به گزارش خبرنگار مهر، طی سالهای گذشته کشاورزان استان علاوه بر خشکسالی، رواج واسطه گری فروش، عدم وجود صنایع تبدیلی در خراسان شمالی و مشکلات ریز و درشت دیگر، با معضل قاچاق و کمبود کودهای کشاورزی نیز روبرو بودهاند.
مشکل قاچاق کودهای کشاورزی به خارج استان و کمبود آن برای کشاورزان داخلی در حالی اتفاق میافتد که یکی از بزرگترین واحدهای تولیدکننده کود شیمیایی اوره کشور، در مرکز خراسان شمالی فعال است.
مجتمع پتروشیمی خراسان روزانه با تولید 2 هزار تن کود اوره یکی از مراکز بزرگ تولید این محصول در سطح کشور است.
البته روشن است که پتروشیمی خراسان، فقط نقش تولیدکننده کود شیمیایی را داشته و توزیع یارانهای آن بین کشاورزان به عهده سازمان جهاد کشاورزی و شرکت های تابعه این سازمان است.
کشاورزان در انتظار دریافت کود یارانهای
یکی از کشاورزان استان در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان کرد: انجام کار کشاورزی و برداشت محصول از مزارع فقیر استان، نیازمند استفاده از کودهای شیمیایی است.
محمد رحیمی افزود: در حالی که اطلاعات مساحت اراضی کشاورزان و میزان نیاز آنها به کود شیمیایی در جهاد کشاورزی هر بخش موجود است اما همه ساله برای دریافت سهمیه کود یارانهای با دشواری فراوانی روبرو هستیم.
وی ادامه داد: علاوه بر معطلی و رفت و آمدهای فراوان، در بسیاری از موارد نیز سهمیه تعیین شده به بهانههای مختلف کاهش یافته و یا اصلا تحویل داده نمیشود.
رحیمی گفت: در برخی موارد برای دریافت کود یارانهای مورد نیاز، آنقدر معطل میشویم که بالاخره عطایش را به لقایش میبخشیم و سراغ بازار آزاد و کودهای قاچاق میرویم.
فرزاد عدالتیان، مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه سالیانه 50 هزار تن انواع کودهای ازته، فسفاته و پتاسه در استان توزیع میشود، افزود: میزان کود مورد نیاز کشاورزان توسط شرکت خدمات حمایتی کشاورزی استان تامین و در اختیار کارگزاران شهرستانها قرار داده میشود.
قاچاق کود شیمیایی از خراسان شمالی به سایر استانها/ کشاورزان دستشان خالی می ماند
وی درباره پدیده قاچاق کودهای کشاورزی در خراسان شمالی ضمن تایید این موضوع گفت: میزان قاچاق کود در مقایسه با میزان توزیع آن اندک است.
عدالتیان افزود: توزیع کود یارانهای و تفاوت قیمت 150 هزار ریالی هر کیسه کود یارانهای با کود آزاد، مهمترین دلیل قاچاق کود و یا فروش غیرقانونی آن است.
وی گفت: اکنون سامانه توزیع هوشمند نهادههای کشاورزی در استان فعال است و انتظار میرود با فعالیت این سیستم روند قاچاق کودهای کشاورزی در استان سیر نزولی داشته باشد.
وی با بیان اینکه تا وقتی که یارانه دولتی به کودهای کشاورزی تعلق بگیرد قاچاق آن نیز ادامه خواهد داشت افزود: این یارانهها لازم بوده اما باید به صورت هدفمند و از طریق دیگری پرداخت شود.
عدالتیان گفت: سهمیه کود خراسان شمالی، کمتر از میزان درخواست و نیاز کشاورزان استان است.
وی افزود: کود ازته مورد نیاز استان از شرکت پتروشیمی خراسان تامین میشود اما کودهای فسفاته و پتاسه وارداتی هستند.
میزان دقیق قاچاق کود در خراسان شمالی مشخص نیست
اگرچه مسئولان سازمان جهاد کشاورزی اعتقاد دارند میزان قاچاق کود در استان به نسبت میزان توزیع آن ناچیز است اما با نگاهی گذرا به رسانههای خبری استان و یک حساب سرانگشتی مشخص میشود میزان قاچاق کود در استان خیلی هم ناچیز نیست.
