده کرد. همچنین آشنایی زوجها با جنبه‌های حقوقی پیمان زناشویی موجب پیشگیری از بروز انتظارات غیرواقعی و ظالمانه می‌شود. زیرا ازدواج متضمن حقوق و تکالیف متقابل است و تنها یک پیمان عاطفی نیست.
فصل اول این کتاب اختصاص به دوره آشنایی، خواستگاری و نامزدی دارد. دستورالعمل جلسه خواستگاری یکی از بخش‌های این فصل است. در این بخش آمده است طرفین باید به وجود همخوانی در مجموعه حرکات، رفتارها، آداب معاشرت و برخورد اجتماعی و عقاید دقت بیشتری داشته باشند و آن‌ها را در اولویت قرار دهند. بخش‌های دیگر فصل اول به مقتضیات مناسک خواستگاری و نکات مهم جلسه خواستگاری، نامزدی و کارکردهای آن، نقش والدین، تناسب و کفویت، محرمیت و عقد و محدوده روابط در این دوره می‌پردازد.
نویسنده در ادامه این فصل به جنبه حقوقی نامزدی پرداخته و می‌گوید: نظرات متعددی در مورد ماهیت این پدیده حقوقی مطرح است. گروهی از استادان حقوق معتقدند که نامزدی تعهدی است که بین زن و مرد ایجاد می‌شود و عرف و اخلاق، آن دو را مکلف می‌کند بر سر پیمان خود استوار بمانند. بنابراین یک وعده ساده اخلاقی نیست. دسته دیگر نامزدی را الزام‌آور نمی‌دانند و تعهدات قبل از نکاح را تعهد یک‌طرفه دانسته و با فرض اینکه وعده نکاح از اسباب تعهد باشد، این تعهد را جایز محسوب نموده و لازم نمی‌پندارند و دسته سوم از نامزدی به عنوان وعده ازدواج که تعهد اخلاقی ایجاد می‌کند، یاد نموده و وعده را درجه ضعیف تعهد به شمار می‌آورند که وعده‌دهنده می‌تواند آن را انجام ندهد.
فصل دوم این کتاب به موضوع ازدواج می‌پردازد. نویسنده «ازدواج» را فرآیندی که از کنش متقابل بین دو فرد، یک مرد و یک زن، که برخی شرایط قانونی را تحقق بخشیده‌اند و مراسمی برای برگزاری زناشویی خود برپا داشته‌اند، می‌داند و در ادامه می‌گوید: ازدواج را می‌توان عملی دانست که موجب پیوند دو جنس مخالف بر پایه روابط پایای جنسی می‌شود و با انعقاد قراردادی اجتماعی مشروعیت پیدا می‌کند.
این فصل اهداف ازدواج را «رسیدن به آرامش»، «تکامل» و «بقای نسل» معرفی می‌کند و به مواردی مانند ملاک‌های ازدواج و سن مناسب آن، عوامل اثرگذار بر پایداری ازدواج، عوامل موثر بر سازگاری زناشویی، عوامل موثر بر استحکام ازدواج از دیدگاه اسلام، شناخت حقوق و انجام وظایف متقابل می‌پردازد.
در فصل سوم به آسیب‌شناسی ازدواج و بروز بحران در روابط میان زوجها اشاره می‌شود و آن را اینگونه بیان می‌کند: «آسیب» به حالتی بیمارگونه اطلاق می‌شود که مانع از کارکرد بهنجار انسان می‌شود. «آسیب‌شناسی ازدواج» یعنی شناخت مجموعه عواملی که باعث ایجاد تعارض و اختلاف در زندگی زناشویی می‌گردد. همچنین موضوعاتی چون تعارض در زناشویی و پیامدهای آن و علل این تعارض از دیدگاه اسلام، انواع طلاق، خشونت و انواع آن، خیانت و پیامدهای آن آورده شده و در پایان به ارائه راهکارها و ذکر قوانین و مقررات مرتبط با هرکدام پرداخته شده است.
