مروی؛ آیا دبیرستان ماندگار پاساژ لوازم آرایش می شود

 لابه لای چرخ دستیها و گاریهایی که جعبه های بزرگ لوازم آرایشی و بهداشتی را درب فروشگاهها خالی می کنند وارد کوچه مروی می شوم، کوچه ای که شنیده بودم روزگاری به دلیل وجود کتابفروشیهای متعدد و قرار گرفتن روبروی شمس العماره محل رفت و آمد اهالی علم و فرهنگ و هنر بوده و دانشمندان و سیاستمداران زیادی را به دامان جامعه فرستاده است.

بعد از کمی سردرگمی بین فضای دیروز تا امروز این کوچه و حسرت در اینکه چه روزهایی را از زمانی که محلی فرهنگی تا حالا ک به محلی غیر فرهنگی تبدیل شده گذرانده در جستجوی دبیرستان مروی می گردم.

مدرسه را آرام و بی سر و صدا در سمت چپ کوچه می بینم، دبیرستان کهنسالی که این روزها به پای خط و نشانهایی نشسته است که هر روز سرمایه گذاران لوازم آرایشی و بهداشتی برایش می کشند. کسانی که سودهای کلانی از راه فروش لوازم آرایشی در جامعه نصیبشان شده و حالا هم چشم طمعشان را برای تبدیل این مدرسه بزرگ تاریخی به پاساژ لوازم آرایشی دوخته اند.

تاریخچه دبیرستان مروی

دبیرستان مروی در خیابان ناصرخسرو تهران مقابل ساختمان شمس العماره در ابتدای کوچه مروی که قبلا باغی پر درخت و مصفا که محل تفرج و تفریح مردم بوده، واقع شده است.

پس از مدتی باغ مروی به قطعاتی تقسیم می شود که در دوران رضاخان پهلوی  قسمتی از این باغ برای ایجاد پرورشگاه و دبیرستان مروی مورد بهره برداری قرار می گیرد اما به علت مراجعه بیش از حد دانش آموزان و کمبود فضا، وزارت فرهنگ تصمیم گرفت تا فضای پرورشگاه را به مدرسه اختصاص دهد. البته پیش از این نیز برای مدتی فضای دبیرستان مروی به عنوان دانشکده فنی دانشگاه تهران استفاده می شده که پس از احداث دانشگاه تهران به آنجا منتقل می شود.

بالاخره دبیرستان مروی به عنوان دومین مدرسه نوین در کنار دارالفنون که هر دو در یک خیابان واقع شده اند، طی سال 1325و در زمان دکتر فریدون کشاورز وزیر فرهنگ کابینه قوام السلطنه احداث شد و فعالیت خود را با استخدام 40 دبیر مجرب و با پذیرش 903 دانش آموز رسما آغاز کرد.

شهید باقری و پرفسور معتمدنژاد و...چهره های مطرح مروی 

دبیرستان مروی پیش از انقلاب اسلامی بدلیل واقع شدن در منطقه محروم میزبان دانش آموزان مستعد از طبقات متوسط و فقیر جامعه بود که اغلب از مناطقی همچون کهریزک، شهر ری، دولاب و...به این مدرسه می آمده اند. دانش آموزانی که بسیاری از آنها بعد از انقلاب از چهره های برجسته علمی، فرهنگی و سیاسی شدند.

از شاخص ترین این چهره ها می توان به استاد باستانی چهره ماندگار سال 1385 ، دکتر هادی منافی و دکتر موسی زرگر وزرای بهداشت و معاون رئیس جمهور در ابتدای انقلاب اسلامی، دکتر هاشمی رئیس پژوهشکده‌ی پلیمر ایران، دکتر هوشنگ آزما نماینده‌ی ویژه دبیر کل سازمان ملل در سازمان بهداشت جهانی ، پروفسور کاظم معتمدنژاد پدر علم ارتباطات ایران و چهره‌ی ماندگار سال 1386، علیرضا پرورش‌دار مدیر پدافند نیروی هوایی، پروفسور نادری دارای مدرک دکتری فیزیک و از اعضای سازمان فضایی آمریکا (ناسا) ، الهی قمشه‌ای و دهها چهره دیگر همچون محمد علی نجفی وزیر اسبق آموزش و پرورش و رئیس دانشگاه خواجه نصیر نام برد.

همچنین این مدرسه در دوران دفاع مقدس بیش از صد شهید دانش آموز و معلم همچون شهید شهید عراقی، شهید فیاض بخش، سلیمی جهرمی، شهید باقری افشردی، فکوری، عبدالله پور و ... تقدیم خاک جمهوری اسلامی ایران کرده است.

