به گزارش خبرنگار مهر، با شروع جنگ تحمیلی (31 شهریور 1359) و حملات گسترده صدام به مناطق مرزی و جنوب و غرب ایران، مقاومت مردم و نیروهای رزمنده مانع پیشروی نیروهای عراقی شد. رژیم بعث عراق برای در هم شکستن مقاومت مردم و نیروهای رزمنده از سلاحهای نوین و ممنوعه استفاده کرد. با شدت گرفتن کاربرد سلاحهای شیمیایی از سوی رژیم بعث عراق، مسئولین نظامی ایران برای مقابله با آن دست به آموزش نیروهای رزمنده و تشکیل واحدهای تخصصی در هر گردان زدند.
از آنجا که ارتش عراق وابسته به اروپای شرقی بود از ابتدا دارای واحدی به نام «جنگهای شیمیایی» بود اما ارتش ایران با وجود اینکه مجهز به سیستم نظامی غربی و آمریکایی بود به لحاظ اینکه تجربه ای در مورد این نوع سلاحها نداشت تنها دارای یک تشکیلات محدود شیمیایی بود.
اصطلاح « ش.م.ه» مخفف سه واژه شیمیایی، میکروبی و هسته ای است که پیش از جنگ این واحد در ارتش به صورت بسیار محدود حضور داشت اما با شدت گرفتن حملات شیمیایی عراق در طول جنگ تحمیلی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سازمانی را در سال 61 به نام «ش. م.ر» که مخفف کلمات شیمیایی، میکروبی و رادیو اکتیو است راه اندازی کرد.
رژیم بعث عراق تا پیش از عملیات والفجر 2 از این سلاحها به صورت محدود و آزمایشی استفاده می کرد اما بعد از اینکه عراق در تاریخ 29 تیر 61 در این عملیات (والفجر 2) از این سلاحها در منطقه پیرانشهر(پادگان حاج عمران عراق و در برخی ارتفاعات جبهه های غربی) علیه مرزنشینان کرد استفاده کرد سازمان رزم سپاه برای مقابله با این نوع سلاحها به پدافند «ش. م. ر » مجهز شد.
از آن پس سپاه شروع به تهیه تجهیزات برای نیروهایش کرد و در هر لشکری یک واحد و در هر قرارگاهی یک گردان پدافند شیمیایی تشکیل داد و به مرور با گسترش حجم بکارگیری سلاحهای شیمیایی عراق این واحدها به تیپ گسترش یافتند.
نخستین گزارش غیر رسمی استفاده عراق از این سلاحها در 14/7/59 در مرز شلمچه با عامل خردل ثبت شده است و اولین گزارش رسمی که بتوان به آن استناد کرد بمباران هوایی جبهه مهران در تاریخ 20/10/59 با عامل اعصاب است که 40 مصدوم و 10 شهید بر جای گذاشت.
عملیات خیبر اولین عملیاتی بود که عراق از سلاحهای شیمیایی به صورت گسترده استفاده کرد و در طول جنگ گسترده ترین کاربرد عراق از سلاحهای شیمیایی در عملیات والفجر 8 ( فتح فاو) و کربلای 5 در شرق دجله منطقه شلمچه صورت گرفت.
بیش از 50 درصد حجم حملات شیمیایی رژیم بعث عراق علیه ایران، عوامل پوستی، 25 درصد عوامل مخرب اعصاب (تابون، سارین، عامل ناشناخته) 15درصد عامل خونی و 10 درصد شامل عوامل خفه کننده، ترکیب عوامل پوستی با اعصاب، روانگردانها، ناتوان کننده ها و مختل کننده، عوامل آتش زا و در موارد نادر مشکوکی عوامل میکروبی گزارش شده است.
عمده ترین جنگ افزارهای شیمیایی عراق، جنگنده بمب افکن بود و حتی مواردی در خرمشهر دیده شد که با کاتیوشا، آر پی جی، انواع گلوله های توپ، گلوله تانک، خمپاره و مواردی با نارنجک همراه بوده است. این عوامل به صورت ابرهای شیمیایی با رنگ های آبی، زرد و نارنجی مشخص می شد.
در جنگ تحمیلی هشت ساله رژیم بعث عراق علیه ایران بیش از 200 شرکت دولتی و خصوصی اروپایی و آمریکایی در تجهیز عراق به انواع سلاحها به ویژه تسلیحات شیمیایی مشارکت داشتند که در میان چندین کشور اروپایی و آمریکایی نام آلمان به عنوان بزرگترین تجهیز کننده عراق به سلاحهایی شیمیایی در پرونده جنایات جنگی رژیم بعث عراق به ثبت رسیده است.
با اینکه عمده شرکتهای تجهیز کننده عراق به سلاحهای شیمیایی آلمانی بودند اما کشورهایی چون آمریکا، انگلیس، فرانسه، ایتالیا، روسیه، یوگسلاوی، سوئیس، فنلاند، هلند، اسکاتلند، بلژیک، سوئد و ... و شرکتهای وابسته به آنها مستقیما در فروش، تهیه مواد و تولید این نوع سلاحها با عراق مشارکت داشتند و در عکاشه و سامرا و... کارخانه هایی تحت پوشش «دفع سموم و آفات شیمیایی»، "حشره کش" و... ایجاد کردند و با فرستادن مستشار در تجهیز این کارخانجات و دادن دانش آن، انواع عوامل شیمیایی را از نوع پوستی، تنفسی و اعصاب، چشمی ، خونی و... را تولید کردند.
پس از هشت سال جنگ نابرابر عراق علیه ایران، قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل در خصوص آتش بس جنگ در تیر1367(1987) صادر شد اما آتش بس رسمی میان ایران و عراق در 29 مرداد 1367 پس از چند تحرک نظامی عراق در ایران- که منجر به پیروزی در عملیات مرصاد شد- برقرار شد.
بر اساس آیین نامه اجرایی قطعنامه قرار شد با تشکیل کمیته ای در سازمان ملل، کشور متجاوز اعلام شده و میزان خسارات تعیین شود.همچنین صندوقی بین المللی برای کمک به خسارت دیدگان جنگ ایران و عراق پیش بینی شود که متأسفانه هیچگاه این صندوق تشکیل نشد و تنها یک بند از قطعنامه که تبادل اسرا بود اجرا گردید.
با وجود اینکه در "بند 6 " قطعنامه 598 شورای امنیت اعلام شده است که آغازگر جنگ باید شناسایی شود، اما هیچ اشاره ای به متجاوز بودن عراق نشد و در واقع پس از چند سال در 18 آذر 1370 و با حمله عراق به کویت دبیرکل سازمان ملل، مجامع بین المللی و حتی کشورهای منطقه حامی صدام، اعلام کردند« متجاوز به کویت همان آغازگر جنگ با ایران است».
پس از چند سال از این زمان بود که آمریکا در پی حذف مهره سوخته خویش یعنی صدام و به بهانه وجود سلاحهای شیمیایی و هسته ای در عراق دست به اشغال این کشور در سال 2003 زد و پس از چندی با برپایی دادگاه "نمایشی" رسیدگی به جنایات صدام با کارشکنیهای خود نگذاشت موضوع جنگ تحمیلی ایران در این دادگاه مطرح شود اما صدام در یکی از جلسات این دادگاه به بمباران شیمیایی مناطق مختلف ایران و کشته و زخمی شدن هزاران غیر نظامی ایرانی با افتخار اعتراف کرد.
به هر حال شاید ایران نتوانست در این دادگاه پرونده جنایات جنگی صدام را مطرح کند اما نباید از همدستان و همپیمانان عرب، اروپایی و آمریکایی صدام که با حمایتهای مالی و اطلاعاتی و تسلیحاتی خود صدها هزار جوان، کودک، زن و مرد سالخورده را به دلیل پایبندی به استقلال و آزادی کشورشان به خاک و خون کشیدند غافل بود. چراکه بسیاری از این افراد هم اکنون آزادانه و بعضا با تغییر چهره سیاسی و روش گفتمان خود در پی از بین بردن رد پای خود در تشویق و تجهیز رژیم بعث عراق به سلاحهای ممنوعه به ویژه« سلاحهای شیمیایی» هستند.
باید یادآور شد در کنار جنایتکاری صدام و رژیم بعث عراق در 8 سال جنگ تحمیلی علیه ایران شرکتهای اروپایی و آمریکایی را می توان از جمله مجرمان اصلی فجایعی چون حملات شیمیایی سردشت، حلبچه و هزاران فاجعه هولناک انسانی در هشت سال دفاع مقدس ایران خواند و اگر دادگاه عدلی برپا شود آنها نیز باید به پای میز محاکمه کشانده شوند و ایران باید در کنار پیگیری غرامت از عراق حداقل خسارات مادی بسیاری از صدماتی که بر ملت ایران وارد شد را از این کشورهای اروپایی و آمریکایی تجهیز کننده صدام به انواع سلاحهای کشتار جمعی و شیمیایی پیگیری کند.
نظر شما