مراتع زیر سم دامها/ دامداریهای کوچک و اصلاح نژاد راه نجات

به گزارش خبرنگار مهر، ایران دارای 26 نژاد گوسفند و هشت نژاد بز است که بیشتر آنها به مراتع وابسته هستند.

علاوه بر این،  درحال حاضر دو تا سه برابر ظرفیت مراتع دام وجود دارد و ایجاد واحدهای کوچ; دامی سبک و سنگین می تواند نجات بخش اقتصادی دامداری باشد.

عدم تکافوی علوفه دام برای رفع نیازهای غذایی، از بین رفتن مدیریت مراتع و جایگزین نشدن سیستم مناسب بجای سیستم قبلی نیز ضرورت گسترش و توسعه واحدهای دامی صنعتی و نیمه صنعتی کوچک را ضروری می سازد.

حدود یک میلیون و 400 هزار واحد دامی سبک و سنگین در گلستان وجود دارد که این تعداد فشار زیادی بر مراتع استان وارد کرده اند و ضرورت ایجاد واحدهای کوچک دامی و اصلاح نژادهای ژنتیکی دامها را الزامی می سازد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: بیشترین مشکل ما درباره دام و مرتع است و مراتع ما از نوع درجه 2 و 3 بوده و فقط بخش کوچکی از مراته ما درجه یک هستند.

سید نصیر سید محمدی افزود: درحال حاضر فشار زیادی برای چرا به مراتع وارد می شود و اکنون دو تا سه برابر ظرفیت مراتع استان دام وجود دارد که باید تعادلی بین دام و مرتع ایجاد شود.

وی اظهار داشت: سال گذشته برای گسترش دامداریهای صنعتی، 150 میلیارد تومان اعتبار با تسهیلات هفت درصد در نظر گرفته شد و امسال نیز همین میزان خواهد بود.

وی عنوان کرد: با توجه به ظرفیت خوب استان برای دام سبک، اصلاح نژاد ژنتیکی و آمیختگی برای افزایش زایش و تولید نسل های جدید ضرورت داد.

توسعه دامداریهای کوچک

سید محمدی بیان داشت: استفاده از منابع ژنتیکی، برنامه ریزی برای اصلاح نژاد دامها و تغییر در سیستم های پرورش می تواند برای رفع مشکل کمک کند.

طبق آمار، یک میلیارد و 113 هزار راس گوسفند و 850 میلیون راس بز در جهان وجود دارد و ایران نیز رتبه پنجم جهان در تولید شیر گوسفند را دارد با این حال، پرورش دام در کشور با مشکلات روبرو است که رئیس موسسه تحقیقات علوم دامی کشور به آن اشاره کرده است.

از بین رفتن مدیریت مرتع

هرمز منصوری در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: با وجود اینکه دستگاههای متعدد وجود دارند، ولی دستگاهی که مرتبط با ارزش و نقش گوسفند و بز در اشتغال و درآمد زایی باشد وجود ندارد.

وی عنوان کرد: پایین بودن بازده اقتصادی گوسفند داری، از بین رفتن مدیریت مراتع و جایگزین نشدن سیستم مناسب از جمله مشکلات است.

وی با تاکید بر لزوم اصلاح ژنتیکی گفت: برای این منظور، اصلاح ژنتیکی از دامهای بومی که در کشور وجود دارد راهکار اصلی است تا نژادهای جدیدی از نژادهای بومی برای اهداف خاص مانند دوقلوزایی بالا، افزایش وزن بالا استفاده کنیم.

منصوری با اشاره به وجود چندبرابری دام در مراتع گفت: می توانیم این دامها را در سامانه هایی غیر از مرتع پرورش داده شوند و مراتع برای استفاده از دامهای مولد مورد بهره یگری قرار گیرند.

وی افزود: در حال حاضر ایران رتبه هفتم در تولید گوشت بز و رتبه پنجم در تولید گوشت گوسفند را دارد و در سال 89 حدود 470 هزار تن گوشت قرمز و 290 هزار تن شیر تولید کرده است.

منصوری ناآشنایی با فناوری روز، مشکلات اقتصادی بهره برداران و پایین بودن بازده اقتصادی گوسفندداری را از جمله مشکلات برشمرد.

در عین حال یک استاد دانشگاه با تاکید بر حفظ ذخایر ژنتیکی بومی و اصیل دامی تاکید کرد: پرورش دام در جهت تامین نیازهای غذایی جامعه بشری به ویژه نیازهای پروتئینی و ویتامینی بسیار حائز اهمیت است.

آشوره محمد قره باش به خبرنگار مهر گفت: در بین دامها، پرورش گوسفند به دلیل دوره پرورش کوتاه، تنوع ژنتیکی زیادی مفید است.

وی با اشاره به اینکه نژاد زل و دالاق گوسفند که از نژادهای مطرح بین گوسفندان ایران است گفت: این نوع گوسفند در استان گلستان و مازنداران و استانهای مجاور پرورش داده می شود.

وی عنوان کرد: گوسفند زل جزو تعداد محدود گوسفندان دم دار در جهان است که دارای جثه کوچک و توان پیاده روی و چراگری زیاد است و لاشه این نژاد نسبت به سایر نژادهای کشور، چربی کمتر و پروتین بیشتر دارد.

این استاد دانشگاه گنبدکاووس بیان داشت: گوسفند زل به لحاظ جثه کوچک، لاشه کم چرب و تولید اقتصادی آن برای دامداران سودمند بوده است.

وی افزود: متاسفانه به رغم این تنوع ژنتیکی در گوسفندان ایران، شاهد ورود نژادهای گوسفند خارجی و تلاقی آن هستیم که اگر این روند نادرست ادامه یابد شاهد انقراض این نسل خواهیم بود.

گلستان یک میلیون و 200 هزار هکتار مرتع دارد که بیش از 355 هزار واحد دامی در آن وجود دارند.