به گزارش خبرنگار مهر، وقتی سن بالا می رود، وقتی راه رفتن برایت مشکل می شود و وقتی آنقدر دلت نازک می شود که با هر حرف کوچکی بغض می کنی، آن وقت است که می گویند پیر شده ای، مراقب خودت باش.
سالمندان جامعه افرادی پر از خاطره، گرمی و حرارت باقیمانده دوران جوانی و میانسالی هستند آنها انسان هایی مهربان هستند که با گذشت هرسال ازعمرشان، احتیاج بیشتری به مراقبت دارند، چشمان منتظر پدران و مادران زیادی هر روز در سرای سالمندان به در دوخته شده است تا شاید عزیزی از راه برسد ودل های شکسته آنها را شاد کند.
آنها این روزها به بهانه روز سالمند هر لحظه را به امید نگاهی مهربان، شنیدن صدای آشنا و گرمای دستی نوازشگر سپری می کنند تا از تنهایی و سکوت همیشگی رهایی یابند، آنها می خواهند زندگی کنند.
سختی های دوران مختلف زندگی در چین و چروک چهره سالمندان قابل درک است
پیرزن ها و پیرمردهایی که در گوشه ای نشسته اند تا غبار پیری روی صورت و بدن هایشان بنشیند، آنها جوانان گذشته اند که در آن دوران برای خود برو و بیایی داشتند اما امروز به روشنی می توان ردپای زمان را بر چهره آنها دید و به وضوح سختی های دوران مختلف زندگی را در چین و چروک چهره شان درک کرد.
به هر طرف که نگاه می کنی آنها را می بینی که روزگار می گذرانند، در پارک ها، در گوشه ای از کوچه و بازار و گاهی کنار در خانه.
سالمندی یکی از مهمترین دوران زندگی است که پس از60 سالگی و بازنشستگی فرد آغاز می شود و سالمند در این دوره مشمول ارائه خدمات وتوجهات خاص می شود.
دوران سالمندی بنا بر گفته جامعه شناسان دوران سوم زندگی است که در جامعه ما افراد 60 تا 80 ساله را در برمی گیرد.
افراد با رسیدن به دوران سالمندی و کهولت نیازمند مراقبت های خاصی می شوند و از سویی دیگر در این دوران احساس انزوا، تنهایی، ناامیدی، ناامنی، اضطراب و احساس سربار بودن در آنان شدت می گیرد.
با افزایش سن و رسیدن به دوران سالمندی و کهولت معمولا افراد به بیماری هایی نظیر نارسایی های قلبی، افزایش فشارخون، پوکی استخوان، پارکینسون، آلزایمر، سوء تغذیه و انواع ناراحتی های روحی و روانی مبتلا می شوند.
در انزوا قرارگرفتن سالمندان سلامت آنان را تهدید می کند
بنا به گفته پزشکان امروزه یکی از جدی ترین خطراتی که سالمندان را تهدید می کند، در انزوا قرارگرفتن آنان از سوی اطرافیان است چراکه معمولا افراد در دوران سالمندی امکان ارتباط صمیمی و دوستانه را با اطرافیان از دست می دهند.
از سوی دیگر یکی از مواردی که معمولا سالمندان را در انزوا قرار می دهد، از دست دادن همسر و ازدواج فرزندان است که در پی آن کمتر مورد توجه قرار گرفته و بیشتر احساس بیهودگی و تنهایی می کنند.
این درحالی است که در گذشته سالمندان بیشتر مورد توجه و احترام فرزندان و اطرافیان خود بوده و بیشتر درجمع خانواده و دوستان حضور می یافتند.
175 هزار سالمند در همدان وجود دارد
بنابر اظهار نظر معاون توانبخشی بهزیستی استان همدان در این استان نزدیک به 175 هزار سالمند وجود دارد که حدود هشت درصد آنها ناتوان و معلول هستند.
