هانی رستگاران یکی از کارشناسان تهیه پرونده ثبت جهانی میراث معنوی مناسک حج به خبرنگار مهر گفت: برای ثبت یک اثر معنوی چند فرایند در نظر گرفته می شود که یکی از آنها جهانی بودن اثر است و اینکه چندین نفر در ارتباط با آن هستند. به عنوان مثال در پرونده حج باید در نظر گرفته شود که چه تعداد از افراد دنیا در این مراسم شرکت می کنند و چقدر دربرگیری دارد.
وی گفت: به تازگی مرکز مطالعات میراث معنوی منطقه آسیای مرکزی و غربی در ایران تشکیل شده است که می تواند محلی برای رایزنی ایران با کشورهای خارجی و علاقه مند به همکاری در ثبت جهانی مناسک حج باشد.
وی ادامه داد: در این پرونده که کشورهای متعددی را در برمی گیرد باید برای ثبت جهانی آن با کشورهای مرتبط تعامل کنیم به خصوص عربستان و یا کشورهایی مانند ترکیه، پاکستان که جزو بیشترین فرستندگان زائر به حج هستند.
رستگاران گفت: در ثبت ملی پرونده حج در داخل ایران، آیین ها و سنت های مختلف مربوط به سفر حج را از آغاز تا انتها بررسی و ثبت کردیم.
وی ادامه داد: مراسم های چاووشی خوانی که هنوز در بسیاری از روستاها از جمله روستاهای استان کرمان، خراسان شمالی و جنوبی، آذربایجان، خوزستان، سمنان و ایلام برگزار می شود، آیین های مربوط به استقبال، بدرقه، ولیمه دادن، خرید سوغاتی، کسب حلالیت از آشنایان و بستگان، آش پشت پا، قربانی کردن و ... را از اقصی نقاط کشور بررسی و فهرست آنها را جمع آوری کردیم و در قالب پرونده میراث معنوی و ملی ثبت شد.
رستگاران افزود: در ثبت مناسک حج باید مواردی لحاظ می شد که در ایران وجود باشد چون آیین اصلی مناسک حج در ایران برگزار نمی شود به این ترتیب برای کامل شدن این پرونده در سطح جهانی نیاز است که کشورهای دیگر نیز همکاری کرده و آن را در فهرست میراث یونسکو ثبت کنیم.
وی با بیان اینکه در پرونده ثبت جهانی مناسک حج آداب و رسوم قبل از سفر، مسیر حج تمتع و عمره را از ابتدا که فرد قصد رقتن دارد تا احرام و طواف و ... مورد بررسی قرار گرفته و بدون در نظر گرفتن مذهب شیعی و یا سنتی بودن انسانها در قالب یک پرونده واحد ثبت جهانی خواهد شد.
وی تصریح کرد: کشورهایی مانند ترکیه، سوریه، امارات و ... هر کدام مراسم های خاصی را برای فرستادن زائر دارند اما در ایران این مراسم مفصل تر انجام می شود.
این کارشناس میراث معنوی گفت: هر کشوری باید برای عضویت در پرونده میراث معنوی مناسک حج، از قبل یک بار آیین های مرتبط با کشورش را همانند ایران ثبت ملی کرده باشد.
وی درباره اینکه چقدر احتمال کمک عربستان در ثبت جهانی این پرونده وجود دارد گفت: همکاری عربستان لازم است همچنین اگر پس از ارسال این پرونده به سازمان جهانی یونسکو، کارشناسان، نظر به ارزشمند بودن ثبت این آیین بدهند؛ عربستان از سوی یونسکو ملزم به همکاری می شود.
رستگاران که برای نخستین بار پیشنهاد ثبت ملی آیین های مرتبط با حج ابراهیمی را در فهرست میراث ملی پیشنهاد داد، بیان کرد: پیش از این دولت امارات پیشنهاد ثبت جهانی مناسک حج را مطرح کرده بود اما پیگیری نکرد بنابراین اکنون با پیگیری این اقدام از سوی ایران، می توانیم در ثبت جهانی مناسک حج نخستین کشور پیشگام باشیم.
نظر شما