اولین انجمن اسلامی معلمان و دانش آموزان در مروی

دبیرستان مروی در جریان انقلاب اسلامی یکی از اولین مدارس در حوزه تجمعات و اعتراضات دانش آموزی بوده است. دانش آموزان و معلمان این مدرسه روز 13 آبان ماه با تجمع روبروی دانشگاه تهران یکی از فعالترین دانش آموزان در عرصه سیاسی بودند و توانستند این روز بزرگ را در تاریخ به اسم دانش آموزان به ثبت رسانند.

همچنین اولین انجمن علمی معلمان در دبیرستان مروی راه اندازی می شود که بعدها سنگ بنای ایجاد سایر انجمنهای علمی در بین فرهنگیان شد.

همزمان با بازگشت امام خمینی به میهن در 12 بهمن ماه سال 58، به پیشنهاد شهید بهشتی دبیرستان مروی محلی برای اسکان امام انتخاب می شود اما بعدها عده ای از مسئولان به دلیل واقع شدن این مدرسه در کنار بازار تهران و تردد پیش از حد جمعیت مدرسه رفاه را به جای مروی پیشنهاد می کنند که مورد توافق جمعی واقع می شود.

دبیرستان مروی ماندگار می شود

پس از انقلاب اسلامی ایران دبیرستان مروی فعالیت خود را ادامه می دهد و با تربیت دانش آموزان ممتاز آنها را راهی المپیادها و مسابقات علمی می کند تا اینکه در سال تحصیلی 87-86 شورای عالی آموزش و پرورش این دبیرستان را به عنوان یک مدرسه ماندگار به ثبت می رساند.

ماندگاری دبیرستان مروی در شورای استان به ریاست استاندار تهران، امام جمعه، نماینده صدا و سیما، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی، فرماندار تهران، رئیس وقت آموزش و پرورش شهر تهران، رئیس شورای شهر تایید و پس از تصویب در شورای عالی آموزش و پرورش به امضای دکتر محمود احمدی نژاد به عنوان ریاست جمهوری می رسد.

ثبت در میراث گرانبهای تاریخی و فرهنگی

پس از ماندگار شدن دبیرستان مروی در سال 86 سازمان میراث فرهنگی با بررسی بنای تاریخی ساختمان مدرسه و ارزیابیهای همه جانبه این مدرسه را از لحاظ معماری و مقاوم سازی  به عنوان یک اثر ارزشمند تاریخی در سال 88 به ثبت تاریخی می رسانند.

به موجب ماده 558 قانون مجازات اسلامی هرکس به تمام یا قسمتی از ابنیه، اماکن، محوطه ها و مجموعه های فرهنگی و تاریخی یا مذهبی که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده آسیبی وارد کند علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از یک ماه تا 10 سال محکوم می شود.

دستور تخلیه مدرسه در سال 88

دبیرستان پسرانه مروی به دلیل واقع شدن در کوچه مروی به عنوان یکی از بازارهای مهم و همجواری با بازار بزرگ تهران پس از انقلاب اسلامی همواره مورد توجه سرمایه گذاران فروش لوازم آرایشی بوده است. طی سالهای گذشته این افراد تلاشهای بی شائبه ای را برای بدست آوردن ملک این مدرسه که بیش از 10 هزار متر مساحت دارد داشته اند تا بتوانند آن را تبدیل به یک پاساژ بزرگ لوازم آرایشی و بهداشتی که فروش آن در این کوچه متداول است کنند که تا حدودی هم موفق بوده اند.

این افراد در سال 1359 با ادعای اینکه نامه ای را از شهید باهنر در اختیار دارند نیمی از حیاط شمالی مدرسه را که جزو فضای سبز مدرسه بوده تخریب کرده و تبدیل به فروشگاههای لوازم آرایش می کنند که به قول خودشان درآمد خوبی را عایدشان می کند.

تابستان سال گذشته و همزمان با ساخت پاساژ لباس و لوازم آرایش رضا در همجواری این مدرسه  که به تازگی افتتاح شده بار دیگر این افراد فشارهای خود را  برای واگذاری این مدرسه به آنها و تخریب و تبدیل آنها به یک پاساژ بزرگ وارد کردند اما این مدرسه به دلایلی در سال تحصیلی 89-88 فعالیت خود را ادامه داد تا اینکه بار دیگر در اواخر خردادماه جاری این موضوع  دوباره به جریان افتاد.

