۲۹ شهریور ۱۴۰۰، ۱۴:۰۲

یادداشت وارده؛

کتاب و کتابفروشی در زندگی و اقتصاد فرهنگ

کتاب و کتابفروشی در زندگی و اقتصاد فرهنگ

شاید برای علاقه‌مندان به کتاب این سوال مطرح شود که با توجه به تمام نابرابری‌های موجود در قیمت تولید و عرضه چرا کتاب‌های منتشر شده در سال‌های اخیر تعداد صفحات و جذابیت‌های بصری بیشتری دارند؟

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه*: «ناشر و نویسنده» از آن واژه‏‌های پرجاذبه و فریبنده، چون «روزنامه نگار»، «پژوهشگر» و «فعال فرهنگی، هنری و رسانه‌ای» است که برای همگان، در برخورد نخست، جذاب، ساده و بدیهی می‏نماید، ولی چون کاوش در معنا و مفهوم و منافع مادی آن آغاز شود، با دنیایی از رمز و ابهام، روبه‌رو می‏شویم. اینجاست که حتی بسیاری از افراد صاحب نظر و متخصص و کارشناسان اقتصاد فرهنگ و هنر، در برابر «معمای بی درآمدی» به حیرت دچار می‏شوند.

برخی از عناوین و مشاغل از آنرو بدیهی به نظر می‏رسد که با تار و پود زندگی انسان‌ها در آمیخته است و از آن‬ رو، سخت و پوشیده جلو می‏‌کند که سرشت و کرداری بغرنج، چند چهره و چند کاره دارد. از این‬ رو تا زندگی و انسان وجود دارد، از پژوهش درباره این موضوعات گریزی نیست.

قلمرو نشر و انتشارات و تولید محصولات فرهنگی، در رابطه ویژه و گسترده‌‏ای است که میان انسان و جهان پیرامون وی به وجود می‌‏آید. بنابراین تجلی کاربردی محصولات فرهنگی به دلیل همسویی بخش عمده‌ای از نیاز انسان‌ها در رده‌های مختلف سنی و با سلایق و علایق متفاوت مورد نیاز است و از تنوع شگفت‬ ‏آوری برخوردار است. محصولات فرهنگی تا مرزهای بسیار دور، تا آنجا که هستی و فکر انسان می‌‏رسد، دیده می‌‏شود.

کتاب و انواع بازی‌ها و محصولات تولید شده در حوزه فرهنگی به واسطه گسترش علوم ارتباطات و پیشرفت تکنولوژی در گردش آسمان‌ها و در پرواز با هواپیما، در سوار شدن بر امواج دریا، در بازی‌های محلی تا جهانی از فوتبال تا سایر رشته‌ها، در عرصه کار، حضوری پر رنگ دارد و به جهت استفاده مخاطبان و تاثیر ناخودآگاه این محصولات در منش انسان و در قصه و ترانه‌های فولکور و ملی بروز و ظهور می‌یابد و نشان از تاثیر شگفتی است که در تمام پدیده‌‏های طبیعی، اجتماعی و معنوی خود را نشان می‌‏دهد.

یکی از شلوغ‌ترین و اصلی‌ترین خیابان‌های پایتخت با تعداد وسیع و قابل توجهی واحد تجاری مقابل دانشگاه تهران با نشان انتشارات و فروش کتاب آذین بسته شده و با ویترین‌های جذاب مدرن و سنتی به فروش و ارایه محصولات متنوع و متکثر فرهنگی می‌پردازند، در حالی که از کتب دیجیتال و صوتی استقبال کم نظیری می‌شود اما همچنان مجموعه‌های فروش کتاب زنجیره‌ای و نمایشگاهی و ناشران خصوصی و دولتی در کنار نیمه دولتی‌ها به فعالیت خود ادامه می‌دهند و از سوی دیگر با اعتراض به هزینه‌های سنگین تولید کتاب و قیمت سنگین کاغذ در ابعاد و حجم‌های مختلف کتاب‌هایی با قطر و حجم تعداد صفحات بیشتر به ویترین فروشگاه‌ها راه پیدا می‌کنند. شاید برای بسیاری از علاقه‌مندان به کتاب این سوال مطرح شود که با توجه به تمام نابرابری‌های موجود در قیمت تولید و عرضه چرا کتاب‌های منتشر شده در سال‌های اخیر از تعداد صفحات بیشتر و جذابیت‌های بیشتری در جلدسازی و صفحه آرایی و تنوع رنگ در چاپ برخوردارند و همچنان این حجم عظیم از فروشگاه‌ها به فعالیت خود ادامه می‌دهند؟

با این همه، تمام قلمرو نشر و محصول فرهنگی را می‏‌توان به دو عرصه عمده و متمایز تقسیم کرد، که بررسی و درک مسئله را آسان‌‏تر می‌‏سازد:

الف: زیبایی و لذت خواندن و مطالعه نسخه فیزیکی کتاب که در مخاطبان و جامعه، یعنی در زندگی، تجلی می‌‏کند.

ب: زیبایی هنری که در آفرینش هنری و آثار هنری به صورت ملموس و عینی در ذهن مخاطب هر محصول خلاق فرهنگی، هنری و رسانه‌ای پدیدار می‏‌شود.

زیبایی نه صرفاً در روح انسان، بلکه نتیجه پیوند برون و درون، یعنی جهان و انسان است. همچنین، احساس زیبایی و زشتی با نوعی ارزشیابی همراه است و معلوم می‏‌دارد که چه پدیده‏‌هایی موافق زندگی و چه پدیده‏‌هایی ضد زندگی است. خواندن کتاب و علاقه به مطالعه و دانستن و آموختن با کتاب یا هر محصول فرهنگی از پدیده‌های موافق زندگی است که در راستای تمدن سازی نوین نیز نقش مهمی دارد و لذا مرتفع کردن مشکلات ناشران و تولیدکنندگان محصولات فرهنگی در رشد اجتماعی و رفتاری شهروندان نیز موثر و مفید است.

* مهدی توکلیان، عکاس و روزنامه‌نگار

کد خبر 5309184

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha