گفتگوی مهر با محقق سوئیسی: آخرین تحقیقات درباره سرطانزا بودن موبایل/ موبایل و قهوه در کنار هم!

به گزارش خبرگزاری مهر، سه دهه از آغاز موج گسترده استفاده از تلفنهای همراه می گذرد و دانشمندان کشورها و موسسه های مختلف هنوز نتوانسته اند بر سر تایید یا رد احتمال تاثیرات منفی تلفن همراه بر سلامت انسان به توافق برسند، در حالی که در سرتاسر جهان تیمهای تحقیقاتی مختلف در حال مطالعه بر روی این موضوع هستند.

"دنیس آیدین" از موسسه سلامت عمومی دانشگاه باسل سوئیس به تازگی هدایت تیمی از محققان از کشورهای دانمارک، سوئد، نروژ و سوئیس را به عهده داشت که این گروه اروپایی با مطالعه بر روی 352 داوطلب 7 تا 19 ساله مبتلا به تومور مغزی و 646 داوطلب سالم و خانواده های آنها به این نتیجه رسیدند که تلفنهای همراه نمی تواند خطر ابتلا به سرطان مغز را در کودکان و بزرگسالان افزایش دهد.

بر اساس گزارش این مطالعه کودکانی که دائما از تلفنهای همراه استفاده می کنند از نظر آماری بیشتر از کودکانی که از تلفنهای همراه استفاده نمی کنند به سرطان مبتلا نمی شوند. همچنین محققان در پایان این مطالعه نتوانستند نشانه ای از افزایش میزان خطر ایجاد تومورهای مغزی در بخشهایی از مغز کاربران تلفن همراه که بیشترین میزان سیگنالهای ناشی از تشعشعات تلفنهای همراه را دریافت می کنند، بیابند.

"آیدین" در گفتگو با مهر به بررسی دلایل دسته بندی سازمان بهداشت جهانی که بر اساس آن تلفنهای همراه در دسته عواملی که احتمالا سرطانزا هستند قرار گرفته، پرداخته است:

* خبرگزاری مهر - سرویس فناوریهای نوین: سازمان بهداشت جهانی می گوید تلفنهای همراه می توانند سرطانزا باشند، دیدگاه شخصی شما درباره این فرضیه چیست؟

- دنیس آیدین: آژانس بین المللی مطالعات سرطان سازمان بهداشت جهانی IARC تشعشعات ناشی از تلفنهای همراه را به عنوان عوامل احتمالی سرطان زا که به گروه 2B اختصاص دارند، نام برده است. این دسته بندی خطر تلفنهای همراه را بیشتر از حد واقعی در نظر گرفته است. برای مثال قهوه نیز در همین گروه دسته بندی شده است که احتمال ابتلای افراد به سرطان مثانه را افزایش می دهد.

دسته بندی به عنوان عوامل احتمالی سرطانزا به این معنی است که شواهد بسیار محدودی از ایجاد سرطان توسط این ابزار در انسان وجود دارد، اما احتمال، خطا یا نگرش جانبدارانه در مطالعات را نمی توان انکار کرد. در عین حال از نتیجه مطالعات سرطان شناسی بر روی حیوانات مدارک بسیار ضعیفی درباره سرطان زا بودن تلفنهای همراه به دست آمده است.

* گزارش می 2011 سازمان بهداشت جهانی و گزارش مرکز مطالعات سرطان بریتانیا درباره ارتباط میان ابتلا به سرطان و تلفنهای همراه را چگونه ارزیابی می کنید؟ چرا نتایج این دو مرکز کاملا با یکدیگر متفاوتند؟

- درک درست مفهوم طبقه بندی سازمان بهداشت جهانی از تلفنهای همراه بسیار مهم است. همانطور که پیش از این گفتم، این طبقه بندی به آن معنی است که شواهد محدودی از سرطان زا بودن تلفنهای همراه در دست است اما متخصصان نمی توانند قاطعانه ارتباط احتمالی میان تلفنهای همراه و تومورهای مغزی را به ویژه برای افرادی که برای طولانی مدت از تلفنهای همراه خود استفاده می کنند، رد کنند.