مدیر اسبق دبیرستان مروی  روز سه شنبه در نشستی که با حضور خبرنگاران در این مدرسه  برگزار شده گفت: " از حدود سه ‌سال پیش عده‌ای از سرمایه‌داران که شروع به احداث پاساژ کرده‌اند متوجه موقعیت این دبیرستان شدند و با اوقاف، حوزه‌ علمیه و آموزش و پرورش تماس گرفتند. این سرمایه‌داران با رایزنیهایی که با آموزش و پرورش داشتند موفق شدند سال گذشته از هیئت دولت نامه بگیرند که بر اساس این نامه دبیرستان ماندگار مروی به حوزه‌ علمیه‌ مروی واگذار می‌شود."

وی تأکید کرد: "این دبیرستان به دولت متعلق است و برای واگذاری املاک دولتی به غیر باید مصوباتی ارائه و مراحل قانونی آن طی شود در حالی که نامه صادر شده در معاونت حقوقی وزارت آموزش و پرورش مطرح نشده است."

اظهار بی اطلاعی وزارت آموزش و پرورش از ماجرای مروی

مدیر اسبق دبیرستان ماندگار مروی ادامه داد: " پس از پیگیریهای مسئولان این دبیرستان دیوان عدالت اداری سال گذشته این نامه را ملغی اعلام کرد چون بر اساس قانون نامه‌ انحلال این دبیرستان به‌ صورت غیرقانونی تنظیم شده بود."

به گفته‌ وی سوداگران و سودجویان به‌ دنبال انحلال این مدرسه هستند و بر اساس اسناد و مدارک موجود نقشه‌ منطقه‌ای که قرار است پس از واگذاری این دبیرستان به حوزه‌ی علمیه‌ مروی به پاساژ تبدیل شود تهیه شده است.

مدیر اسبق دبیرستان ماندگار مروی افزود: "سال گذشته با پیگیریهایی که انجام شد توانستیم از انحلال این دبیرستان جلوگیری کنیم و همچنان تعلیم و تربیت در این دبیرستان ادامه داشت اما از یکماه پیش دوباره مکاتبه‌های جدیدی آغاز شده و در نامه‌ای که از سوی منطقه‌ 12 آموزش و پرورش آمده است باید این دبیرستان را تخلیه کنیم."

وی ادامه داد: "در نامه‌ای که از دولت آمده تأکید شده است که آموزش و پرورش با اوقاف مصالحه کند زیرا این مدرسه میراث فرهنگی است و به‌عنوان مدرسه‌ ماندگار دارای سابقه‌ فرهنگی عظیمی است ضمن آنکه متعلق به دولت است و برای واگذاری باید مراحل قانونی را سپری کند."

به گفته‌ وی انحلال این دبیرستان باید در حوزه‌ حقوقی آموزش و پرورش بررسی شود در حالی که مسئولان آن از این مسئله اظهار بی‌ اطلاعی می‌کنند.

تکلیف دانش آموزان مروی چه می شود 

مدیر اسبق دبیرستان مروی درباره تکلیف دانش آموزانی که هم اکنون در این مدرسه درس می خوانند گفت: " یکبار آموزش و پرورش شهر تهران پیشنهاد کرد که دانش آموزان را به دارالفنون منتقل کنیم اما اولا این مدرسه در اختیار آموزش و پرورش شهر تهران نیست و قرار است موزه شود و دوم اینکه در حال بازسازی است و هم اکنون قسمت اعظم این مدرسه مخروبه است."

اگر ناچار شویم مدرسه را تحویل می دهیم

اما رئیس آموزش و پرورش شهر تهران درباره واگذاری دبیرستان مروی گفت: "بر اساس اسناد و مدارک موجود مدرسه مروی موقوفه است و تنها ساختمان ساخته شده متعلق به آموزش و پرورش است."

یازرلو با بیان اینکه به دنبال رایزنی با حوزه علمیه برای ادامه فعالیت این مدرسه هستیم گفت: "اگر ناچار شویم این مدرسه را واگذار می کنیم."

رئیس آموزش و پرورش شهر تهران درباره وضعیت دانش آموزان این مدرسه در سال تحصیلی آینده گفت: "شاید دانش آموزان این مدرسه را به دارالفنون منتقل کنیم."

یازرلو در پاسخ به این سئوال که درحالی که بازسازی مدرسه دارلفنون به اتمام نرسیده چگونه می خواهید دانش آموزان را به آن مدرسه منتقل کنید؟ گفت: " بازسازی به اتمام می رسد و دانش آموزان مروی را به آنجا منتقل می کنیم."

دبیرستان مروی به عنوان دومین مدرسه نوین ایرانی و یک مکان فرهنگی و تاریخی با بیش از 80 سال قدمت در آستانه تخلیه و تخریب و تبدیل به  پاساژ است. پاساژی برای فروش لوازم آرایشی که نه تنها موجب تقویت عرصه فرهنگی نمی شود بلکه عاملی برای تخریب فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی است.

................

گزارش از فهیمه سادات طباطبایی