پرهیز از مسائل تکراری و شعاری در تئاتر دفاع مقدس ضروری است

به گزارش خبرگزاری مهر، دلخواه آغاز جنگ را از جمله وقایعی دانست که هم تاریخی است و هم به تمامی یک ملت مربوط می‌شود.

وی افزود: چنین وقایعی در تمام نقاط دنیا اتفاق می‌افتد. وقایعی چون جنگ، نظام سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی را تحت الشعاع قرار می‌دهند و مسلما آثار هنری بسیاری نیز که متاثر از آن هستند در تمام دنیا خلق می‌شوند.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم نگاه تاریخی به نقش تئاتردراین چنین وقایعی بیاندازیم باید به یونان باستان برویم. جنگ هم در کمدی و هم در تراژدی یونان از جمله سوژه‌های مهم بوده است. نمایشنامه "لازیستراتا" اثر آریستوفان که کاملا ضد جنگ است تا "زنان تروا" نوشته اوریپید و "ایرانیان" اثر اشیل و چندین اثر دیگر کمدی نوشته آریستوفان را می‌توان در ادبیات دراماتیک یونان مثال زد که شواهدی بر جذاب بودن موضوع جنگ در تئاتر از گذشته تا امروز هستند و همچنان نیز می‌توانند روی صحنه بروند و مورد توجه مخاطب نیز قرار بگیرند.

این کارگردان تئاتر دسته‌ای دیگر از آثار نمایشی را در بیان بازتاب جنگ‌ها معرفی کرده و گفت: در این دسته از آثار نمایشی هم مسائل انسانی و هم بیان رشادت‌ها دیده می‌شود. در کنار نمایان کردن رشادت و قهرمانی انسانهایی که برای دفاع از سرزمینشان برخواسته اند، تصویر ویرانی جنگ هم تصویر می‌شود.

وی با بیان نمونه‌هایی از این نوع بازآفرینی جنگ‌ها در تئاتر، نمایشنامه و سینما بر جنبه‌های انتقادی و سلحشوری دراین آثار اشاره کرده و ادامه داد: به طور طبیعی وقتی یک کشور در حال جنگ است و باید آثار هنری خلق شود، محدودیت هایی نیز برای هنرمندان وجود دارد چون نباید روحیه ها تضعیف شود. اما اگر در پایان جنگ آثار را به آنها محدود کنیم بسیاری از مخاطبان علاقه ای به دیدن مسائل تکراری و شعاری نشان نمی‌دهند.

مسعود دلخواه لازمه بازآفرینی وقایع جنگ را نشان دادن تاثیراتی که از جنگ بر اقتصاد و جنبه‌های ملی و انسانی تا سالها باقی می‌ماند، عنوان کرد و افزود: با این رویکرد باید دید آیا می‌توانیم انگشت روی موضوع‌هایی بگذاریم که کمتر پرداخته شده، اما بخشی از واقعیت‌های آن دوران بوده اند؟ آیا مسئولان فرهنگی این اجازه را می‌دهند که هنرمندان با نگاه انتقادی به موضوعات نگاه کنند؟ آیا می توانیم به بازماندگان جنگ و واقعیت امروزشان بپردازیم یا باید یک سری از مسائل را تکرار کنیم؟

وی تاکید کرد: اگر هر ساله خودمان را به موضوع‌های مشخصی محدود کنیم، نسل جوان کمتر با آن ارتباط می‌گیرد. حتی در این مقوله نیز همه چیز به نگاه تازه ما بستگی دارد. اصولا هر پدیده‌ای که خلق می‌شود باید هر ساله با نگاه نوتر و خلاقانه تر پرداخته شود و حساسیت‌ها نیز باید نسبت به آن کمتر گردد. وی هنرمند را مانند کسی معرفی کرد که چراغ در دست دارد و گوشه‌های تاریک زمانه خودش وحتی تاریخ را نشان می‌دهد.

این مدرس تئاتر در بخش دیگری از صحبت‌هایش به تمامی هنرمندان تئاتر دفاع مقدس نیز یادآور شد که هیچ گاه نباید از یاد ببرند که کشوری که از خودش دفاع کرده، مورد تهاجم قرارگرفته و آن همه فداکاری ها داشته ایران بوده است.

دلخواه در پاسخ به این سئوال که به عنوان کارگردانی که بخشی از وقایع جنگ تحمیلی را روی صحنه برده اید، چقدر بر این واقعیت‌های تاریخی تاکید دارید و چه میزان اجازه می‌دهید تخیل در اثرتان راه داشته باشد، گفت: واقعیت یک موضوع نسبی است و هنرمند مختار است که از دید خود به وقایع نگاه کند و تا آنجا که ادعای مستند بودن نداشته باشد می‌تواند از تخیل خود استفاده کند. همین جاست که فاصله گزارش تاریخی و اثر هنری نمود پیدا می کند.

وی با اشاره به نمونه آثار تاریخی شکسپیر همچون "هنری پنجم"،"هنری هشتم" ، "ریچارد سوم"، "ژولیوس سزار"و... به نمایشنامه‌هایی که در آن نویسنده تخیل خود را با تاریخ درآمیخته و شاهکارهای هنری و فاخری برای تمامی زمانها خلق کرده پرداخت. دلخواه در تکمیل این بحث به نمایشنامه "شکار روباه" نوشته دکتر رفیعی اشاره و تاکید کرد: اثر هنری وقتی ماندگار می‌شود که هنرمند آزادانه آنچه در ذهن دارد را تصویر کند.

سیزدهمین جشنواره تئاتر مقاومت، انقلاب و دفاع مقدس به دبیری حسین پارسایی از 28 آبان تا 3 آذر همزمان با هفته بسیج برگزار می­شود.