۷ آذر ۱۴۰۱، ۱۰:۳۱

مرور کتاب؛

«وجود»؛ گامی جدید در کارنامه فاضل نظری

«وجود»؛ گامی جدید در کارنامه فاضل نظری

او پیچیدگی را از شعرهایش دور نگه می‌دارد و شعرهای ساده و قابل‌فهمش نیازی به شرح و بسط اضافی ندارند. نظری مضامین و مفاهیم را به‌راحتی در قالبی موزون جا می‌دهد.

به گزارش خبرنگار مهر، فاضل نظری در مقطع دانشجویی در جلسات شعر دانشگاهی حضور می‌یافت و شعر می‌خواند. در آن مقطع کسی فاضل را نمی‌شناخت و شعرهایش تنها بین همکلاسی‌ها و هم دانشگاهی‌هایش دست به دست می‌شد؛ تا اینکه شعرهایش اوج گرفت و شاهد انتشارش از سوی انتشارات سوره مهر بودیم با عنوان «گریه های امپراطور». این مجموعه به قدری در میان طرفداران فاضل نظری اوج یافت که انتشارش به چاپ‌های بالاتر رسید.

این مجموعه شعر، نخستین مجموعه از آثار فاضل نظری بود که ۳۸ سروده در آن گنجانده شده است اما شعری از او که همین نام را دارد، در این مجموعه دیده نمی‌شود و در مجموعه شعر «اقلیت» از همین شاعر ارائه‌شده است.

گریه‌های امپراطور؛ نخستین مجموعه شعر فاضل نظری

این کتاب مجموعه مشتمل بر ۲۵۸ بیت است و یک بررسی اجمالی تمایل شاعر به سرودن اشعار کوتاه را نشان می‌دهد چراکه در این کتاب، تعداد ۲۶ غزل پنج بیتی، هشت غزل شش بیتی، دو غزل هفت بیتی و دو غزل هشت بیتی وجود دارد. شعر زیبای «قربانی» با مطلع «از باغ می‌برند چراغانی‌ات کنند / تا کاج جشن‌های زمستانی‌ات کنند» از این مجموعه است.

فاضل نظری شاعری است که خوانندگان اشعار او را پسندیده و ابیات زیادی از او بر سر زبان‌هاست. او پیچیدگی را از شعرهایش دور نگه می‌دارد و شعرهای ساده و قابل‌فهمش نیازی به شرح و بسط اضافی ندارند. نظری مضامین و مفاهیم را به‌راحتی در قالبی موزون جا می‌دهد و خواننده را پابه‌پای خود تا انتهای سروده با خود می‌آورد. عنصر بارز شعرهای او را می‌توان احساس دانست. هرچند مفاهیم دیگر نیز به همان استواری در سروده‌هایش به چشم می‌آیند.

اقلیت سه سال پس از گریه‌های امپراطور منتشر شد

فاضل نظری سه سال بعد دومین مجموعه شعر خود را با نام «اقلیت» منتشر کرد. این مجموعه شامل ۳۷ قطعه شعر در قالب‌های نو و غزل است و جمعاً ۲۱۰ بیت دارد. در این مجموعه نیز همچنان غزل‌های کوتاه‌تر تعداد بیشتری دارند. در این مجموعه، تعداد بیست‌وپنج غزل پنج بیتی، هشت غزل شش بیتی، دو غزل هفت بیتی، یک غزل یازده بیتی و یک غزل دوازده بیتی وجود دارد. این مجموعه که در آن چهارعنصر «عاطفه»، «تخیل»، «زبان» و «آهنگ» حضوری به‌جا دارند توانست کتاب برگزیده سال جمهوری اسلامی ایران در سال ۸۵ شود. بیت «زمین از دلبران خالی است، یا من چشم و دل سیرم / که می‌گردم، ولی زلف پریشانی نمی‌بینم» از این مجموعه است.

آن‌ها؛ مجموعه‌ای به نسبت ضعیف‌تر از دیگر مجموعه‌های فاضل نظری

مجموعه «آن‌ها» شامل ۵۱ غزل با مضمون عشق و عرفان است و در سال ۱۳۸۸ به چاپ رسیده است. فضای ذهنی و شعری شاعر در این مجموعه هم در ادامه دو مجموعه قبلی «گریه‌های امپراطور» و «اقلیت» است. این سه کتاب در قالب «سه‌گانه‌ی فاضل نظری» نیز به مخاطب عرضه‌شده است. منتقدان معتقدند که زبان شعری این مجموعه شباهت‌هایی با مجموعه «گریه‌های امپراطور» دارد و البته که میل به کوتاه سرایی در اینجا نیز به چشم می‌آید. در میان مجموع ۲۸۲ بیت این کتاب سی‌وپنج غزل پنج بیتی، هشت غزل شش بیتی، هفت غزل هفت بیتی و یک غزل ده بیتی وجود دارد. گاه بااینکه معنایی که در قالب شعر ریخته شده بسیار جدی است اما در عمق سروده رگه‌ای طنازانه ریشه دوانده است. مثال آن می‌تواند این بیت از مجموعه «آن‌ها» باشد که: «گفتی به من، نصیحت دیوانگان مکن / باشد، ولی نصیحت دیوانه می‌کنی».