اکبر سوری با بیان اینکه سالمندان گنجینههای گران بهای حکمت، خردمندی و فرزانگی هستند، اظهار داشت: از دیدگاه اسلامی سالمندی فرصت سیر به سوی کمال و رسیدن به خویشتن است چرا که سالمندان باور ارزشهای وجودی خانواده و جامعه هستند.
وی افزود: سالمندی در فرهنگ اسلامی و ایرانی به عنوان مرحلهای مؤثر و گرانقدر در زندگی به حساب میآید چرا که سخن از سالمند سخن از پیشینه و فرهنگ هر جامعه است.
معاون توانبخشی سازمان بهزیستی همدان تاکید کرد: شناخت سیر تکامل و علل پیری میتواند تا حدی از ناتوانی جسمی پیشگیری کند و در نهایت قدرت فکری سالمند را به توان جسمی همراه میکند.
پدیده سالمندی یکی از چالشهای امروز جوامع بشری است
وی پدیده سالمندی را یکی از چالشهای امروز جوامع بشری دانست و گفت: در بیشتر کشورهای دنیا از قرن 21 به عنوان قرن سالخوردگی یاد کردهاند که باید برنامهریزی مناسبی در این زمینه تداعی شود.
معاون توانبخشی سازمان بهزیستی همدان با بیان اینکه اکنون حدود 10 درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل میدهند، افزود: از جامعه 600 میلیون نفری سالمندان جهان، بالغ بر شش میلیون سالمند در ایران و حدود 175 هزار سالمند در استان همدان برآورد شده است.
معاون توانبخشی سازمان بهزیستی همدان تاکید کرد: ابهام موجود در جایگاه و موقعیت سالمندان، لزوم مشارکت سالمندان در فعالیتهای اجتماعی به عنوان مشاوران کارآمد، متعهد و دلسوز در کنار جوانان به منظور کاهش آسیبهای سالمندی و اجتماعی، مدیریت اوقات فراغت سالمندان و آموزش مهارتهای زندگی در این دوران ضرورت ایجاد سازمان فرهنگی و هنری سالمندان در استان همدان را دوچندان میکند.
سالمند باید در کنار خانواده با اقتدار و تعامل زندگی کند
وی گفت: برنامههای توانبخشی سالمندان بهزیستی بر پنج اصل اساسی استقلال، مشارکت، توانمندسازی، تکریم و مراقبت تدوین شده که با توجه به گستردگی حوزه سالمندی و رشد مسائل و مشکلات آنان و آسیبهای ناشی از افزایش جمعیت سالمندی باید فرهنگ را به گونهای تغییر دهیم که سالمند در کنار خانواده با اقتدار و تعامل بیشتری زندگی کند.
وی عنوان کرد: از افتخارات نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در طول 30 سال گذشته این است که سن امید به زندگی 20 سال افزایش یافته و به میانگین 72 سال رسیده به طوری که این رقم برای زنان 74 سال و برای مردان70 سال اعلام شده است.
سوری با اشاره به اقداماتی که میتواند از بحران سالمندی جلوگیری کند، عنوان کرد: تشکیل بانک اطلاعات سالمندی به عنوان یکی از آسیبپذیرترین قشرهای جامعه، بررسی نیازهای سالمندان از نظر روانی، عاطفی، جسمی، اجتماعی و عملکردی، ایجاد مراکز توانمندسازی سالمندان به صورت شبکهای در استانها، شهرستانها و روستاها و آموزش سالمندان با استفاده از گروه سالمندی و گروه متخصصان از جمله این اقدامات است.
وی ادامه داد: انجام تستها و معاینات پزشکی دورهای سالمندان در زمینههایی چون مراقبتهای بهداشتی و اصول زندگی با کیفیت بالاتر، برنامهریزی برای اوقات فراغت سالمندان، تدوین طرح تکریم سالمندی با توجه به منزلت آنان در جامعه، تعامل با سازمانها که در بحث سالمندی وارد شدهاند، تشکیل بنیاد فرزانگان برای سالمندان در سراسر کشور، تشکیل وزارت ملی سالمندان و فرزانگان همانند سازمان ورزش و جوانان به منظور سازماندهی و برنامهریزی آتی سالمندان و پیگیری امور بیمهای، مالی و سلامت آنان و تشوق سالمندان به تشکیل گروههای خودیار سالمندی از دیگر برنامههای مفید در این زمینه خواهد بود.
دوره سالمندی، دوره خردمندی و انتقال تجارب زندگی به دیگرن است
وی عنوان کرد: با توجه به اینکه دوره سالمندی، دوره خردمندی، با تجربگی و انتقال تجارب زندگی به دیگرن است، چنانچه از وجود سالمندان در عرصههای مختلف استفاده شود، زمینه توانمند سازی آنان مهیا شده و مورد قبول دیگر سالمندان قرار خواهد گرفت، در غیر این صورت این قشر از جامعه گرفتار انزوا، خاموشی و بیماریهای جسمی، روانی و اجتماعی خواهند شد.
سوری با اعلام اینکه سالمندان در ایران 40 برابر سالمندان دیگر نقاط جهان دغدغه دارند، افزود: متاسفانه در ایران بیشتر از سایر نقاط جهان مشکل سالمند گریزی وجود دارد که توسط خانواده، جامعه و حتی خود سالمند صورت میپذیرد، به طوری که برخی از خانوادهها فرد سالمند را به دلایل واهی از مشارکتهای اجتماعی مانند میهمانیها و تفریحات کنار میگذارند و عجیب است که سالمندان نیز در بیشتر این فعالیتها که باید صدرنشین مجالس باشند، خود را کنار میکشند.
وی ادامه داد: سالمند گریزی آفت زندگی سالمندان بوده و دوره سالمندی به کهنسالی را زودتر طی می کنند که هدف از توانمند سازی سالمندان، به تعویق انداختن این دوره است.
درآمد کم اولین دغدغه سالمندان و بزرگترین زنگ خطر آنان محسوب میشود
معاون توانبخشی بهزیستی استان همدان با بیان اینکه در ایران اولین دغدغه سالمندان که بزرگترین زنگ خطر آنان محسوب میشود، درآمد کم است، عنوان کرد: هر سالمند به طور متوسط سه تا پنج بیماری دارد و در هر بیماری باید دو تا سه دارو استفاده نماید که هزینهها و عوارض بعدی داروها و همچنین تاثیراتی که بر بدن آنها میگذارد قابل توجه و پیگیری است.
سوری اضافه کرد: متاسفانه تبعیض سنی که باید به نفع سالمندان صورت گیرد به ضرر آنها انجام میشود و هزینههای سالمندی، به دلیل درآمد کم بیشتر سالمندان جوابگوی نیازها و خواستههای آنان نیست، بر همین اساس اگر بخواهیم کمترین خدمتی به این قشر از جامعه داشته باشیم باید بستههای خدمتی مناسب و بومی برای آنان تدارک ببینیم و با شیوهای درست و تیمی در اختیار آنان قرار دهیم.
وی با بیان اینکه جمعیت معلولان در سالمندان سه برابر افراد عادی است، عنوان کرد: بیشترین مشکل سالمندان بیماریهای قلبی عروقی و دیابت است.
مرکز شبانهروزی ویژه مراقبت از سالمندان فعال است
وی گفت: سه مرکز شبانهروزی ویژه مراقبت و نگهداری از سالمندان در شهرستانهای همدان، ملایر و بهار در زمینه نگهداری سالمندان کارتن خواب و خانوادههایی که توان مراقبت از سالمندان را ندارند فعالیت میکنند.
وی با بیان اینکه مراکز سالمندی روزانه و همچنین مراکز ویزیت در منزل تا حدودی در راستای پیشگیری از مشکلات سالمندی قدم برداشته است، افزود: طرح جدید مراقبت در منزل معلولان و سالمندان که در ماه آینده در شهرستانهای همدان و ملایر اجرا خواهد شد، کمک دیگری به سالمندان و خانوادههای آنان در نحوه مراقبت و پرستاری خواهد بود.
یکی از کارشناسان اجتماعی استان همدان نیز با بیان اینکه افراد در سنین سالمندی به علت کاهش قوای جسمی، بازنشستگی و دور شدن از موقعیت شغلی گذشته خود و همچنین از دست دادن دوستان، همسالان و نزدیکان خود، هر روز بیش از پیش احساس تنهایی می کنند، گفت: در این هنگام برخی از سالمندان به مرور از زندگی اجتماعی فاصله گرفته و به افسردگی مبتلا می شوند.
امین کبیری با تاکید بر اینکه در این راستا نقش جامعه بسیار مهم است، گفت: بارها مشاهده شده که جامعه، سالمندان را از فعالیت های اجتماعی و مشارکت در امور روزمره کنار زده و امکان حضور مجدد آنان را در عرصه های اجتماعی و مشاغل، سخت تر ساخته است.
کبیری گفت: این اقدام عامل مهمی در به وجود آمدن احساس بیهودگی و افسردگی در میان سالمندان است.
افسردگی به عنوان بیماری روحی، روانی و شایع در میان سالمندان مطرح است
وی با تاکید بر اینکه شرایط مناسب خانوادگی و جامعه می تواند به پذیرش شرایط جدید از سوی فرد سالمند کمک کند و شرایط نامناسب می تواند زمینه های انزوا و افسردگی را در فرد به وجود آورد، گفت: افسردگی به عنوان بیماری روحی، روانی و شایع در میان سالمندان با بیماری های جسمی ارتباط دارد.
کبیری با اشاره به اینکه متاسفانه امروزه با گسترش زندگی مدرنیته و به تبع آن افزایش مشکلات، کمتر به نیازهای عاطفی و احساسی سالمندان توجه می شود، گفت: متاسفانه هم اکنون روش غالب و نامناسب محاوره با سالمندان به صورت غیرکلامی، اشاره سر و دست، جملات کوتاه و مقطع است که همین عوامل میزان طرد شدگی سالمندان از جامعه را به خوبی نشان می دهد.
بر این اساس پرواضح است که وجود باورهای غلط درباره دوره سالمندی که این دوران را زمان زندگی غیرفعال می دانند، فعالیت های موازی بین دستگاه های مسئول، ضعف آماری از وضعیت سالمندان، پوشش ناکافی بیمه ای و خدمات بهداشتی و درمانی مهمترین چالش های سالمندان به شمار می رود.
بهره مندی از تجربیات بلااستفاده سالمندان از مشکلات این قشر محسوب می شود
یکی دیگر از مشکلات این قشر مناسب سازی محیط، اماکن عمومی و پل های عابر پیاده برای آن ها، انتظار در صف های بانک ها برای دریافت مستمری و حقوق، بهره مندی از تجربیات بلااستفاده سالمندان و غیره است که پرداختن به جزییات تکراری هر یک و وصف آن ها، خارج از حوصله این متن است.
از سویی واضح است که رفع مشکلات کلی و جزئی سالمندان در عالی ترین سطح تصمیم گیری، نیازمند تشکیل شورایی ویژه سالمندان است و برای چاره اندیشی در مورد جامعه که جمعیت آن رو به پیری نهاده، حتی باید پا را فراتر از این حرف ها بگذاریم.
و در پایان اینکه در اطرافمان هر روز آدم های بسیاری را می بینیم که ورق تقویم ها، حسابی از سروصورتشان رد شده و گویا چهره خسته شان را با خط هایی عمیق نقاشی کرده اند.
اینان که از زمستان های زندگی، برفی همیشگی بر سر دارند، نمایندگان کهن سال یک نسلند، نسلی که از روزها و سال ها، خاطرات زیادی را در کوله بار عمرشان انبار کرده اند.
و در این میان ما به این نسل و به سپیدی ها و تجربه هایشان سخت محتاجیم و وظیفه داریم حرمتشان را حفظ کنیم و به آنها که این گونه ما را به این زندگی و زندگی را این گونه به ما تحویل داده اند، مدیونیم.
نظر شما