به گزارش خبرنگار مهر، روزگاری فرش دست بافت در خراسان رضوی از اهمیت و جایگاه والایی برخوردار بود اما امروز به دلیل وجود ماشین بافت های صنعتی دیگر دست های توانمند بافندگان فرش بر دار قالی نمی درخشد.
به عقیده برخی از کارشناسان باور غلط مردم نسبت به گرانی فرش دست بافت و رقابت شدید ماشین بافت های صنعتی از جمله دلایل بی رونق شدن این صنعت است.
همچنین در سال های اخیر فرش دست بافت به دلیل عدم حمایت های دولتی یتیم شده و از سویی برای بافندگان فرش نیز این صنعت مقرون به صرفه نیست.
یکی از کارشناسان فرش در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: به جرات می توان گفت، مردم گمان می کنند که فرش دست بافت از قیمتی گزاف برخوردار است و درست به همین دلیل رغبت جامعه نسبت به خرید این نوع فرش کم شده است.
فرش دست بافت یک کالای سرمایه ای است
سهیل تقوایی ادامه داد: فرش دست بافت یک کالای مصرفی نبوده بلکه یک کالای سرمایه ای است که با گذشت زمان ارزش بیشتری را پیدا می کند اما بسیاری از مردم نسبت به این امر واقف نیستند.
وی تصریح کرد: اکنون به دلیل اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها و عدم حمایت های دولتی تولیدکنندگان فرش دست بافت آسیب های فراوانی دیده اند.
بازارهای فرش خراسان رضوی جولانگاهی دست بافته‌های چینی
این کارشناس افزود: امروزه بازارهای فرش دست بافت خراسان رضوی تبدیل به جولانگاهی برای دست بافته‌های چینی، هندی و پاکستانی شده و نقش اقتصادی این کالا به کلی از یاد مسئولان این استان رفته است.
تقوایی با اشاره به برخی از دلایل کاهش تولید فرش دست بافت در استان گفت: نبود آینده مطمئن به لحاظ خدمات رفاهی همچون بیمه و بازنشستگی برای بافندگان فرش، افزایش مراکز و کارخانه های صنعتی و نبود توازن میان زحمت کشیده شده با درآمد حاصله بخشی از دلایل کاهش تولید فرش دست بافت در استان است.
وی ادامه داد: نداشتن صرفه اقتصادی و عدم توجه به هنر بافندگان فرش دستباف ازسوی مسئولان مربوطه از دیگر دلایل کاهش چشمگیر تولید فرش دستباف در خراسان رضوی است.
اشتغال 200 هزار نفر در صنعت فرش دستبافت
معاون توسعه بازرگانی داخلی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز میزان صادرات فرش دستباف استان را از مجموعه صادرات فرش دستباف کشور 20 درصد دانست و افزود: در حال حاضر 200 هزار نفر به شکل مستقیم و غیر مستقیم در این صنعت در استان اشتغال دارند.
محمد رضا موحد با تاکید بر اینکه بالغ بر 90 هزار بافنده در قالب 300 مجتمع قالیبافی متمرکز و غیر متمرکز در استان فعالیت می‌کنند، گفت: فرش دومین صادرات ایران پس از نفت است که بخش عمده ای از این صنعت با دستان زنان زحمتکش بافته می شود.
وی با اشاره به دلایل رکود تولید و صادرات فرش تصریح کرد: تحریم فرش ایران و عضو نبودن این کشور در سازمان تجارت جهانکه باعث افزایش تعرفه های گمرکی شده، از جمله مواردی است که در رکود تولید و صادرات فرش نقش دارد.
وضعیت فرش دستبافت در خراسان رضوی مطلوب نیست
وی ادامه داد: سیاست های اقتصادی دولت نیز در راستای تولید و صادرات نیست بلکه بیشتر واردات محور بوده که این امر نیز سبب نا به سامانی وضعیت فرش ایران و استان خراسان رضوی شده است.
وی به دلایل کاهش صادرات فرش دستباف اشاره کرد و افزود: کاهش تعداد بافندگان استان از یک سو و افزایش قیمت مواد اولیه از جمله دلایل کاهش تولید و صادرات فرش دستباف است.