ستاد خبری مرزبانی خراسان شمالی تقریبا هر یک روز درمیان خبر توقیف محمولههای قاچاق کود را به رسانههای استان مخابره میکند که این اخبار حاکی از میزان بالای قاچاق خارجی کود کشاورزی در خراسان شمالی است.
از طرف دیگر در محورهای بین شهری و مبادی خروجی خراسان شمالی به استانهای دیگر نیز هر از چندگاهی محمولههای بزرگ کودهای قاچاق کشف میشود.
کشف محموله 17 تنی کودهای قاچاق در مانه و سملقان، کشف محموله 10 تنی کود قاچاق در شیروان و محموله 3 تنی در بجنورد تنها چند نمونه از تیتر اخبار رسانههای خراسان شمالی در فروردین ماه سال جاری درباره کشفیات جدید قاچاق کود هستند.
البته نباید این مسئله را از نظر دور داشت که این اخبار تنها شامل آن مقدار از قاچاق کود کشاورزی است که کشف و متخلفان آن به مراجع قانونی معرفی شدهاند و میزان واقعی قاچاق کود کشاورزی در استان بسیار بیشتر از این مقدار است.
کشاورزان مراقب مصرف غیرکارشناسی کود شیمیایی باشند
مسعود گریوانی، کارشناس ارشد کشاورزی و از فعالان این حوزه در گفت وگو با خبرنگار مهر بیان کرد: پدیده قاچاق کود یکی از دلایل کمبود کود کشاورزی و اعتراض کشاورزان است اما نارضایتی کشاورزان دلایل دیگری نیز دارد.
وی ادامه داد: مصرف بی رویه و غیرکارشناسی کودهای شیمیایی در استان سبب شده تا نیاز کشاورزان افزایش یابد و به دلیل این افزایش درخواست، سودجویان به دنبال قاچاق کود و فروش آن در بازار آزاد باشند.
گریوانی با بیان اینکه در حال حاضر جهاد کشاورزی برای پرداخت کود یارانهای، کشاورزان را ملزم به بیمه مزارع میکند گفت: این سیاست صحیح که در واقع تامین کننده منافع کشاورزان است در بسیاری موارد بازخورد منفی داشته و سبب هجوم کشاورزان به بازار آزاد کود میشود.
وی توضیح داد: برخی کشاورزان به جای پرداخت حق بیمه و بیمه مزارع خود که با این کار مشمول دریافت کود یارانهای نیز میشوند مستقیما حق بیمه را به بازار آزاد میبرند و کود قاچاق خریداری میکنند.
این کارشناس کشاورزی افزود: اکنون هر کیسه کود ازته در بازار 200 هزار ریال به فروش میرسد در حالی که حق بیمه یک هکتار زمین زراعی درباره محصولات مختلف کشاورزی، بیش از این میزان است.
وی گفت: البته نباید این نکته را نیز فراموش کرد که بسیاری از کشاورزان استان بدون انجام آزمایشات کارشناسی و نیازسنجی خاک، اقدام به استفاده از کودهای کشاورزی میکنند.
گریوانی تصریح کرد: استفاده بی رویه از این کودها در بلندمدت سبب بروز آسیبهای جبران ناپذیری در زمینهای کشاورزی استان خواهد شد.
وی گفت: رفع معضل قاچاق کود در خراسان شمالی همچنین کنترل میزان استفاده کشاورزان از این گونه نهادهها نیازمند تغییر نحوه پرداخت یارانه کود، نظارت بیشتر و دقیقتر بر توزیع کود و جایگزینی کودهای زیستی است.
این کارشناس ارشد ژنتیک و اصلاح نباتات تصریح کرد: در صورت جایگزینی کودهای زیستی و برگزاری دورههای ترویج برای افزایش استفاده از این گونه نهادهها، بسیاری از مشکلات خاک اراضی کشاورزی و مسایل مربوط به توزیع و قاچاق کودهای کشاورزی مرتفع خواهد شد.
.........................
.........................
گزارش: علی خادمی
نظر شما