اوباما و چالش کاهش هزینه های نظامی/ایران و چین دغدغه اصلی آمریکا

قانونگذاران آمریکایی با توجه به اتلاف بخش اعظم بودجه این کشور در جنگهای به جا مانده از دوران "جرج دبلیو. بوش" در سالهای اخیر طرح جامعی را برای کاستن از حجم این هزینه ها و اختصاص بودجه آن به مسائل داخلی کشور ارائه کرده اند که باید هر چه سریعتر توسط دولت به اجرا گذاشته شود. این طرح شامل کاهش هزینه های نظامی و کوچکتر کردن ساختار عریض و طویل ارتش آمریکا در سراسر جهان است. از همین رو است که دولت اوباما برنامه های خروج نظامیان خود از عراق و افغانستان را در دستور کار قرار داده و در ماههای اخیر هزاران نظامی خود را به کشور بازگردانده است.

 

تجربه جنگ در عراق و افغانستان به آمریکا نشان داده که در این دوره دیگر تکیه بر نیروی زمینی در اجرای سیاستهای نظامی کارایی گذشته را ندارد به طوری که علاوه بر تحمیل هزینه های مالی و جانی سنگین، فاقد بازدهی لازم برای سردمداران پنتاگون است.

 

 

 

از سوی دیگر تهدید رو به رشدی که متوجه منافع آمریکا در آسیا با توجه به رشد چشمگیر نظامی چین در آسیای شرقی و قدرت گیری ایران در خاورمیانه شده، مقامات واشنگتن را بر آن داشته راهی برای مقابله با این تهدیدها با توجه به بودجه محدود نظامی خود بیندیشیند.

 

به بیان دیگر اوباما از سویی با چالشهای داخلی برای کاهش هزینه های نظامی و از سوی دیگر با رقابتی نفس گیر برای حفظ دست برتر نظامی خود در برابر رقبای جدید منطقه ای و جهانی روبرو است. توجه به همین مسئله است که دولت اوباما را بر تمرکز ویژه بر روی یگانهای هوایی و دریایی واداشته است.

 

آنچه که از گزارشهای منتشر شده در رسانه های آمریکایی بر می آید حاکی از تلاش اوباما برای کاهش نیروهای زمینی و در عوض تقویت یگانهای هوایی و دریایی با تمرکز ویژه بر انجام ماموریت در منطقه آسیا است. وزارت دفاع آمریکا(پنتاگون) در گزارشهای اخیر خود از لزوم بازنگری در ساختار نظامی کشور با توجه به طرح لازم الاجرای دولت برای کاستن از حجم هزینه های نظامی خبر داده است، طرحی که بر اساس آن پنتاگون باید ظرف 10 سال آینده حدود 450 میلیارد دلار از هزینه نظامی خود بکاهد.

 

هر چند "باراک اوباما" در نطق خود برای فرماندهان پنتاگون به مناسبت خروج نظامیان آمریکایی از عراق و افغانستان به کوچکتر شدن ارتش کشور اشاره کرد، اما این اقدامات را نقطه عطفی در تاریخ نظامی گیری آمریکاییها دانست. وی تاکید کرد که واشنگتن از این پس، روی آسیا و اقیانوسیه متمرکز می شود.

 

به اذعان مقامات این کشور اصلی ترین نگرانی آمریکا در منطقه آسیا و اقیانوسیه تهدیدهای دریایی منافع یانکی ها از سوی چین و ایران در شرق دور و نزدیک است و در همین راستا است که تلاش چین برای تبدیل شدن به یک قدرت دریایی مطرح و تجهیز ارتش خود به زیردریایی و ناوهای جنگی و نیز نمایش قدرت نظامی ایران در منطقه خلیج فارس و تهدید به بستن تنگه حیاتی هرمز از چشم نگران واشنگتن دور نمی ماند.

 

 

هر چند بسیاری از تحلیلگران درباره امکان بسته نگه داشتن تنگه هرمز برای مدتی طولانی توسط ایران ابراز تردید می کنند، اما همین اقدام می تواند با متوقف کردن جریان انتقال حدود یک پنجم نفت مورد نیاز جهان، تاثیری مخرب بر اقتصاد جهان داشته باشد.
 
"نیکلاس گووسدف" استاد مطالعات امنیت ملی در کالج جنگ دریایی رودآیلند آمریکا بر این باور است که ایران با این اقدام می تواند تاثیر شدیدی بر اقتصاد غرب بگذارد، اما از سوی دیگر این به میزان ریسک و هزینه ای بستگی دارد که این کشور حاضر است در قبال آن بپردازد. وی معتقد است چنین اقدامی می تواند آخرین گزینه ایران در مقابله با تحریمهای غرب باشد با این حال این موضوع بیشتر به عنوان تهدیدی برای تعدیل کردن این تحریمها و واداشتن غرب به تجدید نظر در روابط خود با تهران ارزیابی می شود.