فصل چهارم این کتاب تحت عنوان «مهارت‌های زندگی» به مهارت‌هایی مانند «تصمیم‌گیری»، «آداب معاشرت»، «گوش دادن»، «ارتباط کلامی»، «ارتباط نوشتاری»، «ارتباط غیرکلامی» و مهارت «شخصیت‌شناسی» می‌پردازد. شناخت تفاوت‌های زن و مرد، مهارت خودآگاهی، مهارت در همدلی، مهارت در حل مسئله و کنترل خشم، مهارت در مدیریت اقتصادی خانواده، فرزندپروری، شناخت حقوق و تکالیف متقابل زوجین در ادامه این فصل مورد بررسی قرار می‌گیرد.
فصل پنجم به «بهداشت روان» و اهداف آن و نقش آن در سلامت خانواده پرداخته است. در این بخش آمده است: برای بهداشت روانی تعاریف متعددی ارائه شده است. برخی بهداشت روانی را در مقابل بیماری روانی قرار می‌دهند، بنابراین کسی که احساس ناراحتی نکند از نظر روانی سالم خواهد بود. اما این تعریف چندان مورد قبول نیست، زیرا مواردی را می‌توان یافت که انسان‌ها احساس ناراحتی می‌کنند، اما بیمار روانی نیستند. تعریف دیگری که انتقادهای زیادی به‌همراه داشته، تعریفی است که بهداشت روانی را با بهنجار بودن و در وسط گروه قرار گرفتن، ملازم می‌داند...
در ادامه این فصل به موضوعاتی مانند علل بیماری‌های روانی، نشانه‌های وضع روانی سالم و ضعف روانی، دیدگاه اسلام درمورد سلامت روان، قوانین و مقررات مرتبط با سلامت روان در عرصه خانواده پرداخته شده است.
فصل ششم تحت عنوان «بهداشت عمومی» و ارتقای سلامت جسمی است و بهداشت عمومی را اینگونه تعریف می‌کند: مجموعه دانش و هنر پیشگیری از بیماری و نیز تامین، حفظ و ارتقای تندرستی و توانمندی بشر با استفاده از تلاش دسته‌جمعی که منجر به توسعه جامعه می‌شود. در ادامه به وظایف و دامنه فعالیت‌های بهداشت عمومی، بهداشت خانواده، تاثیر خانواده بر سلامت افراد در مراحل مختلف زندگی، سلامت و طیف سلامت و بیماری، عوامل خطرآفرین مرتبط با رژیم غذایی و فعالیت‌های فیزیکی و قوانین و مقررات مرتبط با هرکدام پرداخته است.
فصل هفتم نیز به سلامت جنسی و بهداشت باروری پرداخته و آن را نوعی تابوی فرهنگی محسوب می‌کند که امروزه با روشن شدن نقش انکارناپذیر آسیب‌های جنسی در رشد و افزایش آمار طلاق راه خود را به منابع کتبی باز نموده است.
کتاب «آموزش مهارت‌های زندگی؛ با تاکید بر حقوق خانواده» که حاصل بررسی و مطالعه منابع متعدد بوده و با استفاده از نتایج تجزیه و تحلیل‌هایی که از پرونده‌های حقوقی مراجعین در کلینیک حقوقی کرسی حقوق بشر دانشگاه شهید بهشتی و بر اساس دریافت دیدگاه مشاوران و روان‌شناسان و جامعه‌شناسان متعدد با هدف تامین محتوای آموزشی دوره‌های آموزشی و مهارتی پیش از ازدواج تهیه شده است.
این کتاب می‌تواند در مراکزی که در زمینه آموزش و مشاوره پیش از ازدواج و در امر مشاوره جهت حل مشکلات ناشی از عدم مهارت در زندگی زناشویی، فعالیت می‌کنند، مورد استفاده قرار گیرد. همچنین این کتاب می‌تواند اطلاعات حقوقی لازم برای ایجاد یک زندگی مطلوب را به زوجین منتقل کند و از این طریق به استحکام و دوام خانواده و ایجاد جامعه سالم کمک نماید.
چاپ اول کتاب «آموزش مهارت‌های زندگی» به قلم «مهرشاد شبابی» در ۲۸۸ صفحه و با قیمت ۴۵ هزار تومان توسط انتشارات «دهکده هُوسم» منتشر و روانه بازار کتاب شده است.
نظر شما