حضور پررنگ عناصری همچون عشق در مجموعه شعر «ضد»

«ضد» چهارمین اثر منظوم فاضل نظری است و در بهار ۱۳۹۲ به چاپ رسیده است. این مجموعه مشتمل بر پنجاه‌ویک غزل با مجموع ۲۹۱ بیت است. بررسی آماری غزل‌های این مجموعه بیانگر وجود بیست‌وهشت غزل پنج بیتی، دوازده غزل شش بیتی، پنج غزل هفت بیتی، دو غزل هشت بیتی و یک غزل نه بیتی در این کتاب است. بررسی درون‌مایه اشعار فاضل نظری در این مجموعه حکایت از حضور پررنگ عناصری چون «عشق»، «خودشناسی»، «مرگ» و «اجتماع» دارد. در این مجموعه با غزل‌هایی مواجه هستیم که اشاراتی از قرآن و روایات در آنها دیده می‌شود.

زبان ساده و روان در مجموعه شعر «کتاب»

همچنین فاضل نظری در سال ۹۵ با مجموعه‌ای تحت عنوان «کتاب» به بازار نشر آمد. مجموعه‌ای که تلاش کرده بود در آن از مفاهیمی چون عشق، زندگی، دنیا، مرگ و انسان بگوید. از ویژگی‌های اشعار فاضل نظری در این کتاب می‌توان به زبان ساده و روان آن اشاره کرد. ازآنجایی‌که هدف شاعر در این کتاب بیان مفاهیمی عالی بوده است چنین انتخابی در انتقال مفهوم به مخاطب بسیار مؤثر واقع‌شده است. این کتاب را که شامل ۴۰ غزل تازه است، انتشارات سوره مهر منتشر و روانه بازار کرده است. این مجموعه‌ی ۲۲۰ بیتی شامل ۲۱ غزل پنج بیتی، شانزده غزل شش بیتی، دو غزل نه بیتی و یک غزل هشت بیتی است. ابیات «از رستم پیروز همین بس که بپرسند / از کشتن سهراب به تهمینه چه گفتی؟» و «شباهت تو و من هر چه بود ثابت کرد / که فصل مشترک عشق و عقل، تنهایی‌ست» از این مجموعه است.

هر آنکه پا به وجود از عدم گذاشت، گریست

مجموعه شعر «وجود»، جدیدترین مجموعه فاضل نظری بوده که مجدداً توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است. در اولین صفحه از این مجموعه قطعه‌ای از شعرش «هر آنکه پا به وجود از عدم گذاشت، گریست» آمده است که این قطعه شعر برگرفته از نوزدهمین سروده این شاعر در مجموعه «وجود» با عنوان «آئینه» بوده که در صفحه ۴۵ کتاب آمده است.

آئینه؛ نوزدهمین سروده فاضل نظری در مجموعه شعر «وجود»

هر آنکه پا به وجود از عدم گذاشت، گریست / ‏ نه من! که هر که به دنیا قدم گذاشت گریست

فرشته‌ای که مرا نامه هبوط آورد / ‏ همین که بر دل من مهر غم گذاشت گریست

اگرچه چاره اندوه من شراب نبود / ‏ شبی که جام لبی بر لبم گذاشت گریست

دلا چه بر سرت آمد که چون ملک در حشر / ‏ شکسته‌های تو را پیش هم گذاشت گریست

کتاب زندگی من «سیاه مشق» غم است / ‏ در این صحیفه قم هرچه کم گذاشت گریست

وجود از یک شروع خوب آغاز می‌شود و سر از ناکجاآباد در می‌آورد

یکی از اشکالات شعر فاضل این است که شروع خوبی دارد، اما در میانه شعر موضوع رها می‌شود و در نهایت مفهوم اصلی سر از ناکجا آباد در می‌آورد. البته این ضعف در برخی از سروده‌های اشعار این شاعر جوان قابل مشاهده و مورد انتقاد طرفدارانش است، اما باز هم نمی‌توان این ضعف را سبب افت آثار فاضل دانست.

البته شعرهای فاضل نظری مخاطبانی در هر دو گروه عام و خاص دارد و سروده‌هایش در بین اقشار مختلف مردم محبوب است. تمایل به کوتاه سرایی سبب بیشتر خوانده شدن شعرهایش شده و این امر بر میزان محبوبیت آثارش افزوده است. او با همین کلمات ساده‌ای که هرکدام از ما در طول روز و در گفتگوهایمان به کار می‌بریم، چنان مفاهیمی را بر جان آدمی نقش می‌بندد که با خواندنش حس خوبی پیدا می‌کنیم.

همچنین یک ویژگی مشترک مجموعه‌های فاضل نظری، طرح جلدهای آنهاست. «مجید زارع» در کتاب «وجود» هم با یک طراحی خاص، به‌گونه‌ای عمل کرده که کتاب‌ها به‌نوعی را از یک خانواده معرفی می‌کند. مجید زارع در طراحی جلد کتاب‌ها با خلاقیت و دقت بسیاری عمل می‌کند. نمونه‌ای از طراحی زارع را مجدداً در کتاب «وجود» شاهد هستیم.

کد خبر 5641054

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha