به گزارش خبرنگار مهر، مهدی فقیه متولد سال 1324 شیراز است. وی فعالیت خود را در تئاتر در همین شهر آغاز کرده و برای ادامه تحصیل راهی فرانسه شده است. در سال 57 فقیه به ایران برمی گردد و اولین همکاری سینمایی وی بازی در فیلم "تابستان 58" به کارگردانی مجتبی راعی است. یکی از نقشهای به یادماندنی که جایگاهی خاص در کارنامه مهدی فقیه دارد، بابا عقیل در فیلم سینمایی "هور در آتش" به کارگردانی عزیزالله حمیدنژاد است. وی پس از حضور در 29 فیلم سینمایی و بازی در مجموعه‌ها و تله فیلمهای مختلف، در بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل را برای حضوری متفاوت در فیلم سینمایی "ملک سلیمان" به کارگردانی شهریار بحرانی به دست آورد. مراسم بزرگداشت مهدی فقیه امسال در بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر برگزار می‌شود. این بهانه‌ای بود تا با فقیه درباره فعالیتش در سینما، ئئاتر و تلویزیون گفتگو کنیم.
*خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ و هنر:شما سال گذشته در جشنواره فیلم فجر تندیس بهترین بازیگری را برای فیلم "ملک سلیمان" دریافت کردید. امسال مراسم بزرگداشت شما برگزار می‌شود. بعد از این سالها فعالیت در عرصه بازیگری از اینکه دو سال است کارهای شما دیده می‌شود، چه احساسی دارید؟
- مهدی فقیه: من سالها زحمت کشیدم و در این رشته کار کرده‌ام. من کارم را از دوران نوجوانی در شیراز با تئاتر آغاز کردم و برای ادامه تحصیل راهی فرانسه شدم. اما تلاش کردم تجربیات خودم را در ایران به سرانجام برسانم. وقتی نتیجه کار شخصی مورد توجه قرار می‌گیرد و مراسم بزرگداشت وی برگزار می‌شود، به این معنا است که حتماً او کارهایی انجام داده که طی این سالها دیده شده است و این موضوع نتایج زحمات وی است. البته برگزاری چنین مراسمی برای جوانانی که در این عرصه کار می‌کنند نقطه امید است، آنها متوجه می‌شوند اگر کار انسانی خوبی برای مردم انجام دهند روزی کار آنها دیده می‌شود و مورد تقدیر قرار می‌گیرند.
* شما اشاره کردید که کارتان را با تئاتر در شیراز آغاز کردید.
- من از دوران دبستان تئاتر کار می‌کردم. از زمان دبیرستان با مرحوم استاد معین الدین لایق فعالیت در این عرصه را به صورت حرفه‌ای دنبال کردم. در همان زمان نمایشهای مختلفی اجرا می‌کردیم تا اینکه استاد عزت‌الله انتظامی و علی نصیریان به شیراز آمدند و پس از دیدن فضا و جنس کار با ما همکاری کردند.
بچه‌های شیراز پتانسیل‌های خوبی در تئاتر داشتند. هرگز فراموشم نمی‌شود، هنرمندان حرفه‌ای و شناخته شده با چه شرایطی از تهران به شیراز می آمدند و با عشق خاصی با ما کار می‌کردند. عده‌ای از بچه‌های شیراز که حالا مطرح هستند محصول زحماتی هستند که آنها کشیده‌اند.
خاطرم هست در همان زمانها نمایشی را با عنوان "بستور" اجرا کردم که ژان لوک گدار نقدی بر آن در مجله لوموند نوشت که دوستان از پاریس متن را برای من فرستادند. در همان دوران دبیرستان فیلمهای هشت میلیمتری می‌ساختم و با مرحوم مجید افشاریان و دیگر دوستان کارهای نوشتاری و تصویری انجام می‌دادیم.
باورتان نمی‌شود آن زمان با شرایط سختی دوربین تهیه می‌کردیم، درست برخلاف شرایط فعلی که با دوربینهای دیجیتال کارها به راحتی انجام می‌شود. برای اجرای تئاتر از جیب خودمان پول می‌دادیم، متن می‌نوشتیم، کارگردانی، طراحی صحنه، بازی و یا حتی پوستر طراحی می‌کردیم.
مهدی فقیه پشت صحنه فیلم سینمایی "ملک سلیمان"
* چطور شد به فرانسه رفتید؟
- من آن سالها کارمند اداره فرهنگ و هنر در شیراز بودم و همچنین در دانشگاه دراماتیک تحصیل می‌کردم. مهدی فروغ رئیس دانشگاه و رئیس یونسکو در ایران وقتی قرارشد به فرانسه بروم، نامه‌ای نوشت و من را معرفی کرد. موج نوی فرانسه یکی از دلایلی بود که من این کشور را برای تجربه آکادمیک انتخاب کردم. ما در آن زمان مدیر کل فرهنگ و هنری در شیراز داشتیم که معتقد بود من سالها به صورت تجربی کار کردم و بهتر است به صورت آکادمیک این هنر را دنبال کنم. بیشتر دوستان شیرازی که حالا فعال هستند، حضور خود را مدیون اعتقادات وی بودند. زمانی که به فرانسه رفتم در انستیتو "مارلی لوروا" و در دانشگاه ونسن فعالیت کردم و برای آشنایی با زبان فرانسه فوق لیسانس این رشته را گرفتم و دوباره به پاریس رفتم و کار هنری را دنبال کردم.
* چه سالی به ایران برگشتید؟
- سالهای 57-56 به ایران بازگشتم. در همان زمان شاید به نوعی اولین فیلم سینمایی دفاع مقدسی را عنوان "گشتی‌ها" به کارگردانی آقای مرادی در شیراز ساختیم. البته من قبل از انقلاب در فیلم "داش آکل" مسعود کیمیایی بازی کرده بودم.
* خانواده شما مخالفتی برای حضورتان در زمینه بازیگری نداشتند؟
- پدر من را رئیس القراء می‌گفتند. او در مکتب تدریس می‌کرد. در زمان دبیرستان تئاتری با موضوع بعثت رسول‌الله (ص) اجرا کردیم و آقای لایق از من خواست پدرم برای اجرای نمایش دعوت کنم. زمانی که وی کار را دید معتقد بود اینها برای اسلام نیاز است. خوشبختانه مخالفتی نداشت. پدرم از دانش بالایی برخوردار بود، معتقد بود این کارها برای مردم خوب است. می‌گفت هر کدام از این نمایشها عاقبت به خیری دارد حتماً حضور پیدا کن. وقتی برگشتم ایران، آقای علی نصیریان رئیس اداره تئاتر بود و از من خواست مرکز تئاتر عروسکی در تهران برپا کنم ولی من معتقدم بودم بهتر است اگر قرار باشد کاری انجام دهم در همان شیراز فعالیتم را دنبال کنم. البته شاید اگر همان موقع در تهران می‌ماندم موقعیتم متفاوت می‌شد. اما خودم انتخاب کردم، حالا هم از شرایط راضی و خوشحال هستم. اما متاسفانه در شیراز مدیرانی مسئولیت پذیرفتند که شناخت خوبی از این هنر نداشتند.
* اولین فیلم سینمایی که با آن به طور حرفه‌ای وارد سینما شدید "تابستان 58" مجتبی راعی بود.
- بله، یکی از دوستانم من را به آقای راعی معرفی کرد.
* نقش شما در "هور در آتش" به کارگردانی عزیزالله حمیدنژاد در کارنامه‌تان جایگاه ویژه دارد و برای مخاطب به یاد ماندنی است.
- "هور در آتش" فیلمی متفاوت و دلی بود. در حال حاضر فیلمهایی در این ژانر می‌بینم و افسوس می‌خورم. شخصیت باباعقیل در این فیلم عارف بود اما هیچوقت شعار نداد. نگاه حمیدنژاد به این شخصیت بسیار متفاوت بود وتنها فیلمی بود که در بخش فلسفه دانشگاه شیکاگو هم به نمایش درآمد.
* شما همیشه در نقشهای مثبت دیده می‌شوید. این بیشتر به علاقه شخصی خود شما برمی‌گردد یا پیشنهادها؟
- بعد از فیلم "هور در آتش" و بازی در نقش بابا عقیل بیشتر پیشنهادهایی که داشتم شبیه به آن نقش یا مثبت بودند. البته شاید برخی دیگر از کارگردانان حتی گمان نمی‌کردند من پتانسیل بازی در نقشهای متفاوت را هم دارم. در این سالها تلاش کردم به نوعی در نقشهای متفاوت حضور داشته باشم. نقش "آرا" در "ملک سلیمان" کاملاً منفی بود. من بازیگر هستم و بیشتر در معرض انتخاب قرار می‌گیرم. اما خیلی خوشحالم که آقای فرآورده و بحرانی این نقش را به من دادند.
* در کارنامه کاری شما بیشتر فیلمهای دفاع مقدسی و تاریخی دیده می‌شود. به این نوع آثار بیشتر علاقمندید؟
- شاید کمتر تاریخی باشد اما نوع کارهای من دفاع مقدس است و بیشتر مخاطبین من را به عنوان بازیگر دفاع مقدس می‌شناسند. البته فیلمنامه و مفاهیم انسانی که در یک فیلم مطرح می‌شود برایم اهمیت دارد.
* فکر می کردید نقش آرا در فیلم "ملک سلیمان" دیده شود؟ احساس نکردید بعد از مدتی بازی در نقشهای مثبت شاید این حضور ریسک باشد.
- من در تئاتر نقش منفی بازی کرده بودم به همین دلیل توانایی را در خودم می‌دیدم. با تمام انرژی‌ای که گذاشتم خوشبختانه به عقیده من نقش به خوبی اجرا شد و خیلی از دوستان و حتی منتقدان هم این عقیده را دارند. البته سعید ملکان طراح چهره پردازی فیلم برای درآوردن این نقش به من کمک زیادی کرد. من بخشی از این نقش را مدیون سعید ملکان هستم و فکر نمی‌کردم "آرا" در جشنواره فجر سال گذشته دیده شود.
* فکر می‌کنید کدام نقش در کارنامه کاریتان جایگاه ویژه دارد؟
- یکی از دوستان معتقد است اگر من هیچ کاری انجام ندهم همین "هور در آتش" تا آخر عمر برایم کافی است.
* کار در تئاتر، سینما و تلویزیون برای شما تفاوت دارد؟
- من دلم می‌خواهد در شهر شیراز تئاتر کار کنم ولی متاسفانه نمی‌شود. مسئولین فرهنگی در شهرستانها باید متوجه این موضوع باشند چون پتانسیل‌های خوبی در این شهرها وجود دارد. سینما حرفه من است اما تئاتر را بیشتر دوست دارم. تئاتر جنس دیگری است.
--------------------
گفتگو: بیتا موسوی
نظر شما