به گزارش خبرنگار مهر، رافعی از سال 1380 کار خود را با رادیو شهرکرد آغاز کرد. بعد از آن در رادیو اصفهان، رادیو تهران و رادیو جوان به فعالیت ادامه داد و اکنون برنامه "جریان" را در شبکه یک اجرا میکند. خبرگزاری مهر صبح یکی از روزهای بهاری میزبان او شد و رافعی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار مهر درباره اجرا در رادیو و تلویزیون گفت.
* خبرگزاری مهر ـ گروه فرهنگ و هنر: برای شروع بگویید چطور در "جریان" قرار گرفتید؟
ـ بنفشه رافعی: حق با شماست. من وارد حوزه تخصصی شما شدم. خبرنگاران میتوانند جریانآفرین یا جریانساز باشند!
* خودتان فکر میکنید جریانآفرین هستید یا جریانساز؟
ـ با تعریف من امیدوارم جریانآفرین.
* اتفاقاً یکی از پلاتوهای شما در همین زمینه بود.
ـ بله. در یکی از پلاتوها گفتم من آدمها را در قضیه جریان به چهار دسته تقسیم میکنم. جریانآفرین، جریانساز، جریانپذیر و افرادی که اصولاً و اساساً با "جریان" کاری ندارند. آنها که جریانآفرین هستند چون دستی در آفرینش دارند ما را تماشا میکنند؛ قدمشان سر چشم. آنها که جریانسازند خودشان در حال ساختن هستند و با ما کاری ندارند. آنهایی که جریانپذیرند در هر حالی جریان را میپذیرند. روی صحبت امشب و دعوت رسمی من دسته چهارم است. شما را به دیدن جریان امشب دعوت میکنم.
*گوینده جریانآفرین! از برنامه "یک صبح یک سلام" رادیو جوان بگویید که استقبال شنوندگان از این برنامه مرهون صدای پرانرژی شماست. چه شد آن فضای پرشنونده رادیو را رها و اجرا در تلویزیون را انتخاب کردید؟
ـ اشاره به برنامه "یک صبح یک سلام" کردید یا "جوانی ایرانی سلام" فعلی. باید بگویم این لطف شماست که از واژه مرهون استفاده میکنید، ولی معتقدم همیشه برای تولید یک برنامه یک گروه زحمت میکشند. درباره انگیزهام که چرا فضای رادیو را رها کردم باید بگویم دلیل اول آن به رشته تحصیلیام برمیگردد. ضمن اینکه همیشه از تجربه در عرصههای جدید استقبال میکنم. البته در حد بضاعتم.
* چه رشتهای خواندید؟
ـ کارگردانی تئاتر. تلویزیون مجال بیشتری برای فعالیت در این رشته به من میدهد.
* پس با این صحبت دیگر به اجرا در رادیو علاقمند نیستید؟
ـ من عاشقانه رادیو را دوست دارم. من از کودکی به رادیو تعلق خاطر داشتم. برای رادیو وجاهت و اصالتی خاص قائلم. در واقع یکی از خوشاقبالیهای من تجربه گویندگی در رادیو است، ولی این مسئله باعث نمیشود برای رادیو برنامهریزی درازمدت داشته باشم.
* چقدر از اجرا در رادیو تجربه کسب کردید؟
ـ مسلماً از این رسانه درس گرفتم و سعی کردم تا حد توانم خدمت کنم.
* از چه زمانی برای اجرا در تلویزیون تصمیم گرفتید؟
ـ از مدتها پیش پیشنهاد اجرا در تلویزیون داشتم و برای آن فکر و برنامهریزی میکردم.
* دل کندن از یار قدیمی (رادیو) چقدر برایتان سخت بود؟
ـ هر چند دلتنگی و ترک دیار سخت و نفسگیر است، اما باید قانون رادیو را پذیرفت و رعایت کرد.
* رادیو چقدر سکوی پرتاب شما برای اجرا در تلویزیون بود؟
ـ هر رسانه ویژگی و شرایط خاص خود را میطلبد. بنابراین اجرا در تلویزیون با رادیو تفاوت دارد، اما مسلماً تجربه محدود من در رادیو به اجرایم در تلویزیون کمک زیادی میکند.
* شما اشاره کردید از مدتها پیش به فکر اجرا در تلویزیون بودید. چرا قبل از اجرای برنامه انتخاباتی "جریان" که در حال حاضر از شبک یک پخش میشود، برنامهای در تلویزیون اجرا نکردید؟
ـ قصد داشتم اجرا در تلویزیون را با برنامه افطار شبکه سه پارسال آغاز کنم، اما در آن زمان رادیو مخالفت کرد و حتی باعث دلخوریهایی شد. در واقع این مسئله تصمیم من را به تعویق انداخت. تا اینکه گروه اجتماعی شبکه یک اجرای برنامه "جریان" را به من پیشنهاد کرد و من هم پذیرفتم.
* از اولین روزی بگویید که اجرای "جریان" را به عهده داشتید. برایتان پیدا کردن جای دوربینها مشکل نبود؟
ـ روز اول به شدت آرام بودم. البته پیدا کردن جای دوربینها چند جلسه زمان لازم داشت. در برنامه دوم هم به جای واژه ببنندگان از کلمه شنوندگان استفاده کردم. همچنین تصویربرداران برنامه "جریان" در روزهای اول به میگفتند چرا جو دوربین پخش زنده تو را نمیگیرد؟ من هم پاسخ دادم مگر پخش زنده رادیو با تلویزیون فرق میکند. من هر وقت در رادیو اجرا کردم به شنوندگان گفتم آنها را میبینم و واقعاً آنها را میدیدم. بچههای تئاتر همیشه مخاطبان را مقابل خود دارند. البته با این تفاوت که در اجرای تلویزیونی بینندگان نیز من را میبینند و من باید بیشتر مراقب رفتارم باشم.
