مروری بر مشخصات عمومی خزر؛ اختلاف سیاسی بر سر جغرافیای واحد!

به گزارش خبرگزاری مهر، در خصوص ابعاد دریای خزر با در نظر گرفتن عوامل متغیر از جمله نوسانات آب و نقشه های مبنا آمار و ارقام متفاوتی ارائه شده است.

اما در اغلب منابع موثق، متوسط طول دریای خزر 1200 کیلومتر ، متوسط عرض 320 کیلومتر ، عمق از 5 متر در مناطق شمالی تا حدود 1000 متر در مناطق جنوبی و مساحت آن با توجه به عوامل متغیر از حدود 370 هزار کیلومتر تا 420 هزار کیلومتر عنوان شده است.

مجموع خطوط ساحلی دریای خزر حدود 6500 کیلومتر است و در مورد خط ساحلی هر یک از کشورهای ساحلی نیز به دلایل فنی آمار متفاوتی ارائه شده که در شیوه های تحدید حدود دریایی منشا اختلافاتی بوده است و در نتیجه هر کشور برای کسب سهم بیشتر آمار خودش را ارائه می دهد.

مسئله دیگر که در این چارچوب حائز اهمیت است، شکل ساحل است که در برخی کشورهای ساحلی به صورت محدب و در برخی به شکل مقعر بوده است. مجموع سواحل جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر، شکل مقعر داشته که این شکل در برخی شیوه های تحدید حدود دریایی سهم منصفانه ای را برای کشورمان در بر نخواهد داشت و لذا ایران معتقد است با استفاده از الگوهای بین المللی باید تقعر ساحل کشورمان به نحوی جبران گردد.

حدود 100 رودخانه به دریای خزر می ریزند که مهمترین آنها رودخانه ولگا در روسیه است. گونه های جانوری و گیاهی بسیار متعددی از موجودات میکروسکوپی مانند نانوپلانگتون ها تا ماهیانی به وزن 1300 کیلوگرم در دریای خزر زندگی می کنند و در این میان ماهیان خاویاری به دلیل جنبه های کیفی و کمی ( حدود 90 درصد جهان ) آن از جایگاه خاصی برخوردارند.

به لحاظ میزان ذخایر هیدروکربور در دریای خزر نیز آمارها متفاوت است و از 17 تا 44 میلیارد بشکه نفت و حدود 232 تریلیون فوت مکعب گاز ( به جز ذخایر احتمالی روسیه و ایران ) عنوان شده است.

از جمله نکات قابل توجه درباره مسائل و مذاکرات 5 کشور ساحلی این دریا آن است که عمدتا کشورهای غربی به ویژه آمریکا با هدف دخالت در منطقه و پیگیری اهداف خود، به بزرگ نمایی برخی اختلافت مذکور مبادرت کرده اند.