پس از درک این مفهوم، مشخص می شود که گزارشهای این دو سازمان به هیچ وجه با یکدیگر متفاوت نیستند. تفاوت در جمله بندی های این دو گزارش است زیرا سازمان بهداشت جهانی خطر تلفنهای همراه را بر اساس دسته بندی خطرهای از پیش تعیین شده مشخص کرده است در حالی که بریتانیایی ها به چنین چارچوبی وابسته نبوده اند. هر دو این گزارشها می گویند شواهد سرطان زا بودن تلفنهای همراه محدود است اما هنوز تردیدهایی درباره تاثیر استفاده های طولانی مدت از تلفنهای همراه وجود دارد.

* بر اساس فرضیه های موجود، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض تشعشعات ناشی از تلفنهای همراه چگونه می تواند منجر به ابتلا به سرطان شود؟ تاثیر واقعی این تشعشعات بر روی مغز انسان چیست؟

- تشعشعات تلفنهای همراه مستقیما بر روی سلولها و یا مولکولهایی از قبیل DNA تاثیر ندارند و تا کنون هیچ مکانیزم تایید شده ای برای تعیین چگونگی ایجاد تومورهای مغزی یا دیگر تومورها به واسطه این تشعشعات به وجود نیامده است. تنها می دانیم که این تشعشعات منجر به گرم شدن نسوج سر و مغز می شوند اما اینکه آیا این تاثیر زیان آور است یا نه هنوز مشخص نشده است. برخی از مطالعات نشان داده اند که امواج مغزی در حین خواب در صورتی که فرد پیش از به خواب رفتن در معرض امواج تلفن همراه قرار گرفته باشد تغییر می کند، اما هنوز مشخص نیست آیا این تغییر می تواند مخرب باشد یا نه!

* همانطور که گفتید هیچکس درباره تاثیر امواج تلفنهای همراه بر روی سلامت انسان اطمینان ندارد، اما آیا هیچ مطالعه قابل قبولی برای اثبات یا انکار این فرضیه در حال اجرا است؟ روند این مطالعات را چگونه ارزیابی می کنید؟

* در حال حاضر مطالعات گسترده ای در حال اجرا هستند تا ارتباط واقعی میان تلفنهای همراه و بیماری های مختلف کشف شوند. همچنین مطالعات بیشماری ارتباط احتمالی میان تومورهای مغزی و تلفنهای همراه را مورد بررسی دقیق قرار داده اند.

* بر خلاف هشدارهای متعددی که درباره احتمال خطرناک بودن امواج تلفنهای همراه وجود دارند، کنترل کاربران برای متوقف یا محدود کردن استفاده افراطی از تلفنهای همراه به نظر غیر ممکن می آید، در این باره چه فکر می کنید؟

- مطالعاتی که تا کنون درباره این موضوع انجام گرفته اند این ادعا که افراد باید استفاده از تلفنهای همراه را متوقف کنند را به تایید نمی رسانند. با این همه به کار بردن اصول پیشگیرانه نمی تواند ایده بدی باشد.

* برخی معتقدند صنعت تلفنهای همراه در تلاش است تا واقعیت تاثیر تلفنهای همراه بر روی سلامت انسانها را کمرنگ جلوه داده و یا به کلی پنهان کند تا به این شکل از منافع خود محافظت کند. نقش صنعت موبایل را در افزایش و یا کاهش میزان استفاده از تلفنهای همراه و یا در تحلیل نتایج مطالعات چگونه می بینید؟

- مشخص است که این صنعت از مردم می خواهد تا از محصولاتش استفاده کنند، در واقع هدف اصلی این صنعت به هیچ وجه کاهش میزان استفاده از تلفنهای همراه نیست. با این همه باید بگویم که بیشتر مطالعاتی که تا کنون درباره تلفنهای همراه انجام گرفته اند کاملا مستقل از این صنعت بوده اند.

* به نظر شما هر کاربر به صورت روزانه تحت تاثیر چه مقدار امواج تلفن همراه قرار می گیرد؟

- نمی توان میزان روزانه استفاده از تلفنهای همراه را برای یک کاربر معمولی تعیین کرد زیرا این میزان نه تنها به میزان استفاده کاربر، بلکه به تکنولوژی و شبکه ای که تلفن همراه با آن در ارتباط است نیز بستگی دارد.  برای مثال یک تلفن همراه شبکه UMTS نسبت به تلفن همراه شبکه GSM در حدود 50 تا 100 بار تشعشعات کمتری از خود ایجاد می کند.

---------------------------------
  گفتگو: سمیرا مصطفی نژاد