* چرا اولین اجرا در تلویزیون را با یک برنامه دشوار سیاسی و آن هم با موضوع انتخابات آغاز کردید؟
ـ به هر حال بخش عمده انتخاب به خود فرد برمیگردد و بخشی دیگر را شرایط باید ایجاد کند. گرچه خطر اجرای برنامه "جریان" بالا بود، اما با مشاورههایی که از دوستان گرفتم کفه سنگین ترازو به سمت رفتن به تلویزیون بود. به هر حال خطر شکست وجود دارد. شاید این سختگیری به من باعث شد از این بعد قدر عافیت را در تلویزیون بدانم.
* با آنکه "جریان" اولین اجرای شما در تلویزیون است، اما از پس آن برآمدید. الان نگاه شما چقدر تغییر کرده است؟
ـ شاید به اندازه شما خوشبینانه به این قضیه نگاه نکنم که موفقیتی حاصل شده، ولی خوشحالم شکست شامل حالم نشده است. احساس میکنم تصمیمی که گرفتم منطقی بوده است.
* یکی از ویژگیهای برجسته رافعی در برنامههای رادیو بداهه بود، چقدر از بداهه در اجرای "جریان" استفاده میکنید؟
ـ برای اجرای برنامه "جریان" متنی برای من نوشته نمیشود و تمام صحبتهایم بداهه است. حال ممکن است جملهای یکروز قبل از اجرا به ذهنم برسد و گاهی در لحظه به زبان بیاید.
* در "جریان" به درستی میهمانان برنامه را برای مباحث هدایت میکنید. علاقمند نبودید بیشتر به عنوان کارشناس مجری در این برنامه نقش داشتید؟
ـ آقای ابوطالب کارشناس برنامه هستند و جریان اصلی برنامه را هم تهیهکننده هدایت میکند. من هم به تصمیم تهیهکننده احترام گذاشتم.
*فکر میکنید تا چه حد توانستید به اهدافتان در اجرای "جریان" برسید و به اجرای خود چه نمرهای میدهید؟
ـ همیشه انتظار آدمها از خودشان خیلی بیشتر از آنچه وجود دارد است. من نمیتوانم به خودم نمره بدهم. مردم، خبرنگاران، آنهایی که دوستم دارند و دوستم ندارند میتوانند به اجرایم نمره بدهند.
*با توجه به این قانون که گویندگان رادیو پس از ورود به تلویزیون دیگر نمیتوانند به رادیو برگردند، ناراحت نیستید دیگر نمیتوانید به رادیو برگردید؟
ـ استودیوهای رادیو همیشه دوستداشتنی است، اما من هر وقت تصمیم میگیرم دیگر به گذشته برنمیگردم و مثل یک خاطره و تجربه خوب به آن نگاه میکنم. اصرار به تجربه دوباره در رادیو ندارم. نمیگویم دلتنگ رادیو نمیشوم، چون خانه اولم رادیو است. اگر تجربه کار در رادیو برایم فراهم شود، خوشاقبالی است و اگر هم میسر نشد حسرت آن را نمیخورم، چون لذت آن را بردهام.
* به یاد دارم در جشن تسنیم وقتی نام شما را به عنوان گوینده صدا کردند، مردم به شدت تشویقتان کردند. فکر میکنید بتوانید روزی جایگاهی که میان شنوندگان رادیو کسب کردید را در تلویزیون هم به دست آورید؟
ـ اتفاقاً یکی از خبرنگاران هم این سئوال را از من کرد و من پاسخ دادم مگر مردم دست زدند؟ البته خدای نکرده به شنوندگان رادیو بیاحترامی نمیکنم، اما در حال تمرین هستم تا صدای دستها را نشنوم تا مبادا دچار غرور شوم، چون بعد ممکن است نتوانم به راحتی آن را کنترل کنم. از سوی دیگر حب و بغض مغرضانه در کارم تاثیرگذار نیست. مسلماً با این امید به تلویزیون آمدم تا بتوانم نه تنها به اندازه رادیو، بلکه خیلی بیشتر از آن با مخاطبم ارتباط برقرار کنم.
* ولی مجریان تلویزیون به اندازه رادیو در بیان آزادی ندارند. به نظر شما اینطور نیست؟
ـ اگر اجرای تلویزیون را با رادیو جوان مقایسه کنیم، مسلماً دست و دلبازی رادیو جوان را در تلویزیون نداریم. در مجموع هدف غایی از هر اجرا همانطور که گفتم ارتباط با مخاطبان است.
* بعد از پایان برنامه "جریان" بیشتر علاقمند به اجرا در چه نوع برنامههایی هستید، سیاسی یا اجتماعی؟
ـ روحیه من با حوزههای اجتماعی همخوانی بیشتری دارد، اما دوست دارم تجربه اجرا در برنامههای مختلف را داشته باشم.
* قصد ندارید در شبکه دیگری برنامه اجرا کنید؟
ـ اگر پیشنهاد خوبی داشته باشم، درباره آن فکر میکنم. اما دوست دارم فعالیتم را با بچههای گروه اجتماعی شبکه یک ادامه دهم.
ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ
گفتگو: فاطمه عودباشی
نظر شما