۹۰هزار بافنده فرش در خراسان رضوی
وی با بیان اینکه سالانه حدود 700 هزار متر فرش دستباف در خراسان رضوی تولید می شود، تصریح کرد: فرش خراسان بزرگ جزء ارزان ترین فرش ها به شمار می رود.
وی با بیان اینکه تعداد بافندگان فرش در استان کاهش یافته است، گفت: در حال حاضر حدود ۹۰هزار بافنده در کارگاه های قالی بافی در استان به ایفای نقش می پردازند.
تسهیلات 5 میلیون تومانی به بافندگان فرش
وی با اشاره به تسهیلات به بافندگان گفت: در گذشته تنها بانک صادرات به بافندگان تسهیلات ارائه می کرد اما در حال حاضر بانک های توسعه صادرات و کشاورزی نیز به بافندگان تسهیلات ارائه می کنند.
وی می افزاید: میزان تسهیلات به بافندگان در گذشته ۲ میلیون تومان بود که در حال حاضر به ۵ میلیون تومان افزایش یافته است.
یکی از حجره داران قدیمی در بازار فرش مشهد نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: وضعیت فرش دستبافت در استان مطلوب نیست چرا که مشتری فرش دستبافت کاهش پیدا کرده و از سویی بافندگان نیز از انجام این کار دلسرد شده اند.
کپی برداری نقشه های فرش ایرانی توسط کشورهای همسایه
حسن تقی پور ادامه داد: یکی از دلایل دلسردی بافندگان ناشی از کپی برداری نقشه ها و طرح های فرش ایرانی توسط کشورهای همسایه همچون چین، پاکستان و هندوستان است.
وی با تاکید بر اینکه در گذشته فرش دستبافت از اهمیتی بالا برخوردار بوده، افزود: امروز مردم با فروش فرش دستبافت به خرید فرش ماشینی روی آورده اند و می توان گفت این عامل نیز در دلسردی قالیبافان موثر بوده است.
یکی از بافندگان فرش دستبافت نیز می گوید: مشکلات جسمی نظیر پادرد، کمر درد و ناراحتی چشم، نتیجه سال‌ها زحمت در زمینه قالیبافی بوده و این امر در حالی است که ناتوانی مالی قالیبافان با بافت فرش مرتفع نمی شود.
زهرا خانزاده عنوان می کند: ناتوانی مالی و عدم حمایت های دولتی سبب شده بافندگان فرش دستبافت رغبت خود را برای بافت فرش از دست بدهند و نتوانند با رنگبندی مناسب با رقبا به رقابت بپردازند.
یکی دیگر از بافندگان فرش دست بافت می گوید: ما به دلیل عدم کمک ها و حمایت های دولتی مجبوریم فرش خود را به واسطه‌ها و با قیمت اندک بفروشیم و با دریافت تسهیلات خود اقدام به خرید مواد اولیه برای بافت فرش کنیم.
فاطمه سنخاستی ادامه می دهد: تمام قالیبافان به دلیل نشستن طولانی و بافتن فرش به دردهای مختلفی مبتلا می شوند که در این زمینه نیز به دلیل نداشتن بیمه درمانی و بالا بودن هزینه‌ها نمی توانند به پزشک مراجعه کنند.
لزوم پویایی اقتصادی در بازار فرش خراسان رضوی
بر اساس این گزارش، بیش از نیمی از بافندگان فرش را در کشور زنان تشکیل می‌دهند و حمایت دولتی از این قشر ضروری بوده اما هم‌اکنون از این قشر زحمتکش که بیشترشان جزء زنان سرپرست خانوار در مناطق روستایی هستند، حمایت‌های دولتی لازم صورت نمی‌گیرد و شاید بتوان گفت، همین امر سبب بی رونقی فرش دستبافت در خراسان رضوی شده است.
باید یادآور شد، رونق و توسعه فرش در بازار خراسان رضوی به پویایی اقتصاد و افزایش سطح پس اندازهای آحاد جامعه نیاز دارد و نباید انتظار داشت با سیاست گذاری های غلط، بازار فرش دستبافت استان رونق بگیرد.
...................................
گزارش: مرضیه صاحبی
نظر شما